Heian Aroa

Japoniako historia

Jōmon Aroa (K. a. X. mendea-K. a. 300)
Yayoi Aroa (K. a. 300-K. o. 250)
Kofun Aroa (250-538)
Asuka Aroa (538-710)
Nara Aroa (710-794)
Heian Aroa (794-1185)
Kamakura Aroa (1185-1333)
- Kenmu Berrezartzea
Muromachi Aroa (1336-1573)
- Nanboku-chō
- Sengoku (1478-1605)
Azuchi–Momoyama Aroa (1568–1603)
- Nanban
Edo Aroa (1603-1868)
- Bakumatsu
Meiji Aroa (1868-1912)
- Meiji Berrezartzea
Taishō Aroa (1912-1926)
Shōwa Aroa (1926-1989)
Heisei Aroa (1989-2019)
Reiwa Aroa (2019-egun)

Heian Aroa (japonieraz: 平安時代, Heian jidai^?) Japoniako historiaren aroa da, 794tik 1185 arte hedatzen dena.^[1] Garai hartan, herrialdeko hiriburua Kyoto zen.

Konfuzianismoa eta txinatar kulturaren eragina puntu gorenera iritsi ziren japoniar historiaren aldia da. Heian aroa Kyotoko Gorte Inperialaren gailurtzat ere hartzen da, eta bere arteagatik, bereziki poesia eta literaturagatik, nabarmentzen da. 'Heian' (japonieraz: 平安^?) - heːɑɴ ahoskatua- hitzak "bakea eta lasaitasuna" esan nahi du japonieraz.

Historia

Heian Aroa, Nara Aroaren ondoren izan zen, eta 794an hasi zen, Kanmu enperadoreak Japoniako hiriburua Heian-kyōra (平安京, gaur egungo Kyoto) lekualdatu zuenean. Hurrengo belaunaldiek beti miretsi izan duten Japoniako kulturaren puntu gorentzat hartzen da. Garai hau ere nabarmena da samuraien klasearen gorakadagatik, garai hartan boterea bereganatu eta Japoniako aro feudala hasi baitzuten.

Nominalki, subiranotasuna enperadorearengan datza, baina, izatez, boterea Fujiwaratar nobleziaren eskuetan zegoen. Hala ere, probintzietako interesak babesteko, Fujiwaratarrek eta beste familia noble batzuek zaindariak, polizia eta soldaduak behar izan zituzten. Gerlari-klaseak etengabeko irabaziak izan zituen Heian Aroan zehar. 939an, Taira no Masakadok gobernu zentralaren agintea mehatxatu zuen, ekialdeko Hitachi probintzian altxamendu bat zuzenduz, eta ia aldi berean, Fujiwara no Sumitomo mendebaldean matxinatu zen. Gainera, hartze militarra mendez mende luzatu zen, gobernuaren gotorlekuaren zati handi bat shogunerriko armada pribatuen barruari egokitu zitzaionean.

Gerlari-klaseak gortean zuen eragina Hōgen matxinadaren ondorioa izan zen. Une honetan, Taira no Kiyomorik, Fujiwaratar tradizioa berpiztu zuen, bere biloba tronuan jarriz, Japonia erregeordetzaz gobernatzeko. Bere klana (Taira klana) ez zuten kanporatuko Genpei Gerra amaitu arte, shogunerriaren hasiera markatu zuena. Kamakura Aroa 1185ean hasi zen, Minamoto no Yoritomok enperadoreen boterea hartu eta Kamakura hirian Kamakurako shogunerria izeneko bakufua ezarri zuenean.