Edukira joan

Dueroko linea

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ermesinde — Barca de Alba
burdinbidea
Map

inguruan
Kokapena
Herrialdeak Portugal
Deskribapena
Motaohiko bidea
Hasiera1841eko uztailaren 7a
Ezaugarri teknikoak
Luzera192 km
Bidearen zabalera1 668 mm
Bide kopuruabide bikoitza
Ustiapena
Egoerazerbitzuan, Pocinho-Barca de Alba zati ezik.
 Eskema
CONTgq STR+r
Miñoko linea → Oporto S.B.
ABZg+l CONTfq
Concordancia de São Gemil → L.ª Leixões
BHF
8,430 Ermesinde (est.)
ABZgl CONTfq
8,976 L.ª del Miño → Valença
eHST
9,500 Ermesinde-A
HST
10,406 Cabêda (Alfena)
HST
14,300 Suzão
SKRZ-G4u
× IP4/A4
BHF
15,965 Valongo
WASSERq hKRZWae WASSERq
Río Ferreira
HST
18,622 São Martinho do Campo
HST
21,815 Terronhas
HST
23,387 Trancoso
BHF
25,332 Recarei-Sobreira
HST
28,170 Parada
BHF
30,169 Cête
HST
31,760 Irivo
SPLa
31,904 R. Irivo
vDST-STR
SPLe
32,445 R. Irivo
HST
33,154 Oleiros
SKRZ-G4u
× IP4/A4
HST
34,940 Paredes
WASSERq hKRZWae WASSERq
× Sousa ibaia
eHST
37,400 Santiago (dem.)
BHF
37,990 Penafiel
exCONTgq eKRZ exSTR+r
CFPLE → Entre-os-Ríos
eXBHF-L exXBHF-R
Penafiel (est. antigua)
STR exCONTf
CFPLE → Lixa
HST
40,785 Bustelo
HST
43,057 Meinedo
BHF
46,075 Caíde
TUNNEL1
37,9 Tapada tunela (1086 m) × A11
HST
48,815 Oliveira
BHF
50,814 Vila Meã
SKRZ-G4u
× IP4/A4
HST
50,817 Recesinhos
XBHF-L exKXBHFa-R
55,323 Livração
STR exCONTf
L.ª del Támega itxita 2009
WASSERq hKRZWae WASSERq
Río Támega
TUNNEL1
57,801 Gaviarra (258 m)
TUNNEL1
58,201 Campainha (227 m)
BHF
59,954 Marco de Canaveses
BHF
64,910 Juncal
TUNNEL1
65,201 Juncal tunela (1621 m)
HST
69,851 Pala
BHF
72,362 Mosteirô
eHST
75,318 Portuzelo
eHST
75,7 Ramal Aregos-CPE (dem.)
BHF
78,374 Aregos
HST
81,658 Mirão
BHF
84,090 Ermida
TUNNEL1
84,301 Riboura tunela (120 m)
HST
87,669 Porto Rei
TUNNEL1
Loureiro tunela (402 m)
TUNNEL2
Má Passada tunela (32 m)
HST
91,412 Barqueiros
BHF
94,614 Rede
HST
98,034 Caldas de Moledo
TUNNEL2
100,101 Santinho tunela (82 m)
BHF
101,815 Godim (ant. Quatro Caminhos)
TUNNEL1
102,411 Réguako tunela (342 m)
XBHF-L exKXBHFa-R
103,297 Régua
exCONTgq exSTRq exSTRr
L.ª de Lamego proy. aband.
xvSKRZ-G2u
× EN2
xvSKRZ-G4u
× A24
WASSERq xvWBRÜCKE1 WASSERq
P.te del Corgo × Corgo ibaia
xvSHI1l-STRl exCONTfq
104,500 L.ª del Corgo temp. cerr. 2009
TUNNEL1
107,101 Bagaústeko tunela (425 m)
eSPLa
107,595 (ibilbide zaharra)
vexHST-eHST
107,769 Bagaúste
eSPLe
(Antiguo trazado)
TUNNEL1
109,001 Pedra Caldeira tunela (174 m)
BHF
112,237 Covelinhas
eHST
116,411 Gouvinhas
HST
119,219 Ferrão
eHST
123,369 Chanceleiros
BHF
126,830 Pinhão
eHST
132,321 Cotas
eHST
135,186 Castedo
eHST
138,428 São Mamede do Tua
WASSERq hKRZWae WASSERq
Río Túa
XBHF-L exKXBHFa-R
139,727 Túa
STR exCONTf
L.ª del Túa temp. cerr. 2008
TUNNEL2
Rapa tunela (68 m)
HST
145,136 Alegria
TUNNEL1
147,001 Valeira tunela(712 m)
exSTR+l eABZgr
(antiguo trazado)
exhKRZWae hKRZWae WASSERq
Pte Ferradosa × Duero ibaia
exBHF STR
Ferradosa (est. ant.)
exSTR HST
150,612 Ferradosa
exSTRl eABZg+r
(ibilbide zaharra)
BHF
153,133 Vargelas
TUNNEL1
153,501 Vargelas tunela(364 m)
TUNNEL2
154,701 Arnozelo tunela(31 m)
TUNNEL2
155,901 Arnozelo II tunela (57 m)
TUNNEL2
156,001 Arnozelo III tunela (62 m)
HST
158,400 Vesúvio
HST
162,962 Freixo de Numão - Mós do Douro
TUNNEL1
156,701 Fontainhas tunela(162 m)
TUNNEL2
168,501 Meão tunela(62 m)
TUNNEL1
168,801 Saião tunela(752 m)
TUNNEL2
169,701 Vale Meão tunela(91 m)
KXBHFxe-L exKXBHFa-R
171,522 Pocinho
exSTR exCONTf
L.ª del Sabor cerr. 1988
exSKRZ-G4u
IP2
exBHF
180,6 Coa
WASSERq exhKRZWae WASSERq
Río Coa
exTUNNEL2
Castelo Melhor tunela (79 m)
exBHF
187,3 Castelo Melhor
exBHF
191,8 Almendra
exTUNNEL2
Almendra tunela (91 m)
exBHF
199,5 Barca d'Alvaa itxita 1988
WASSERq xTZOLLWo WASSERq
191,8  PRT⇄ ESP × Águeda ibaia

Dueroko Linea Portugalgo trenbide bat da, zabalera iberiarra duena, Ermesinde eta Pocinho lotzen dituena, 160 kilometroko inguruko hedaduran. Lineak batez ere Duero ibaiaren haranetik jarraitzen du, eta Barca d'Alva inguruan, Espainiarekin mugan amaitzen da. [1] 1875ean hasi ziren eraikitzen, [2] etaPenafielera iritsi zen urte hartan bertan, [3] eta 1887ko abenduaren 9an amaitu zen, jada Espainian zegoen Barca d'Alva eta La Fregeneda arteko zatia inauguratu zenean. [4] Urte horren amaieran Barca d'Alva-La Fregenedatik La Fuente de San Estebanera doan Nazioarteko Linea inauguratu zen, eta geltoki honetatik Salamancarekin lotzen duen sarerarekin bat egin zuen. [3] Nazioarteko konexioa 1985eko urtarrilaren 1ean itxi zuten, eta Pocinho eta Barca d'Alva arteko zatia 1988ko urriaren 18an itxi zen. [2] 1990eko hamarkadan, Dueroko Linearen zati baten modernizazio programa martxan jarri zuten, besteak beste, trenbide linea bikoizteko. [5] [6] Dueroko Linea Tras-os-Montes eskualdeko lau trenbideen jatorria puntua izan zen: Tâmega Linea, Livraçãotik Arco de Baúlhera, Corgo Linea, Réguatik Chavesera, Tua Linea, Foz Tuatik Bragantzara, eta Saboreko Linea, Pocinhotik Miranda do Douroraino . [1] Dueroko Linea Portugalgo politena dela uste ohi da, eta hortaz, potentzial turistiko handiena ena duena. Arrazoi honegatik, partzialki lurrun-makinek bultzatutako tren historikoen bidaiak antolatzen dira. [7]

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurrekariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historian zehar, Duero ibaia izan da eskualde osoan komunikabide natural nagusia, eta erromatarren garaiko agiri ugarik hori erakusten dute. [2] Hala ere, bere garrantzia izan arren, ur-ibilgu hau oso zaila izan da beti nabigatzeko. Ibaiaren zirkulaziorako urrats garrantzitsuenetako bat Cachão da Valeiraren eraispena izan zen, 1780 eta 1791 bitartean, Duerotik Barca d'Alvarainoko nabigazioa ahalbidetu zuena, Espainiako mugaraino. [2]

Plangintza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1867an, Portugalgo Estatuak Ganberei zabalera iberikoko hainbat trenbide proiektu aurkeztu zizkion, Porto Pinhão, Braga, Espainiaren muga Minhon lotuz. [4] Linea hauen eraikuntza 1872ko ekainaren 14an hasi zen Minho Linearenarekin eta orduan abiatu ziren ere Duero Lineako trazadurarako azterlanak. Duero Lineak Penafieletik igaro behar zuela erabaki zuten. [4]

Duero Linearen helburu nagusia, bidean dauden herrietara garraioa eskaintzeaz gain, ongarriak, haziak eta bestelako produktuak barnealdera garraiatzea eta eskualde horietako nekazaritza ekoizpena iristaraztea zen; bestetik, ibai-garraioari alternatiba emango lioke, ordurako Duero ibaiaren nabigazio-ahalmena oso mugatua baitzegoen, eta Trás-os-Montes barrualderako sarbide hobea emango luke. [8] Ondorioz, linea honen garrantzia ikusita, Duero Lineari lehentasun handia eman zitzaion, Algarven eraikitzen ari ziren Hegoaldeko Trenbidearen ondoren. [9]


Ermesinde eta Pinhãoren arteko zatia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Minho Lineako lanak 1872ko uztailaren 8an hasi ziren, eta lehenengo zatia, Braga bitartekoa, 1875eko maiatzaren 20an ireki zen. [4] Duero Linearen lanak 1873ko uztailaren 8an hasi ziren, lehen zatia, Ermesinde eta Penafiel artekoa, 1875eko uztailaren 30ean jarri zen martxan. [4] Hurrengo zatia, Caíderaino, urte bereko abenduaren 20an inauguratu zen, eta 1877an urriaren 15ean Juncaleraino iritsi zen. [10]

Lineak zati eta epe hauetan irekitzen joan zen: Réguara 1879ko uztailaren 15ean, Ferrãora 1880ko apirilaren 4an [10] eta Pinhãora 1880ko ekainaren 1ean [10]

Pinhão eta Barca d'Alva arteko zatia eta nazioarteko konexioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pinhãorako zatia irekitzearekin batera, Dueroko Linearen helburu nagusia amaitu zen, hau da, eskualde honetarako trenbide-konexioa ezartzea; hala ere, ordurako aurreikusita zegoen Barca d'Alvako Espainiako mugarainoko linearekin jarraitzea, beraz, 1883ko uztailaren 23an, zati hau eraikitzea dekretatu zen. [4] Linea 1883ko irailaren 1ean ireki zen Tuaraino eta 1887ko urtarrilaren 10ean Pocinhoraino. [4] Geltoki honen eta Côa arteko zatia 1887ko maiatzaren 5ean inauguratu zen eta Côa eta Barca d'Alva artekoa 1887ko abenduaren 9an, [11] [12] nazioarteko Barca d'Alva - La Fregeneda tartea ireki zen egun berean. Ondoren, La Fuente de San Estebanekin lotuko zuten, Dueroko Linearen eta Espainiako trenbide sarearen arteko lotura ahalbidetuz, eta berehala hasi zen Porto eta Salamanca arteko zuzeneko zerbitzua. [3] Barca d'Alva - La Fregeneda zatia Praça do Portoko banku talde batek finantzatu zuen, Sindicato Portuense izenekoa. [13] [14] 1887an ere, Tua Linearen lehen zatia inauguratu zen, Foz Tuatik Mirandelera . [15]

Nazioarteko konexioa amaitzea izan zen Duero ibairen ur trafikoaren beherakadaren arrazoietako bat . [2]

Estatuko Trenbideen eraketa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1899ko uztailaren 14ko lege batek Estatuko Trenbideak sortu zituen, gobernu-erakundea, baina nolabaiteko burujabetza zuena, eta Portugalgo gobernuaren jabetzako lineak kudeatzea zen helburua.[16] Dueroko Linea operadore honen Douro eta Minho Dibisioan sartu zen. [17]

Eraikuntza faseak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Geltokien artean Luzera Irekitzea Itxiera
Ermesinde – Penafiel 30,311 km 1875eko uztailaren 30a
Penafiel - Caide 0 7,328 km 1875eko abenduaren 20a
Caíde - Juncal 18,818 km 1878ko irailaren 15a
Juncal - Régua 38,371 km 1879ko uztailaren 15a
Régua - Ferrão 15,813 km 1880ko apirilaren 4a
Ferrão – Pinhão 0 7,611 km 1880ko ekainaren 1a
Pinhão - Tua 12,993 km 1883ko irailaren 1a
Tua – Beno 31,678 km 1887ko urtarrilaren 10a
Pocinho - Côa 0 9,061 km 1887ko maiatzaren 5a 1988ko urriaren 18a
Côa – Barca d'Alva - muga 18,882 km 1887ko abenduaren 9a

XX. mendea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1900eko hamarkada

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1902ko otsailaren 7an, Duero ibaiaren gaineko zubiak eraikitzeko bi proiektu onartu ziren, horietako bat errepidea, Pinhãoko geltokira sartzeko, eta beste bat, errepide-trenbide motakoa, Pocinho herritik hurbil. [18] Urte horren hasieran, Porto eta Barca d'Alva arteko zerbitzuetan lehen mailako bagoiak ezartzea aurreikusi zen. [19]

1909an, Tâmega Linearen Livração eta Amarante arteko tartea martxan jarri zen. [3]

Barca d'Alva eta La Fregenedaren arteko nazioarteko zatia finantza hutsegite bat izan zela ikusi zen, eta horrek ekarri zuen, XX. mendearen hasieran, Portuense Batasuna Companhia das Docas do Porto e dos Caminhos de Ferro Peninsulares taldean integratzea. [13] Ondoren, nazioarteko konexioa Compañía del Ferrocarril de Salamanca a la Frontera Portuguesa konpainiak kudeatu zuen, eta Sud Expresso zerbitzuak bidaia-denbora bost ordu inguruan murriztea lortu zuen. [14]

1920ko hamarkada

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1927an, Companhia dos Caminhos de Ferro Portuguesesek Estatuko Trenbideen lineak alokatzeko lizitazioa irabazi zuen, urte horretako maiatzaren 11n operadore horren lehen konexioak kudeatzen hasi baitzen, Duero Linea barne. [17]

1960ko eta 1970eko hamarkadak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1968. urtearen amaieran, Portugalgo iparraldean tren-makinen eskasia handia zegoen, 1400 serieko bigarren lotea entregatzeko atzerapena zela eta, C.P.ek bere hainbat lokomotora bidali zituen hegoaldetik eta hego-ekialdetik. [20] Urte hartan, lineako geltoki batzuek esplorazio-sistema bat erabili zuten, eta horrela ez zuten trenen zirkulazioan esku hartu beharrik izango. Hala, langileen kostuak murriztu ziren. [21]


1980ko eta 1990eko hamarkadak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1984ko irailaren 30ean, Espainiako Gobernuak hainbat trenbide ixtea erabaki zuen, La Fuente de San Esteban eta La Fregeneda arteko zatia barne, Barca d' Alvarako nazioarteko linearen parte zena. [2] [22] Linea honek oso trafiko txikia zuen, azken urteotan, funtsean, La Fuente de San Esteban eta Barca d'Alva artean tokiko zerbitzuak ematen zituen automotora bakarraz osatuta zegoena. [23] Aurreikusitako moduan, zati hau hurrengo urteko urtarrilaren 1ean itxi zen, Barca d'Alvarako linearekin batera. [2] [22] 1988ko urriaren 18an, Pocinho eta Barca d' Alvako geltokien arteko zatia itxi zuten. [2] Azken tarte hau ia erabat abandonatuta dago, Espainiako linea zaharra ez bezala, zeina Kultura Intereseko Ondasun izendatu zuten. [2]

1994an, Porto eta Régua arteko zatia CPren Auto Expresso zerbitzuen sarearen barruan zegoen, eta bidaiarien trenetan autoak garraiatzeko aukera ematen zuen. [24]

1990eko hamarkadan, Duero Lineak eraberritze lan handiak egin zituen Porto barrutian, trenbidea bikoiztu eta elektrifikatzeko helburuarekin, eta eskainitako zerbitzua nabarmen hobetu ahal izan zuten. Bidearen elektrifikazio- eta bikoizketa-lanak Ermesinde eta Valongo arteko zatian inauguratu ziren lehenengoz, 1995eko irailaren 15ean [5] eta ondoren Cêterako tartea 1999ko irailaren 26an. [25] Lan hauekin batera Caídeko geltokia eraiki zuen. [6]

XXI.mendea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2009ko abuztuan, orduko Estatu eta Garraio Idazkari portugaldarrak, Ana Paulo Vitorinok, iragarri zuen linea horretako nazioarteko trafikoa berriro irekitzeko eta Pocinho eta Barca de Alba tartea berreskuratzeko lanak hasteko asmoa zuela.

2019an, António Costa Portugalgo lehen ministroak gaiari buruzko iritzia eman zuen, esanez Duero osoaren lerroa Barca de Albaraino berreskuratuko lukeela, baldin eta Espainiarekin akordiorik lortu bada San Esteban-La Fregeneda arteko nazioarteko konexioa berregin zezan, Espainiako Gobernuak ez baitzion lehentasunik eman konexio horri.

2021eko martxoan, Portugalgo Errepublikaren Batzarrak aho batez onartu zuen 1988an Pocinhotik Espainiako mugarainoko tartea (Barca de Alba) berriz irekitzea. Erabakia ez da loteslea, baina Portugalgo Gobernuari eskatzen dio erabaki hori har dezala, baita Espainiak Barca de Alba - La Fuente de San Esteban linea berriz irekitzen ez badu ere, eta Torre de Moncorvoko meatzaritza-sektoreari laguntzeko balioko lukeen erabakiaren euskarri gisa, Unescok Gizateriaren Ondare izendatutako eskualdeko lurralde-kohesioa eta turismoa sustatuko lituzke.


Ezaugarriak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Trazadura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lineak, bere ibilbidearen zatirik handiena, Duero ibaiaren ertzetik jarraitzen du, Portugalgo ur ondoko ibilbide handiena du, eta Beira Baixa Linearen ibaiertzeko zati handia gainditzen du, Tajo ibaian zehar. [26]

Azpiegiturak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tunelak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere ibilbidean, lineak 23 tunel ditu:

  • Caíde
  • Gaviarra
  • Campaínha
  • Juncal
  • Riboura
  • Loureiro
  • Má Passada
  • Santinho
  • Peso da Régua
  • Bagaúste ou Três Curvas
  • Pedra Caldeira
  • Rapa
  • Valeira
  • Vargelas
  • Arnozelo I
  • Arnozelo II
  • Arnozelo III
  • Fontainhas
  • Meão
  • Saião
  • Veiga
  • Castelo Melhor
  • Almendra

Zubiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lerroan zehar 35 zubi daude:

  • Sete Arcos (Alfena)
  • Ferreira (Valongo)
  • Fervença
  • Sousa
  • Vila Meã (Amarante)
  • Póvoa
  • Tâmega
  • Juncal
  • Cocheca
  • Quebradas
  • Pala (viaduto)
  • Ovil (viaduto)
  • Portuzuelo
  • Laranjal
  • Zêzere
  • Teixeira
  • Sermanha
  • Corgo
  • Pinhão (Alijó)
  • Roncão
  • Loureiro
  • Tua
  • Riba Longa
  • Ferradosa
  • Vargelas
  • Arnozelo
  • Teja (viaduto)
  • Murça
  • Gonçalo Joanes
  • Vale do Nedo
  • Pocinho
  • Canivais
  • Côa
  • Aguiar
  • Gricha

Tren turistikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dueroko Linean tren turistiko historiko bat ibiltzen da, 186 lurrun-makinak atoian hartuta, Régua eta Foz Tua artean urteko hainbat hilabetez dabilena. [7]

Irudi galeria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Dueroko Linean dagoen tunela
    Dueroko Linean dagoen tunela
  • Eskualde arteko trena Pinhão-n, 2012an.
    Eskualde arteko trena Pinhão-n, 2012an.
  • Barca d'Alvako geltokia, 1995ean.
    Barca d'Alvako geltokia, 1995ean.
  • Portotik Caíderako trenen ordutegia 1875ean.
    Portotik Caíderako trenen ordutegia 1875ean.
  • Cachão da Valeira, 1903an.
    Cachão da Valeira, 1903an.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b OJANGUREN, Arturo Sanchez; BONET, Antonio Cabrera. (Maio de 1978). El Ultimo Vapor de Portugal. .
  2. ↑ a b c d e f g h i AROSO, Alberto. (Agosto de 2005). A Importância da Interoperabilidade dos Transportes Ferroviário e Fluvial na Estratégia de Desenvolvimento do Turismo do Vale do Douro. .
  3. ↑ a b c d REIS et al, 2006:12
  4. ↑ a b c d e f g TORRES, Carlos Manitto. (16 de Fevereiro de 1958). A evolução das linhas portuguesas e o seu significado ferroviário. .
  5. ↑ a b REIS et al, 2006:150
  6. ↑ a b REIS et al, 2006:233
  7. ↑ a b Turismo: Recordar o Douro no tempo do vapor. 2 de Outubro de 2009.
  8. ↑ VIEGAS, 1988:27
  9. ↑ SANTOS, 1995:118
  10. ↑ a b c Troços de linhas férreas portuguesas abertas à exploração desde 1856, e a sua extensão. 16 de Outubro de 1956.
  11. ↑ MARTINS et al, 1996:12
  12. ↑ CAPELO et al, 1994:228
  13. ↑ a b Martins et al, p. 39
  14. ↑ a b REIS et al, 2006:36, 56
  15. ↑ REIS et al, 2006:35
  16. ↑ TORRES, Carlos Manitto. (1 de Fevereiro de 1958). A evolução das linhas portuguesas e o seu significado ferroviário. .
  17. ↑ a b REIS et al, 2006:62-63
  18. ↑ Linhas Portuguezas. 1 de Março de 1902.
  19. ↑ Linhas Portuguezas. 1 de Janeiro de 1902.
  20. ↑ SILVA, José Eduardo Neto da. As locomotivas "Pacific" da Companhia dos Caminhos de Ferro Portugueses. ISSN 124550..
  21. ↑ REDER, Gustavo. (1 de Outubro de 1968). Los Ferrocarriles Portugueses. .
  22. ↑ a b Noticias. Dezembro de 1984.
  23. ↑ REDER, Gustavo; SANZ, Fernando. (Fevereiro de 1979). Las Comunicaciones Ferroviarias con Portugal. .
  24. ↑ Beira alta, Beira baja y los Ramales de Cáceres y Badajoz. .
  25. ↑ CORVACHO, Nuno. (27 de Setembro de 1999). Comboio eléctrico até Cête. .
  26. ↑ Guia Expresso: Portugal de Comboio, nº 9 - Linha do Douro, suplemento do Jornal Expresso nº 1765.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Dueroko_linea&oldid=8751988"(e)tik eskuratuta