Asha Haji Elmi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Asha Haji Elmi

Member of the House of the People of Somalia (en) Itzuli

Bizitza
JaiotzaGalguduud, 1962ko urtarrilaren 1a (62 urte)
Herrialdea Somalia
Hezkuntza
HeziketaSomali National University (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria eta bakearen aldeko aktibista
Jasotako sariak

Asha Haji Elmi, somalieraz: Caasha Xaaji Cilmi, arabieraz: عائشة حاجي علمي‎, (Galguduud eskualdea, Somalia,1962ko urtarrilaren 1a) Somaliako bakearen aldeko politikari eta aktibista da, eta Right Livelihood saria jaso zuen, Nobel Sari alternatibotzat jotzen dena.[1]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elmi 1962an jaio zen Somalian. Habar Gidir-eko Saleebaan azpiklanetik dator.[1] Somaliako Unibertsitate Nazionalean lizentziatu zen. Enpresen Zuzendaritza eta Kudeaketa Maisutza ere lortu zuen Afrikako Estatu Batuetako Nazioarteko Unibertsitatean.[1] Abdi Farah Shirdon Saaid enpresaburu eta Somaliako lehen ministro ohiarekin ezkondu zen.[2]

1992an, Save Somali Women and Children (SSWC) sortu zuen Somaliko Gerra Zibilean, eta bertako presidente bihurtu zen.[1][3][4]

2000. urtean, Artako bake-elkarrizketetan, Elmik, beste emakume batzuekin batera, Seigarren Klana sortu zuen, Somaliako politikan emakumeen parte-hartzea sustatzeko. Klan hori emakumeen klana da, Somaliako bost klan tradizionalei erantzuteko, guztiak ere gizonak nagusi zirela. Hori izan zen Somaliako bake-prozesu batean emakumeak ordezkatuta egon ziren lehen aldia. Nairobiko Mbagathiko Konferentzian (2002-2004) antzeko papera bete zuen. Konferentzia horrek Trantsizioko Gobernu Federala eta Trantsizioko Parlamentu Federala sortu zituen.[1]

2004ko abuztuaren 29tik 2009ra, Somaliako Errepublikako Trantsizio Parlamentu Federaleko kide izan zen.[5] 2012ko abuztuan, Somaliako Parlamentu Federaleko diputatu hautatu zuten.[1]

Gainera, Elmi nazioartean aintzatetsia izan zen Somalian emakumeen genitalen mutilazioaren aurka eta beste arlo batzuetan egindako aktibismoagatik. Maiz, mundu osoko unibertsitateetara joaten da, tokiko baldintza politikoei eta emakumeen genitalen mutilazioaren ondorioei buruzko hitzaldiak emanez.[6]

Elmi 2002an sortutako Liderren Proiektuaren talde nagusiko kide bihurtu zen. Talde horrek mundu osoko 300 emakume lider baino gehiago bildu ditu. Gainera, beste erakunde batzuetako kidea ere bada, hala nola Johannesburgeko Panafrikar Parlamentukoa, Afrikako Bakearen aldeko Erlijioen arteko Ekintzaren (IFAPA) Afrikako 21 Bake Batzordekoa, Afrikako Bake Foroko Batzordekoa (APF) eta Afrikako Adarreko eskualdeko Segurtasunari eta Arma Txikiei buruzko Baliabideen Nazioarteko Taldekoa.[1]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elmik sari ugari jaso ditu giza eskubideen eta bakearen borrokaren alde egindako lanagatik.

  • 2001ean "Bakearen enbaxadore" izendatu zuen Erlijioen arteko eta Munduko Bakerako Nazioarteko Federazioak.[1]
  • 2005ean, "Blue Ribbon Peace" saria jaso zuen Harvard Unibertsitateko John F. Kennedy Gobernu Eskolako Emakumeen Lidergo Batzordearen eskutik, eta African Women Development Funden "Women of Substance" lehen saria.[2]
  • 2006an, Femmes Africa Solidarité-ren "Tombouctou/Women Peacemaking Award" jaso zuen.[1]
  • 2008an, "Right Livelihood saria" jaso zuen, "gerrak suntsitutako herrialdean, bake- eta adiskidetze-prozesuan emakumeen parte-hartzea arrisku pertsonal handiarekin gidatzen jarraitzeagatik".[7]
  • 2009ko irailean, "Clinton Global Citizen" sariaren bost irabazleetako bat izan zen.[1]
  • 2010ean, "Lifetime Africa Achievment for African Peace" saria jaso zuen.[8]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d e f g h i j (Ingelesez) «Monika Hauser» Right Livelihood (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).
  2. ↑ a b «Somali president names political newcomer as PM -diplomats | Agricultural Commodities | Reuters» web.archive.org 2014-12-17 (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).
  3. ↑ «Somali Women Hope To Affect Khartoum Peace Talks» web.archive.org 2008-02-13 (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).
  4. ↑ «Network» web.archive.org 2006-08-25 (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).
  5. ↑ «Somali-Civilsociety.org» web.archive.org 2015-09-13 (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).
  6. ↑ «Somalian Human Rights Activist Soffa Lecturer» web.archive.org 2007-05-04 (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).
  7. ↑ (Ingelesez) «Asha Hagi Elmi» Right Livelihood (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).
  8. ↑ Tribune, Allie Shah Star. «Minneapolis surgeon feels calling back to Somalia» Star Tribune (Noiz kontsultatua: 2023-03-24).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Asha_Haji_Elmi&oldid=9237786"(e)tik eskuratuta