Te (landarea): berrikuspenen arteko aldeak
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Tea plantations lotu du, Wikidataren arabera. |
|||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{taxotaula |
{{taxotaula automatikoa |
||
|image = Csinensis.jpg |
|||
| kolorea = lightgreen |
|||
|image= Tea Plant.jpg |
|||
| izena = Te |
|||
| |
|image_caption = ''Camellia sinensis'' |
||
⚫ | |||
| irudiaren tamaina = 250px |
|||
|authority = ([[Carolus Linnaeus|L.]]) [[Otto Kuntze|Kuntze]] |
|||
| irudiaren testua = ''Camelia sinensis''. Franz Eugen Köhler, ''Köhler's Medizinal-Pflanzen'' (1887). |
|||
|synonyms = |
|||
| erreinua = Plantae |
|||
* ''C. angustifolia'' Hung T. Chang |
|||
| banaketa = Magnoliophyta |
|||
* ''C. arborescens'' Hung T. Chang & F. L. Yu |
|||
| klasea = Magnoliopsida |
|||
* ''C. assamica'' (J. W. Masters) Hung T. Chang |
|||
| ordena = Ericales |
|||
* ''C. dehungens''is Hung T. Chang & B. H. Chen |
|||
| familia = Theaceae |
|||
* ''C. dishiensis'' F. C. Zhang et al. |
|||
| generoa = Camellia |
|||
* ''C. longlingensis'' F. C. Zhang et al. |
|||
⚫ | |||
* ''C. multisepala'' Hung T. Chang & Y. J. Tang |
|||
| binomial = |
|||
* ''C. oleosa'' (Loureiro) Rehder |
|||
| binomial aditua = |
|||
* ''C. parvisepala'' Hung T. Chang. |
|||
⚫ | |||
* ''C. parvisepaloide''s Hung T. Chang & H. S. Wang. |
|||
* ''C. polyneura'' Hung T. Chang & |
|||
* ''C. thea'' Link |
|||
* ''C. theifera'' Griffith |
|||
* ''C. waldeniae'' S. Y. Hu |
|||
* ''Thea assamica J. W. Masters |
|||
* ''Thea bohea'' L. |
|||
* ''Thea cantonensis'' Loureiro |
|||
* ''Thea chinensis'' Sims |
|||
* ''Thea cochinchinensis'' Loureiro |
|||
* ''Thea grandifolia'' Salisbury |
|||
* ''Thea olearia'' Loureiro ex Gomes |
|||
* ''Thea oleosa'' Loureiro |
|||
* ''Thea parvifolia'' Salisbury (1796), Hayata (1913); |
|||
* ''Thea sinensis'' L. |
|||
* ''Thea viridis'' L. |
|||
* ''Theaphylla cantonensis ''(Loureiro) Rafinesque |
|||
|synonyms_ref = <ref name=FOC>{{erreferentzia| izena1 =Tianlu | abizena1 = Min | izena2 = Bruce | abizena2 = Bartholomew | url= http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200014043| izenburua= Flora of China| liburukia = 12}}</ref> |
|||
⚫ | |||
{{Argitzeko|landareari|Te}} |
{{Argitzeko|landareari|Te}} |
||
'''Te''' (''Camellia sinensis''), ''Camellia'' [[genero]]ko eta [[Theaceae]] [[familia]]ko landarea. |
'''Te''' (''Camellia sinensis''), ''Camellia'' [[genero]]ko eta [[Theaceae]] [[familia]]ko landarea. |
||
27. lerroa: | 46. lerroa: | ||
[[Zuhaixka]] [[hostoiraunkor]]ra da, eta normalean ez zaio uzten 2 m-ko garaiera gainditzen; libre utziz gero, zuhaitz bihurtuko litzateke. [[Lore]] zuri-horixkak ditu (2,5-4 cm-koak), eta 7-8 petalo. [[Hosto]]ak 4–15 cm luze eta 2–5 cm zabal izan ohi dira, eta berde kolore distiratsua izaten dute. Hosto jaioberriak argiagoak izaten dira, eta nahiago izaten dira tea egiteko. Hosto-adinaren araberakoa izaten da te-kalitatea, konposizio kimiko desberdina izaten baitute (hosto jaioberriek % 4 [[kafeina]] izan ohi dute). Kimua eta lehen bi edo hiru hostoak eskuz biltzen dira, astean behin edo bi astean behin. |
[[Zuhaixka]] [[hostoiraunkor]]ra da, eta normalean ez zaio uzten 2 m-ko garaiera gainditzen; libre utziz gero, zuhaitz bihurtuko litzateke. [[Lore]] zuri-horixkak ditu (2,5-4 cm-koak), eta 7-8 petalo. [[Hosto]]ak 4–15 cm luze eta 2–5 cm zabal izan ohi dira, eta berde kolore distiratsua izaten dute. Hosto jaioberriak argiagoak izaten dira, eta nahiago izaten dira tea egiteko. Hosto-adinaren araberakoa izaten da te-kalitatea, konposizio kimiko desberdina izaten baitute (hosto jaioberriek % 4 [[kafeina]] izan ohi dute). Kimua eta lehen bi edo hiru hostoak eskuz biltzen dira, astean behin edo bi astean behin. |
||
== Erreferentziak == |
|||
{{erreferentzia_zerrenda}} |
|||
== Kanpo loturak == |
== Kanpo loturak == |
||
35. lerroa: | 57. lerroa: | ||
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/10/4}} |
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/10/4}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Theaceae]] |
||
[[Kategoria:Sendabelarrak]] |
[[Kategoria:Sendabelarrak]] |
||
[[Kategoria:Tea]] |
20:08, 16 iraila 2013ko berrikusketa
Te (landarea) | |
---|---|
Iraute egoera | |
Daturik gabe (IUCN 3.1) | |
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Plantae |
Ordena | Ericales |
Familia | Theaceae |
Generoa | Camellia |
Espeziea | Camellia sinensis |
Banaketa mapa | |
Datu orokorrak | |
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | Te berde, tea leaves (en) , tea leaf oil (en) eta te |
- Artikulu hau landareari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Te».
Te (Camellia sinensis), Camellia generoko eta Theaceae familiako landarea.
Espezie honetako landareen hostoekin egiten da te-infusioa. Te zuria, berdea, beltza eta Oolong tea, denak egiten dira espezie honekin. Haien arteko aldea honetan datza: modu diferentean prozesatzen dira, eta oxidazio-maila desberdinetara heltzen dira.
Camellia izena Georg Kamel (1661–1706) jesuitarengandik datorkio. Farmazialaria ere bazen, eta misiolari gisa joan zen Filipinetara. Lineok Kamelen izena hautatu zuen 1753an genero honentzat, jesuitak botanikari egin zion ekarpena ohoratzeko. Sinensis hitzak, berriz, txinakoa esan nahi du latinez.
Lau barietate onartzen dira, eta horietatik C. sinensis sinensis barietatea eta C. sinensis assamica barietatea erabiltzen dira gehien tea egiteko.
Jatorriz, Txina kontinentalekoa eta Asiaren hego eta hego-ekialdekoa da espezie hau. Gaur egun, ordea, mundu osoko lurralde tropikal eta subtropikaletan landatzen da.
Zuhaixka hostoiraunkorra da, eta normalean ez zaio uzten 2 m-ko garaiera gainditzen; libre utziz gero, zuhaitz bihurtuko litzateke. Lore zuri-horixkak ditu (2,5-4 cm-koak), eta 7-8 petalo. Hostoak 4–15 cm luze eta 2–5 cm zabal izan ohi dira, eta berde kolore distiratsua izaten dute. Hosto jaioberriak argiagoak izaten dira, eta nahiago izaten dira tea egiteko. Hosto-adinaren araberakoa izaten da te-kalitatea, konposizio kimiko desberdina izaten baitute (hosto jaioberriek % 4 kafeina izan ohi dute). Kimua eta lehen bi edo hiru hostoak eskuz biltzen dira, astean behin edo bi astean behin.
Erreferentziak
Kanpo loturak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Te (landarea) |
- (Ingelesez) Camellia sinensis espezieari buruzko informazioa
- (Ingelesez) Plant Cultures webgunea