Onomastika

Onomastika izen bereziak edo propioak aztertzen dituen hiztegigintza edo lexikografiaren atala da. Honako hiru atal hauetan banatzen da:

• antroponimia, pertsona izenak aztertzen dituena;
• toponimia, leku izenak aztertzen dituena;
• bionimia, izaki bizidunen izenak aztertzen dituena.

Toponimia, gainera, beste zientzia batzuetan ere aztertzen da batzuetan; hala nola historia, geografia, mitologia, literatura, eta abar.

2016an Onomastika Elkartea eratu zen Euskal Herrian, Ricardo Zierbide, Ander Ros, Josemari Sestorain eta besteren ekimenaz.

Onomastika-glosategia

Antroponimia: pertsona-izenak

• antroponimia : pertsona-izenak aztertzen dituen zientzia-alorra,
• cognomen : Erromatar batzuek zeramaten izengoitia,
• etnonimo : herri baten edo etnia baten izena,
• jentilizio : leku bateko biztanleei edo herritarrei ematen zaien izena,
• hagionimo : santu-izena,
• matronimo : familia-izena, amagandik jasoa,
• patronimo : familia-izena, aitagandik jasoa,
• pseudonimo : pertsona baten ezizena.

Toponimia: leku-izenak

• koronimo : eskualde-izena,
• hagiotoponimo : leku-izena, santu-izen batetik jasoa,
• hidronimo : ur-masa baten izena (ibaiak, aintzirak, itsasoak...),
• mikrotoponimo : leku-izena, maila lokalean,
• oronimo : mendi-izena,
• odonimo : kale-izena,
• patronimiko: leku izen batetik eratorria, jatorria adierazten duen izena,
• toponimo : leku-izena, oro har.

Termino generikoak

Termino hauek izen arruntei edota izen bereziei dagozkie.

• akronimo : hitz-multzo baten laburpena, ahoskatzeko modukoa,
• alonimo : beste izen bat (batez ere egile batena edo lan batena),
• antonimo : beste baten aurkako esanahia duen hitza,
• diminutibo : txikigarria, beste hitz batetik eratorritako terminoa, txikitasun, goxotasun edo ahultasun ideia erantsiz,
• eponimo : pertsona-izen batetik hartutako leku- edo gauza-izena,
• exonimo : kanpoko izena, beste hizkuntza batetik hartutako pertsona- edo leku-izena, grafia egokituz,
• homonimo : izen berekoa,
• hiperonimo : objektu jakin bat baino kategoria zabalagoko izena,
• hipokoristiko : izen baten aldaera familiar edo maitekorra,
• hiponimo : objektu jakin bat baino kategoria murritzagoko izena,
• meronimo : zati baten izena,
• metonimia : gauzak beste izen batez izendatzea, esanahiaren desplazamenduaren bitartez,
• paronimo : antzeko izenak,
• sigla : hitz multzo baten inizialekin osatutako izena,
• sinonimo : beste hitz baten esanahi bera edo bertsua duen terminoa.

Kanpo estekak

• EIMAren Onomastika lana.
• EIMAren "Izen zerrendak".