Eleberri gotiko
Eleberri gotikoa literatura generoa da, non beldurrezko eta maitasunezko eleberrien ezaugarriak agertzen diren.[1] Genero gisa Horace Walpole idazle ingelesak hasi omen zuen, The Castle of Otranto eleberria idatzi zuenean 1764an.[2]
Ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1- Melodrama: Pertsonaiak eta egoerak puzten dira, efektu estetikoak .
- 2- Autoreak naturaz gaindiko testuingurua sortzen du, zein bere kabuz, beldurra eta misterioa sortzeko gai dena.
- 3- Baita testuinguru arkitektonikoa garrantzitsua da eta bilbea aberasteko erabiltzen da. Itzalak sentimendu melankolikoak sortzen ditu.”Iluna” diren elementuak erabiltzen dira.
- 4- Beldurra eta estasiaren arteko erlazioaren goratzeaa.
- 5- Heriotza, dekadentzia, behe-lainoa eta abar.
- 6- Zorotasuna, irrazionala, basatia dena eta beste edozein ezaugarri ez gizatiarraren erreferentziak.
- 7- Ongia eta gaitzaren arteko polarizazio argia. Normalean, txarra pertsonai baten bitartez erreperesentatzen da.
- 8- Erotismoa eta exotikoa dena. Normalean eleberri gotikoak herrialde urrunetan kokatzen dira.
Eleberri gotikoaren kronologia eta gaiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eleberri historikoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1764 The Castle of Otranto , Horace Walpole
- 1773 Sir Bertrand, a Fragment, John Aikin
- 1777 The Old English Baron, Clara Reeve
- 1785 The Recess, Sophia Lee
- 1786 Vathek, William Thomas Beckford
- 1795 Mysteries Elucidated, Anna Maria Mackenzie
- 1796 The Haunted Cavern, John Palmer
- 1796 Hubert de Sevrac, Mary Robinson
- 1806 The Novice of Saint Dominick, Sydney Owenson
- 1871 Carmilla, Joseph Sheridan Le Fanu
- 1895 The life of Dracula, Steve Houston
- 1897 Dracula, Bram Stoker
Ann Radcliffe eta beldurrezko eleberria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1790 Velina de Guidova, Mary Anne Radcliffe
- 1793 The Castle of Wolfenbach, Eliza Parsons
- 1794 The Mysteries of Udolpho, Ann Radcliffe
- 1793-7 Grasville Abbey , George Moore
- 1796 Camilla, Fanny Burney
- 1796 The Children of the Abbey, Regina Maria Roche
- 1797 The Italian, Ann Radcliffe
- 1798 The Orphan of the Rhine, Eleanor Sleath
- 1798 Wieland, Charles Brockden Brown
- 1803 Romance of the Pyrenees, Catherine Cuthbertson
- 1806 Secrets of the Castle, David Carey
- 1809 Manfroné, Mary Anne Radcliffe
- 1820 Melmoth, Charles Robert Maturin
- 1837 Rookwood, William Harrison Ainsworth
- 1839 The Fall of the House of Usher, Edgar Allan Poe
Gotiko ingelsa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1794 Things as They Are or The Adventures of Caleb Williams, William Godwin
- 1796 The Monk, Matthew Lewis
- 1798 The Midnight Bell, Francis Lathom
- 1802 Koenigsmark the Robber, Victor Jules Sarrett
- 1806 Zofloya, Charlotte Dacre
- 1808 The Midnight Groan (anon.)
- 1818 Frankenstein, Mary Shelley
- 1819 The Vampyre, John William Polidori
- 1820 Melmoth the Wanderer, Charles Robert Maturin
- 1824 The Adventure of the German Student, Washington Irving
