Edukira joan

Herekeko tapiz

Wikipedia, Entziklopedia askea
Hereken tapiza, zetaz zeta gainean egindakoa.
Gaur egun tapiz horien ekoizpena gordetzen da.

Hereke tapizak eskuz egindako alfonbra turkiarrak dira, eta Hereken ekoizten eta saltzen dira, Turkiako kostaldeko hiri batean. Denbora luzez, Hereke-n bakarrik ekoizten ziren, Istanbuletik 60 km-ra. Zeta, artile eta kotoi konbinazio bat eta, batzuetan, urre edo zilarrezko hariak erabiltzen dira.[1]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abdulmezid I.a sultan otomandarrak Herekeren Manufaktura Inperiala sortu zuen 1841ean, Bosforoko Dolmabahçe jauregiko ehun guztiak ekoizteko. Otomandar Inperioko artista eta alfonbra ehule onenak bildu zituen Hereken, non kalitate handiko alfonbrak eta diseinu paregabeko alfonbra handiak ekoizten hasi ziren. Dolmabahçe jauregiko lanak amaitu ondoren, otomandar sultanek Herekeren alfonbrak oparitu ohi zizkieten erregetzako kide jakin batzuei, hiria bisitatzen zuten noble eta estatistei. 1890era arte ez zitzaien utzi Istanbulgo merkatari batzuei Hereke-n egindako piezetako batzuk saltzen.

Otomandar Inperioaren amaierarekin, Hereke alfonbren ekoizpena murriztuta geratu zen XX. mendearen erdialdera arte; orduan Herekeren maisu ehule batzuek berriz ere alfonbrak ekoiztu zituzten, jauregi otomandarren alfonbren tradizioari jarraituz.[2]

1920an, Herekek estatuak gestionatutako alfonbrak egiteko eskola bat zuen. Bai emakumeak bai haur musulmanak eta kristauak klaseetara joaten ziren.[3]

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hereke alfonbrak oso handiak izan ohi dira, jauregi bateko aretoak janzteko modukoak, eta artilez eginak kotoi gainean, gamelu-ilez kotoi gainean, zetaz kotoi gainean eta zetaz ere bai, tamaina txikian lotuak. Bere korapilo bikoitzen zehaztasunak, marrazkiak argi eta garbi erakusteko aukera ematen baitu, kolore-konbinazioekin eta marrazkien harmoniarekin batera, oso estimagarriak egin ditu. Gaur egun, Hereke alfonbrak eta moketak Abdulmezid I.a sultan otomandarraren marrazki tradizionalekin egiten jarraitzen dute, baita motibo tradizional anatolioekin eta gaur egungo motibo figuratiboekin ere.[4]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. https://www.dorisleslieblau.com/hereke-turkish-rugs
  2. M. Kenan Kaya, Yaşar Yılmaz, Sara Boynak, Vahide Gezgör. Hereke Silk Carpets and Fabrics in the National Palaces Collection. TBMM, Istanbul.
  3. Prothero, G.W. (1920). Anatolia. London: H.M. Stationery Office. 109. or. [1]
  4. Uğur Ayyıldız. Hereke y Kayseri: Alfombras Turcas de Seda Pura. NET Turizm Ticaret ve Sanayi A.S (1983). ASIN B0007B1NHG.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]