Azido maloniko
| Azido maloniko | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C3H4O4 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | oxigeno, karbono eta hidrogeno |
| Base konjokatua | malonate(1-) (en)  |
| Mota | Azido dikarboxiliko |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,6305 g/cm³ |
| Fusio-puntua | 135,6 ℃ |
| Masa molekularra | 104,011 Da |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | OFOBLEOULBTSOW-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 141-82-2 |
| ChemSpider | 844 |
| PubChem | 867 eta 23511544 |
| Reaxys | 1751370 |
| Gmelin | 30794 |
| ChEBI | 2550 |
| ChEMBL | CHEMBL7942 |
| ZVG | 37590 |
| EC zenbakia | 205-503-0 |
| ECHA | 100.005.003 |
| CosIng | 35137 |
| Human Metabolome Database | HMDB0000691 |
| KNApSAcK | C00001193 |
| UNII | 9KX7ZMG0MK |
| KEGG | C00383 |
| PDB Ligand | MLA |
Azido malonikoa edo azido propanodioikoa, konposatu organikoa da, CH2(COOH)2 formula duena, azido dikarboxilikoen familiakoa. Solido kristalino zuria da. Uretan, metanoletan, etil eterretan, piridinatan eta etanoletan disolbagarria da. Korrosiboa eta narritagarria da[1].
Sintesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Azido malonikoa 1858an prestatu zuen lehen aldiz Victor Dessaignes kimikari frantziarrak, azido malikoa oxidatuz[2].
Industrialki sintetizatzeko hainbat aukera dago. Sintesibide tradizionala azido kloroazetikoa sodio zianuroz tratatuz hasten da[3].
Ziklopentadienoa ozonoz tratatuz ere sintetiza daiteke azido malonikoa[4].
Erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Azido malonikoa eta bere esterrak erabilera adierazgarria dute sintesi organikoan. Adibidez barbiturikoak eta beste farmako batzuk sintetizatzeko usatzen dira. Kosmetikan eta elikagaigintzan ere baliatzen dira[4].
Patologiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Azido malonikoak gantz-azidoen sintesian parte hartzen du giza gorputzean. Giza gorputzean dagoen azido malonikoaren kontzentrazioaren arabera patologiak sor daitezke. Azido malonikoaren kontzentrazio altuekin batera azido metilmalonikoaren kontzentrazio altuak badaude, gaixotasun metaboliko baten seinale izan daiteke, aziduria malonikoa eta metilmalonikoa konbinatua (CMAMMA hain justu). Odoleko plasman azido malonikoaren azido metilmaloniarekiko proportzioa kalkulatuz, CMAMMA aziduria metilmaloniko klasikotik bereiz daiteke[5].
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Malonic acid» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (kontsulta data: 2025-02-23).
- ↑ Dessaignes, V. (1858). Note sur un acide obtenu par l'oxydation de l'acide malique. Comptes rendus. 47, 76–79 or..
- ↑ (Ingelesez) «Organic Syntheses Procedure» www.orgsyn.org (kontsulta data: 2025-02-23).
- ↑ a b Andersen, F. Alan et als. (2012). Final Report of the Cosmetic Ingredient Review Expert Panel on the Safety Assessment of Dicarboxylic Acids, Salts, and Esters. International Journal of Toxicology 31(Supplement 1) 5S-76S.
- ↑ (Ingelesez) de Sain-van der Velden, Monique G. M.; van der Ham, Maria; Jans, Judith J.; Visser, Gepke; Prinsen, Hubertus C. M. T.; Verhoeven-Duif, Nanda M.; van Gassen, Koen L. I.; van Hasselt, Peter M.. (2016). Morava, Eva ed. «A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA» JIMD Reports, Volume 30 (Springer): 15–22. doi:. ISBN 978-3-662-53681-0. PMID 26915364. PMC PMC5110436. (kontsulta data: 2025-02-23).
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q421972
Multimedia: Malonic acid / Q421972
|
Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |