Ebla
| Ebla | |
|---|---|
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Siria |
| Siriako muhafazah | Idlib eskualdea |
| Koordenatuak | 35°47′53″N 36°47′55″E / 35.79806°N 36.79861°E |
 | |
| Historia eta erabilera | |
| Irekiera | K.a. 3000 |
| Suntsipena | K.a. 2240 |
| Gizateriaren ondarea | |
| Irizpidea | (iii) eta (vi) |
| Eskualdea[I] | Arabiar Herrialdeak |
| Izen-ematea | bilkura) |
| |
Ebla[1] (sumerreraz: 𒌈𒆷, eb₂-la[2]; arabieraz: إبلا, Idlib eskualdea, Siria) antzinako Mesopotamiako hiria eta erreinua izan zen. Mardikhen, Alepo hiritik hurbil (Siriako ipar-mendebaldea) egindako indusketei esker da ezaguna. Bertan idazkera kuneiformean idatzitako taula ugari aurkitu da, antzinako hizkuntza semitiko batean idatziak.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bi aro nagusi izan zituen: lehendabizikoa K.a. 3. milurtekoaren amaieran eta bigarrena K.a. 1800 eta 1650 artean. K.a. 3. milurtekoan, Eblako erreinuak Egiptoko faraoiekin harremanak izan zituen, akadtarrek hiria hartu eta bipildu zuten arte. K.a. 2000-1900 aldera, Ebla berriro eraiki zuten eta hiri boteretsua izan zen, K.a. 1650. urtean betiko suntsitu zen arte.
Bertan Eblako taulatxoak topatu zituzten, K.a. 2250 inguruan idatzi zituzten 20.000 taulatxo kuneiforme[3].
Lehenengo aldian honako errege hauek izan zituzten eblatarrek:
| Izena | Agintaldia | Oharrak |
|---|---|---|
| Igrish-Halam | ca. 2300 inguru | |
| Irkab-Damu | Mariko Iblul-Ilen garaikidea | |
| Ar-Ennum edo Reshi-Ennum | ||
| Ibrium (edo Ebrium) | Asiriako Tudiyaren garaikidea | |
| Ibbi-Sipish or Ibbi-Zikir | Ibriumen semea | |
| Dubuhu-Ada | Naram-Simek edo Sargon Akadekoak hiria suntsitu zuten |
Bigarren aldian amortarren hiria izan zen.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/08/08 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. (2006-1-27). Antzinateko hirien euskarazko izenak. .
- ↑ (Ingelesez) Pennsylvaniako Unibertsitatea. Sumerian Dictionary. .
- ↑ (Gaztelaniaz) Carvajal, Guillermo. (2018-12-11). «Cómo los arqueólogos descubrieron los primeros tratados diplomáticos, escritos en una lengua desconocida hasta entonces» La Brújula Verde (Noiz kontsultatua: 2023-12-02).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
|
Artikulu hau historiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |