Eleberri gotiko
Eleberri gotikoa literatura generoa da, non beldurrezko eta maitasunezko eleberrien ezaugarriak agertzen diren. Genero gisa Horace Walpole idazle ingelesak hasi omen zuen, The Castle of Otranto eleberria idatzi zuenean 1764an.
Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1- Melodrama: Pertsonaiak eta egoerak puzten dira, efektu estetikoak .
- 2- Autoreak naturaz gaindiko testuingurua sortzen du, zein bere kabuz, beldurra eta misterioa sortzeko gai dena.
- 3- Baita testuinguru arkitektonikoa garrantzitsua da eta bilbea aberasteko erabiltzen da. Itzalak sentimendu melankolikoak sortzen ditu.”Iluna” diren elementuak erabiltzen dira.
- 4- Beldurra eta estasiaren arteko erlazioaren goratzeaa.
- 5- Heriotza, dekadentzia, behe-lainoa eta abar.
- 6- Zorotasuna, irrazionala, basatia dena eta beste edozein ezaugarri ez gizatiarraren erreferentziak.
- 7- Ongia eta gaitzaren arteko polarizazio argia. Normalean, txarra pertsonai baten bitartez erreperesentatzen da.
- 8- Erotismoa eta exotikoa dena. Normalean eleberri gotikoak herrialde urrunetan kokatzen dira.
Eleberri gotikoaren kronologia eta gaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Eleberri historikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1764 The Castle of Otranto , Horace Walpole
- 1773 Sir Bertrand, a Fragment, John Aikin
- 1777 The Old English Baron, Clara Reeve
- 1785 The Recess, Sophia Lee
- 1786 Vathek, William Thomas Beckford
- 1795 Mysteries Elucidated, Anna Maria Mackenzie
- 1796 The Haunted Cavern, John Palmer
- 1796 Hubert de Sevrac, Mary Robinson
- 1806 The Novice of Saint Dominick, Sydney Owenson
- 1871 Carmilla, Joseph Sheridan Le Fanu
- 1895 The life of Dracula, Steve Houston
- 1897 Dracula, Bram Stoker
Ann Radcliffe eta beldurrezko eleberria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1790 Velina de Guidova, Mary Anne Radcliffe
- 1793 The Castle of Wolfenbach, Eliza Parsons
- 1794 The Mysteries of Udolpho, Ann Radcliffe
- 1793-7 Grasville Abbey , George Moore
- 1796 Camilla, Fanny Burney
- 1796 The Children of the Abbey, Regina Maria Roche
- 1797 The Italian, Ann Radcliffe
- 1798 The Orphan of the Rhine, Eleanor Sleath
- 1798 Wieland, Charles Brockden Brown
- 1803 Romance of the Pyrenees, Catherine Cuthbertson
- 1806 Secrets of the Castle, David Carey
- 1809 Manfroné, Mary Anne Radcliffe
- 1820 Melmoth, Charles Robert Maturin
- 1837 Rookwood, William Harrison Ainsworth
- 1839 The Fall of the House of Usher, Edgar Allan Poe
Gotiko ingelsa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1794 Things as They Are or The Adventures of Caleb Williams, William Godwin
- 1796 The Monk, Matthew Lewis
- 1798 The Midnight Bell, Francis Lathom
- 1802 Koenigsmark the Robber, Victor Jules Sarrett
- 1806 Zofloya, Charlotte Dacre
- 1808 The Midnight Groan (anon.)
- 1818 Frankenstein, Mary Shelley
- 1819 The Vampyre, John William Polidori
- 1820 Melmoth the Wanderer, Charles Robert Maturin
- 1824 The Adventure of the German Student, Washington Irving
