CLARIN

CLARIN
Datuak
Izen laburra	CLARIN
Mota	erakundea eta research infrastructure (en)
Jarduera
Kidetza	European Research Infrastructure Consortium (en) , European Alliance for Social Sciences and Humanities (en) , DataCite (en) eta European Open Science Cloud Association (en)
Agintea
Zuzendari exekutiboa	Darja Fišer (en)
Egoitza nagusi	Utrecht
Osatuta	Árni Magnússon Islandiar Ikasketen Institutua
Historia
Sorrera	2012ko otsailaren 29a 2012
webgune ofiziala

CLARIN (Common Language Resources and Technology Infrastructure, CLARIN ERIC) hizkuntza-baliabide digitalak eta tresnak ikerketarako zabaltzea helburua duen Europako partzuergo bat da, 2012an sortua. Europar Batasunaren barruko eta kanpoko partzuergo nazionalak biltzen ditu. Kideen artean institutuak, unibertsitateak, ikerketa-zentroak, liburutegiak eta artxibo publikoak agertzen dira. Partzuergoaren helburua da hizkuntza-baliabide digitalak bildumetarako, tresna digitaletarako eta prestakuntza-materialetarako sarbidea ematea, ikertzaileek hizkuntza-baliabideekin lan egin dezaten.

CLARIN barruan CLARIAH-EUS atala sortu zen 2022an euskararen baliabide eta tresnak lantzeko.

German Rigau es el coordinador oficial de CLARIN en España desde su creación en septiembre de 2023 .

Helburuak

CLARINen helburua da Europa osoko eta handik kanpoko hizkuntza hainbat baliabide digital eta tresna eskuragarri jartzea, ingurune integratu bakar baten bidez, giza eta gizarte-zientzietako ikertzaileei laguntzeko, datuetan oinarritutako ikerketan parte hartu nahi duten akademikoei laguntzeko, eta Europako Ikerketa-Esparru eleaniztunari laguntzeko.

CLARIN Knowledge Infrastructure-ren misioetako bat da CLARINen azpiegitura osoan eskura dauden ezagutzak eta esperientziak modu antolatuan eta nabigatzeko erraza izatea da eta, oro har, Gizarte Zientzien eta Giza Zientzien ikerketa-komunitatearentzat.

Zerbitzuak eta baliabideak

CLARINek zerbitzu-sorta zabala eskaintzen du, eta horietako batzuk European Open Science Cloud-en (EOSC) daude. Hauek sartzen dira:

• Hizkuntzen Behatoki Birtuala (VLO); baliabide ugari bilatzeko eta aurkitzeko interfazea.
• Hizkuntza-baliabideen bihurtze-taula; datuetarako hizkuntzak prozesatzeko web-aplikazio bat aurkitzeko tresna.
• Gordailu zerbitzuak; baliabideak biltegiratzeko.

CLARIN azpiegituraren bidez eskura daitezkeen baliabide batzuk hauek dira:

• Arriskuan dauden hizkuntzen artxiboa
• Oxford-en testu-artxiboa
• PlWordNet

Gobernantza

Batzar Orokorrak CLARIN ERICeko kideak ordezkatzen ditu eta CLARIN ERICeko organo erabakitzaile gorena da. Aholkularitza Zientifikoko Nazioarteko Batzorde batek parte hartu du. Eguneroko kudeaketa Administrazio Kontseiluaren esku dago, Darja Fiνer zuzendari exekutiboa buru duela, eta CLARIN bulegoaren laguntzarekin.

Datuak, tresnak eta ezagutzak integratzeko ahalegin handiena partzuergo nazionalen jardueretatik dator. Koordinatzaile Nazionalen Foroa herrialdeen arteko lankidetza koordinatzearen arduraduna da.

Osaera

CLARINen azpiegiturako eragiketa, zerbitzu eta zentro gehienak CLARIN ERICen (kidea, behatzaileak eta lotutako hirugarrenak) kidetasunak ematen eta finantzatzen ditu. Kideak eta behatzaileak herrialdeak edo gobernuen arteko erakundeak izan daitezke. Partzuergo nazionala sortu zuten, unibertsitateek, ikerketa-erakundeek, liburutegiek eta artxibo publikoek osatua.

Hona hemen CLARIN ERICeko egungo kide, behatzaile eta hirugarrenen zerrenda:

Kideak	Partzuergo Nazionalak (OE)
Austria	Digital Humanities Austria
Belgika	CLARIN-BE
Bulgaria	CLaDA-BG
Kroazia	HR-CLARIN
Zipre	CLARIN-CY
Txekiar Errepublika	LINDAT/CLARIAH-CZ
Danimarka	KLARIN-DK
Estonia	CLARIN Estonia
Finlandia	FIN-CLARIN
Alemania	CLARIN-D
Grezia	clarin:el
Hungaria	HunCLARIN
Islandia	CLARIN Islandia
Italia	KLARIN-IT
Letonia	CLARIN-LV
Lituania	CLARIN-LT
Herbehereak	CLARIAH-NL
Norvegia	KLARINO
Polonia	CLARIN PL
Portugal	PORTULAN CLARIN
Eslovenia	CLARIN.SI
Espainia	CLARIAH-ES
Suedia	SWE-CLARIN
Behatzaileak	Partzuergo Nazionalak (OE)
Hegoafrika	SADiLaR
Suitza	KLARIN-CH
Erresuma Batua	CLARIN-UK
Hirugarrenentzakoa	Izenak
Carnegie Mellon University (AEB)	TalkBank

CLARIAH-EUS

CLARIAH-EUS Giza eta Gizarte Zientzietan euskara eta euskaraz ikertzeko aukera Europako ikerketa-azpiegituretan bultzatzeko egitasmoa da. Europa mailan, CLARIN eta DARIAH azpiegiturek ikerkuntzarako baliabideak eta laguntza eskaintzen dituzte eta CLARIAH-EUSek, horien ereduari jarraiki, euskararentzako zerbitzuak eskaini nahi ditu. Horretarako, euskarazko ikerkuntzan erreferente diren zentroek CLARIAH-EUSen sorrera eta Europako sareetan integrazioa bultzatuko duen CLARIAH-EUS partzuergoa osatu dute eta hainbat erakunde nahiz norbanako atxiki zaizkio.

Ikus, gainera

• German Rigau
• Hitz Zentroa

Kanpo estekak

• CLARIAH-EUS. Giza eta Gizarte Zientzietan euskara eta euskaraz ikerttzeko baliabideen plataforma.
• (Gaztelaniaz) Red de Investigación INTELE: INfraestructura de TEcnologías del LEnguaje.
• (Gaztelaniaz) CLARIAH-ES proposamena
• (Gaztelaniaz) CLARIN (www.clarin.eu)
• (Gaztelaniaz) DARIAH (https://www.dariah.eu/)

• Datuak: Q2986825