I Kronikak

Wikipedia, Entziklopedia askea
I Kronikak
Jatorria
IzenburuaΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΩΝ Α eta 1. Buch der Chronik
Ezaugarriak
Hizkuntzahebreera
Deskribapena
Honen parte daBooks of Chronicles (en) Itzuli
Historical books (en) Itzuli
kronologia
I Kronikak II Kronikak

I Kronikak (edo 1 Kronikak) Bibliako Itun Zaharreko liburu baten izena da. I Kronikak liburuaren helburua da Jainkoaren herria batzea, David erregearen eta 12 leinuen jatorria arakatzea eta erakustea gurtzak izan behar duela norberaren eta herriaren bizitzaren erdigunea.

Jatorrian liburu bakar bat izan zena, geroago eta modu artifizialean, bi liburutan banatua izan zen. Ziur asko, banaketa horren arrazoia izango zen jatorrizko liburu handia tamaina txikiagoko bitan banatzea, eskuetan erabiltzeko errazagoa izan zedin. Horregatik, liburu hau eta II Kronikak liburua liburu bakar baten bi partetzat jo behar dira. Aipatzekoa da, halaber, bi liburuok, gaiari eta estiloari dagokionez, talde bat osatzen dutela Esdrasen liburuarekin eta Nehemiasen liburuarekin.

Egilea eta data[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Egilea guztiz ezezaguna da; dena dela, tradizio juduak Esdrasi egozten dio, Esdrasen liburuarekin dituen antzekotasunak direla eta. Dirudienez, liburua K.a. IV. mendearen bukaera aldera edo K.a. III. mendearen hasiera aldera idatzi zen.

Edukia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kroniken liburuek hebrearren gertaerarik garrantzitsuenen erlazio historikoa egiten dute, herriaren jatorriarekin hasi eta hebrearrak Babiloniako gatibualditik askatu zituen Ziro Handiaren dekretuaren garaia arte.

I Kronikak liburuak jatorrian hasi eta David erregearen heriotza arteko historia kontatzen du. Lehen zatian (1etik 9ra) Adamengandik Saulenaganainoko historia kontatzen du. Bigarren zatian (10etik 29ra), David erregearen historia. Hau da liburuaren egitura eta azpiatalak:

BELAUNALDI ZERRENDAK (1,1–9,34) (1,1-9,34)

  • Uholde aurretikoak (1,1-4)
  • Noeren semeen jatorritik sorturiko herriak (1,5-23)
  • Abrahamen aurreko eta ondorengoak (1,24-42)
  • Edomdarren errege eta leinuburuak (1,43-54)
  • Jakob/Israelen hamabi semeak (2,1-2)
  • Judaren ondorengoak (2,3-8)
  • Daviden aurrekoak (2,9-17)
  • Hetzronen eta Kaleben ondorengoak (2,18-24)
  • Jerahmeelen ondorengoak (2,25-41)
  • Kaleben ondorengoak (2,42-55)
  • Salomon erregearen ondorengoak (3,10-16)
  • Jekonias erregearen ondorengoak (3,17-24)
  • Judaren ondorengoen beste zerrenda bat (4,1-10)
  • Beste jatorri-zerrenda bat (4,11-20)
  • Xelaren ondorengoak (4,21-23)
  • Simeonen ondorengoak (4,24-43)
  • Rubenen ondorengoak (5,1-10)
  • Gaden ondorengoak (5,11-17)
  • Ekialdeko leinuen gudarostea (5,18-22)
  • Manasesen ekialdeko leinu erdia (5,23-26)
  • Lebiren ondorengoak: apaiz nagusiak (5,27-41)
  • Lebiren beste ondorengo batzuk (6,1-15)
  • Lebitar kantari-taldeak, Davidek eratuak (6,16-33)
  • Aaronen ondorengoen eginkizunak (6,34-38)
  • Lebitarren bizilekuak (6,39-66)
  • Isakarren ondorengoak (7,1-5)
  • Benjaminen ondorengoak (7,6-12)
  • Neftaliren ondorengoak (7,13-13)
  • Manasesen ondorengoak (7,14-19)
  • Efraimen ondorengoak (7,20-29)
  • Axerren ondorengoak (7,30-40)
  • Benjaminen ondorengoen beste zerrenda bat (8,1-12)
  • Gat eta Aialongo benjamindarrak (8,13-16)
  • Jerusalemgo benjamindarrak (8,17-28)
  • Gabaongo benjamindarrak (8,29-32)
  • Saul erregearen ondorengoak (8,33-40)
  • Jerusalemgo bizilagunak erbestetik itzuli (9,1-16)
  • Tenpluko atezainak (9,17-34)


ISRAELGO ERREGE DAVIDEN HISTORIA (9,35–29,30) (9,35-29,30)

  • Saul erregearen aurrekoak eta ondorengoak (9,35-44)
  • Saulen heriotza (10,1-14)
  • David, Juda eta Israelgo errege (11,1-3)
  • David Jerusalemez jabetu (11,4-9)
  • Daviden gudariak (11,10-47)
  • Daviden lehen lagunak (12,1-23)
  • Davidengana bildutakoen zerrenda (12,24-38)
  • David, Israel osoaren errege izendatua (12,39-41)
  • Davidek itun-kutxa eramateko agindu (13,1-14)
  • Daviden jauregia eta semeak (14,1-7)
  • David filistearrei nagusitu (14,8-17)
  • Davidek kutxa eramatea antolatu (15,1-24)
  • Kutxa Jerusalemera heldu (15,25-16,3)
  • Lebitarrek Jauna goretsi (16,4-36)
  • Kultua Jerusalemen eta Gabaonen (16,37-43)
  • Jainkoak Davidi ondorengotza iraunkorra hitzeman (17,1-15)
  • Davidek Jaunari erantzun (17,16-27)
  • David inguruetako herriei nagusitu (18,1-13)
  • Daviden laguntzaileen zerrenda (18,14-17)
  • Amondarrek Daviden mandatariak iraindu (19,1-5)
  • Davidek amondarrak eta aramearrak menderatu (19,6-19)
  • Joab amondarren hiriburuaz jabetu (20,1-3)
  • Gatazkak filistearren aurka (20,4-8)
  • Herritarren erroldatzea egin Davidek (21,1-6)
  • Jainkoak herria zigortu erroldatzea egiteagatik (21,7-17)
  • Davidek aldarea egin Jaunari (21,18-22,1)
  • Davidek tenpluaren eraikuntza antolatu (22,2-5)
  • Tenplua eraikitzeko ardura Salomoni utzi Davidek (22,6-19)
  • Davidek lebitarren artean zerbitzaldiak antolatu (23,1-32)
  • Apaiz-taldeak (24,1-19)
  • Beste lebitar-talde batzuen zerrenda (24,20-31)
  • Kantarien hiru taldeak (25,1-9)
  • Lebitar atezainen zerrenda (26,1-19)
  • Eginkizun bereziko lebitarrak (26,20-32)
  • Gudarostearen antolakuntza (27,1-15)
  • Leinuen antolakuntza zibila (27,16-24)
  • Erregearen ondasunen arduradunak (27,25-31)
  • Erregearen aholkulariak (27,32-34)
  • Salomon herriari aurkeztu Davidek (28,1-10)
  • Davidek tenpluaren planoa eman Salomoni (28,11-21)
  • Tenplua eraikitzeko emaitzak (29,1-9)
  • Daviden otoitza (29,10-20)
  • David hil. Salomon errege (29,21-25)
  • Daviden erregealdiaren laburbilduma (29,26-30)


Esanahia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kontuan izanik Kronikak idatzi zirenean judu gehienak diasporan bizi zirela, garbi dago idazlearen helburua judaismoaren batasuna goratzea dela. I Kronikak liburuak genealogiei heltzen die, frogatu nahian Daviden ildoa bere garaia arte iristen dela. Honela dio (1Kro 3, 1-9):

1 Hona hemen Davidi Hebronen jaio zitzaizkion semeak: lehena Amnon, Izreelgo Ahinoamen semea; bigarrena Daniel, Karmelgo Abigailen semea; 2 hirugarrena Absalom, Gexurko errege Talmairen alaba Maakaren semea; laugarrena Adonias, Hagiten semea; 3 bosgarrena Xefatias, Abitalen semea; seigarrena Jitream, Daviden emazteetako bat zen Eglaren semea. 4 Sei hauek Hebronen jaio zitzaizkion. David zazpi urte eta sei hilabetez izan zen han errege.

Hurrengo hogeita hamahiru urteetan Jerusalemen izango zen errege.

5 Hona hemen Jerusalemen jaio zitzaizkion semeak: Ximea, Xobab, Natan eta Salomon, laurak Amielen alaba Betsaberen semeak. 6 Gero beste hauek izan zituen: Ibhar, Elixama, Elifelet, 7 Nogah, Nefeg, Jafias, 8 Elixama, Eliada eta Elifelet. Guztira, bederatzi. 9 Hauek izan ziren Daviden seme guztiak eta, gainera, ohaideengandik izan zituenak. Tamar izan zen haren alaba.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]