Trinitrotolueno

2,4,6-Trinitrotoluenoa

Trinitrotoluenoa (TNT) edo 2,4,6-trinitro-1-metilbenzenoa (IUPAC notazioa) kolore hori argiko kristalezko hidrokarburo aromatikoa da, 81 ºC-tan urtzen dena. Lehergailuak egiteko konposatu kimikoa da eta hainbat nahasketa-leherkorretatik sortzen da, adibidez amatola, TNT amonio nitratoarekin nahastuz sortzen dena. Toluenoaren nitrataziotik sortzen da (C₆H₅CH₃); zeinen formula kimikoa C₆H₂(NO₂)₃CH₃.

Finduta dagoenean, trinitrotolueno nahiko egonkorra da eta nitroglizerinarekin alderatuz, erlatiboki marruskadurarentzat, kolpeentzat edo astinketarentzat soraioa da. 2 kg-ko masa bat 35 cm-ko altueratik bere gainera erortzean lehertzen da (hau da, 2 kg 2,6 m/s-ra, edo 6,86 Jouletako energia). Bere lehertze-tenperatura anhidridoa denean, 470 °C-koa da, beraz detonagailu bat erabili behar da.

Leherketa ondorengo erreakzioen bidez gertatzen da:

C₆H₂(NO₂)₃CH₃ → 6CO+2.5H₂+1.5N₂+C

C₆H₂(CH₃)(CH₂)₂ → 6CO+0.5CH₄+0.5H₂+1.5N₂

Leherketako gasen analisia honakoa da:

Konposatua	Ehunekoa
CO2	3,7 %
CO	70,5 %
H2	1,7 %
N2	19,9 %
C	4,2 %

Ez du metalekin erreakzionatzen, ezta ura xurgatzen ere. Horregatik, oso egonkorra da denbora-tarte luzeetan almazenatua izateko, dinamita ez bezala.