Athanasius Kircher: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

12:22, 2 maiatza 2021ko berrikusketa

Athanasius Kircher (Geisa, Turungiako Dukerria, 1602ko maiatzaren 2a - Erroma, 1680ko azaroaren 28a) alemaniar jesulaguna eta polimata izan zen. 40 lan inguru idatzi zituen, batez ere erlijio konparatuari, medikuntzari eta geologiari buruzkoak. Ruđer Boškovićekin eta Leonardo da Vincirekin alderatu dute bere ezagutza zabalagatik eta "Ehun artetako maisu" deitu izan zaio. Berrogei urte baino gehiagoz irakatsi zuen Erromatar Eskolan, eta han bitxikerien kabinetea ezarri zuen.

Sumendiak eta, gainera, hebrearrak ikasi zituen errabino batekin, ohiko ikasketez gain. 1622an Koloniara ihes egin zuen protestanteengandik. 1622tik 1624ra irakasle izan zen Koblentzan, eta matematika, hebreera eta aramera irakatsi zituen. 1628an apaiztu eta Würzburgeko Unibertsitateko irakasle izendatu zuten. Egiptoar hieroglifoei ere interesatzen hasi zitzaien.

1631n argitaratu zuen bere lehen liburua, Ars Magnesia, magnetismoari buruzkoa. 1634an Erroman kokatu zen. Han irakatsi zuen hainbat urtez, harik eta ikerketan jardun ahal izan zuen arte.

Egiptoko hieroglifoak deszifratu zituela uste zuen, bere ondorioak okerrak izan ziren arren. Hizkuntza koptekin izan zuen harremana egokia izan ote zen. Horregatik, batzuek egiptologiaren sortzailetzat jotzen dute.

Sumendiei eta fosilei buruzko ikerketak egin zituen. Mikrobioak ikusi zituen mikroskopioarekin eta mikroorganismoak izurritearen kausa zirela esan zuen. Teknologiaz eta asmakizun mekanikoez ere interesatu zen.

Lanak

1631 Ars Magnesia
1635 Primitiae gnomoniciae catroptricae
1636 Prodromus coptus sive aegyptiacus
1637 Specula Melitensis encyclica, hoc est syntagma novum instrumentorum physico- mathematicorum
1641 Magnes, sive de arte magnetica
1643 Lingua aegyptiaca restituta
1645–1646 Ars Magna Lucis et umbrae in mundo
1650 Obeliscus Pamphilius ;
1650 Musurgia universalis, sive ars magna consoni et dissoni
1652–1655 Œdipus Ægyptiacus
1654 Magnes sive ;
1656 Itinerarium extaticum s. opificium coeleste
1657 Iter extaticum secundum, mundi subterranei prodromus
1658 Scrutinium Physico-Medicum Contagiosae Luis, quae dicitur Pestis
1661 Diatribe de prodigiosis crucibus
1663 Polygraphia nova et universalis ex combinatoria arte directa
1664–1678 Mundus subterraneus, quo universae denique naturae divitiae
1665 Historia Eustachio-Mariana
1665 Arithmologia
1666 Obelisci Aegyptiaci... interpretatio hieroglyphica
1667 China monumentis qua sacris qua profanis, nec non variis naturae et artis spectaculis, aliarumque rerum memorabilium argumentis illustrata
1667 Magneticum naturae regnum sive disceptatio physiologica
1669 Principis Cristiani archetypon politicum
1669 Latium
1669 Ars magna sciendi sive combinatoria
1673 Phonurgia nova, sive conjugium mechanico-physicum artis & natvrae paranympha phonosophia concinnatum
1675 Arca Noe
1676 Sphinx mystagoga
1676 Obelisci Aegyptiaci ;
1679 Musaeum Collegii Romani Societatis Jesu
1679 Turris Babel, Sive Archontologia Qua Primo Priscorum post diluvium hominum vita, mores rerumque gestarum magnitudo, Secundo Turris fabrica civitatumque exstructio, confusio linguarum, & inde gentium transmigrationis, cum principalium inde enatorum idiomatum historia, multiplici eruditione describuntur & explicantur
1679 Tariffa Kircheriana sive mensa Pathagorica expansa
1680 Physiologia Kicheriana experimentalis.

Datuak: Q76738
Multimedia: Athanasius Kircher / Q76738

@@ 8. lerroa: / 8. lerroa: @@
 Sumendiei eta fosilei buruzko ikerketak egin zituen. Mikrobioak ikusi zituen mikroskopioarekin eta mikroorganismoak izurritearen kausa zirela esan zuen. Teknologiaz eta asmakizun mekanikoez ere interesatu zen.
+== Lanak ==
+* 1631 ''Ars Magnesia''
+* 1635 ''Primitiae gnomoniciae catroptricae''
+* 1636 ''Prodromus coptus sive aegyptiacus''
+* 1637 ''Specula Melitensis encyclica, hoc est syntagma novum instrumentorum physico- mathematicorum''
+* 1641 ''Magnes, sive de arte magnetica''
+* 1643 ''Lingua aegyptiaca restituta''
+* 1645–1646 ''Ars Magna Lucis et umbrae in mundo''
+* 1650 ''Obeliscus Pamphilius'' ;
+* 1650 ''[[Musurgia universalis|Musurgia universalis, sive ars magna consoni et dissoni]]''
+* 1652–1655 ''[[Œdipus Ægyptiacus]]''
+* 1654 ''Magnes sive'' ;
+* 1656 ''Itinerarium extaticum s. opificium coeleste''
+* 1657 ''Iter extaticum secundum, mundi subterranei prodromus''
+* 1658 ''Scrutinium Physico-Medicum Contagiosae Luis, quae dicitur Pestis''
+* 1661 ''Diatribe de prodigiosis crucibus''
+* 1663 ''Polygraphia nova et universalis ex combinatoria arte directa''
+* 1664–1678 ''Mundus subterraneus, quo universae denique naturae divitiae''
+* 1665 ''Historia Eustachio-Mariana''
+* 1665 ''Arithmologia''
+* 1666 ''Obelisci Aegyptiaci... interpretatio hieroglyphica''
+* 1667 ''[[China illustrata|China monumentis qua sacris qua profanis, nec non variis naturae et artis spectaculis, aliarumque rerum memorabilium argumentis illustrata]]''
+* 1667 ''Magneticum naturae regnum sive disceptatio physiologica''
+* 1669 ''Principis Cristiani archetypon politicum''
+* 1669 ''Latium''
+* 1669 ''Ars magna sciendi sive combinatoria''
+* 1673 ''Phonurgia nova, sive conjugium mechanico-physicum artis & natvrae paranympha phonosophia concinnatum''
+* 1675 ''Arca Noe''
+* 1676 ''Sphinx mystagoga''
+* 1676 ''Obelisci Aegyptiaci'' ;
+* 1679 ''Musaeum Collegii Romani Societatis Jesu''
+* 1679 ''Turris Babel, Sive Archontologia Qua Primo Priscorum post diluvium hominum vita, mores rerumque gestarum magnitudo, Secundo Turris fabrica civitatumque exstructio, confusio linguarum, & inde gentium transmigrationis, cum principalium inde enatorum idiomatum historia, multiplici eruditione describuntur & explicantur''
+* 1679 ''Tariffa Kircheriana sive mensa Pathagorica expansa''
+* 1680 ''Physiologia Kicheriana experimentalis''.
 {{bizialdia|1602ko|1680ko|Kircher, Athanasius}}