Erik I.a Norvegiakoa

Erik I.a Norvegiakoa
	; Irudi gehiago
King of Northumbria (en)
; Norvegiako monarka
Bizitza
Jaiotza	895
Herrialdea	Norvegia
Heriotza	Stainmore (en) , 954 (58/59 urte)
Familia
Aita	Harald Fairhair
Ama	Ragnhild Eiriksdatter
Ezkontidea(k)	Gunnhild, Mother of Kings (en)
Seme-alabak	ikusi Gamle Eirikssen (en) ; Harald Greycloak (en) ; Ragnhild Eriksdotter (en) ; Gottorm Eriksson (en) ; Ragnfred Eriksson (en) ; Erling Eriksson (en) ; Gudrod Eriksson (en) ; Sigurd Sleva (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Ólöf árbót Haraldsdóttir (en) ; Haakon I.a Norvegiakoa; Olaf Haraldsson Geirstadalf (en) ; Bjørn Farmann (en) ; Halvdan Hålegg (en) ; Guttorm Haraldsson (en) ; Halfdan Haraldsson the Black (en) ; Rørek Haraldsson (en) ; Halfdan Hvide (?) (en) ; Frode Haraldsson (en) ; Gudrød Ljome (en) ; Gudrød Skirja (en) ; Ragnvald Rettilbein, King of Hadeland (en) ; Ring, King in Hedemarken and Gundbransdalen (en) ; Sigrød Haraldsson (en) ; Sigtrygg Haraldsson (en) ; Torgils Haraldsson (en) ; Ulfljotr Haraldsson (en) ; Dag Haraldsson (en) ; Ragnar Rykkel (en) ; Sigurd Rise (en) ;
Leinua	Fairhair dynasty (en)
Jarduerak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	eskandinaviar paganismoa

Erik I.a Norvegiakoa, baita ere Erik Aizkora Odoldua (antzinako eskandinavieraz Eiríkr Blóðøx, norvegieraz Eirik Blodøks; c. 885-954) edo Erik Odoltzalea izenaz ezaguna, Norvegiako bigarren erregea izan zen. Erregealdiak, 930 eta 934 artean iraun zuen eta Harald I.a Norvegiakoaren semerik zaharrena zen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Boterea bere aitaren eskuetatik jaso ondoren, bere anaiekin lehian hasi zen. Bere anaietako asko hil zituen, Haakon Ona izan ezik, Ingalaterran babestu zena. Latinez jaso zuen ezizena Fratris Interfector (bere anaiak hiltzen dituena) izan zen. Bere ezizena, Aizkora Odoldua, bere anaiak hiltzeko joeragatik etor daiteke.

920an, espedizio bikingo bat eraman zuen Bjarmanlandera, Errusia iparraldean. Geroago, 930ean, bere konkista hasi zuen, Daugava ibaitik nabigatuz, Errusia barnean. Bertan, merkataritza portu txiki bat arpilatu zuen. Gutxi gora-behera urte horietan, Gorm Zaharra erregeak gonbidatu zuen Danimarkara, oturuntza batetara, non, oturuntzaren hurrengo egunean, bere emazte izango zen Gunnhild ezagutuko zuen.

Gunnhildek, sorgina izatearen ospe txarra hartu zuen. Teoria batek, geroago historialari batzuek ezeztatu zutena, Gunnhild, txabola batean bi azti finlandiarrekin bizi izan zela zioen, eurekin, euren magia ikasiz. Hauek, Gunnhild emazte bezala lortzeko borrokan hasi zirenean, Gunnhildek Erik erabili zuen bi aztiak hiltzeko, berehala Erikekin ezkonduz. Beste deskribapen batzuk, Eriken anaien eta beste etsai batzuen heriotzekin lotzen zuten, pozoi eta ekaitz bidezko heriotzak. Edozein modutan, egia edozein dela ere, guztiak, Erikek, bere emaztearen ospe txarra oso baliagarritzat jo zuela adierazten du.

Hurrengo udaberrian, Erikek bere anaien indar konbinatuak garaitu eta Norvegiako tronua berriz lortu zuen.

934an, bere anaiarik gazteena, Haakon Ona, Ingalaterratik itzuli zen, nobleziaren laguntzarekin bere anaia tronutik botatzeko. Eriken erregealdia, gogorra eta despotikoa zen, honela, nobleek, Erik tronutik kentzeko zuten gogoa azaltzen delarik.

Tronua birkonkistatzeko huts egindako zenbait kanpainen ondoren, Erikek Orkada uharteetara bidaiatu zuen, eta, geroago, Jorvikeko Erresumara (non, gaur egun, Ingalaterrako York herria dagoen), bertako bikingoek gonbidatuta. Hasieran, harrera beroa egin zion Athelstanek, nork Northumbriako gobernari egin zuen, mugak, irlandar eta eskoziarren erasoetatik babesteko aginduarekin.

Northumbria, Erik eta bere jarraitzaileak eusteko bezain aberatsa ez zenez, sarri arpilatu zituen Eskozia eta Irlandako itsasoetako beste lurralde batzuk.

Arpilaketa hauek errespetua eta ospea eman zioten, 947tik 948ra eta 952tik 954 arte Jorvikeko errege izatera eraman zutena. Bere gobernua laster hasi zen kaskartzen, inguruko errege ezberdinak aurka jarri zitzaizkiolarik. Traditua izan zen eta herritik bota zuten. Borrokan hil zen Stainmoorren, Westmorlanden 954an.

Aurrekoa
Harald I.a Norvegiakoa

Norvegiako errege
930-934

Ondorengoa
Haakon I.a Norvegiakoa