Iberiar goi-lautada: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

19:32, 18 urria 2016ko berrikusketa

Iberiar goi-lautada^[1] (gaztelaniaz: Meseta Ibérica edo Meseta Central) Iberiar penintsulan dagoen goi-ordokia da. Espainiako erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. Geologikoki Paleozoikoko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena higaduraren eraginez goi-ordoki bihurtu zen.

Goi-ordokiaren batez besteko altuera 600 metrokoa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.

XIX. mendera arte, Iberiar goi-lautada ez zen Iberiar penintsularen zati batentzat hartuta, Alexander von Humboldtek hala adierazi arte.

Iberiar goi-lautadak 210 000 km², hau da, Espainiaren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.

Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean Iberiar sistema du, Katalunia, Aragoi eta Euskal Herritik banatzen zaiona; ipar-mendebaldean Kantauriar mendilerroa Asturias, Kantabria eta Galizatik banatzen zaio eta hegoaldean Sierra Morena Andaluziatik banatzen zaio.

Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak Erdialdeko mendigunea eta Toledoko mendiak dira. Era berean Tajo, Duero eta Guadiana ibaiak goi-ordokia zeharkatzen dute.

@@ 9. lerroa: / 9. lerroa: @@
 Iberiar goi-lautadak 210 000 [[kilometro koadro|km²]], hau da, [[Espainia]]ren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.
+Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean [[Iberiar sistema]] du, [[Katalunia]], [[Aragoi]] eta [[Euskal Herria|Euskal Herritik]] banatzen zaiona; ipar-mendebaldean [[Kantauriar mendikatea|Kantauriar mendilerroa]] [[Asturiasko Printzerria|Asturias]], [[Kantabria]] eta [[Galizia|Galizatik]] banatzen zaio eta hegoaldean [[Sierra Morena]] [[Andaluzia]]tik banatzen zaio.
-Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean [[Iberiar sistema]]PUTAS!!!!!!!!!
-] eta [[Euskal Herria|Euskal Herritik]] banatzen zaiona; ipar-mendebaldean [[Kantauriar mendikatea|Kantauriar mendilerroa]] [[Asturiasko Printzerria|Asturias]], [[Kantabria]] eta [[Galizia|Galizatik]] banatzen zaio eta hegoaldean [[Sierra Morena]] [[Andaluzia]]tik banatzen zaio.
 Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak [[Erdialdeko Sistema|Erdialdeko mendigunea]] eta [[Toledoko mendiak]] dira. Era berean [[Tajo]], [[Duero]] eta [[Guadiana]] [[ibai]]ak [[goi-ordoki]]a zeharkatzen dute.