Errota Txikiko azelina

Errota Txikiko azelina
Jatorria
Sorrera-urtea	1926
Ezaugarriak
Materiala(k)	harria
Dimentsioak	110 () × 110 () × 23 () cm ;
Genero artistikoa	arte publikoa
Kokapena
Lekua	Urumea
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Gipuzkoa
Udalerria	Donostia
Koordenatuak	43°18′41″N 1°58′41″W / 43.3114°N 1.9781°W

Azelina^[1] edo turbina hidrauliko hau Errota Txiki itsas errotarena izan zen. Errotaren eraikina 1926ko irailean eraitsia izan ondoren, Urumea ibaiaren horman itsatsia gelditu zen.

Errota txiki (1920)
Errota Txikiko gurpil hidraulikoa, Urumea ibaian.

Kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azelina

Errota Txiki egon zen leku berean dago, Donostiako Urumea ibai ertzaren eskuin horman txertatua, goi samarrean, itsasgoran ibaiak izan ohi duen mailatik gora. Mundaiz zubira iritsi baino metro batzuk lehenago ikus daiteke, Urumea pasealekutik gora Mundaiz kalera doan bidearen parean. Hobeki ikusten ahal da ibaiaren ezker aldetik begiratuta.

Errota Txikiren azelinaren kokapena, Urumea ibaiaren eskuin horman, Donostian
2015eko maiatza
2022eko abuztua
2022an ibaitik ikusita

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Harriz egindako gurpil biribil bat da, pieza bakarrean zizelkatua, eta neurri hauek ditu: diametroa 1,10 m eta zabalera 0,23 m. Sei pala ditu; kopuruz gutxi, baina sakonera handikoak, halako azelina txikietan izan ohi direnen aldean. Osorik dago, errota mugiarazteko erabili izan zenean bezalaxe. Ziurrenik, errota lanari utzi ondoren, urte luzetan lohi artean ezkutatua egon zelako kontserbatu zen hain ongi.

Gaur egun, Errota Txiki izandakoaz gordetzen den aztarna bakarra da.

Horman itsasteko erabakia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Etxeko azken jabe Bizente Mendiburuk eta Donostiako Udalak erabaki zuten azelina Urumea ibaiaren horman ezartzea, nahiz ahots batzuek altxa ziren San Telmo Museora eramatearen alde^[2].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Euskaltzaindiaren Orotariko euskal hiztegiak honela definitzen du azelina: (V-gip; azelin V-gip). Ref.: SM EiTec1; Etxba Eib. " Azelin, turbina de agua (zarrak bakarrik). Agorrakin, amorraiñak larri da azeliñak geldi " SM EiTec1. " Azeliñia, artefacto de los aprovechamientos de agua. Barrena txikiko azeliñia, utsan urrengua " Etxba Eib.
↑ Aguirre, José: «Errota-txiki, molino movido por agua de mar», Euskalerriaren alde, n. 276 (1926), 441-446 or.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q20492969

[1] Euskaltzaindiaren Orotariko euskal hiztegiak honela definitzen du azelina: (V-gip; azelin V-gip). Ref.: SM EiTec1; Etxba Eib. " Azelin, turbina de agua (zarrak bakarrik). Agorrakin, amorraiñak larri da azeliñak geldi " SM EiTec1. " Azeliñia, artefacto de los aprovechamientos de agua. Barrena txikiko azeliñia, utsan urrengua " Etxba Eib.

[2] Aguirre, José: «Errota-txiki, molino movido por agua de mar», Euskalerriaren alde, n. 276 (1926), 441-446 or.

[1]

[2]