Jasokundeko Andre Mariaren eliza (Kaseda)

Jasokundeko Andre Mariaren eliza
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Kaseda
Koordenatuak	42°31′25″N 1°22′04″W / 42.52355795°N 1.36785942°W

Jasokundeko Andre Mariaren eliza Kaseda udalerrian XVI. mendeko kristiau eliza bat da, gotiko estiloan.

Eraikina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XVI. mendeko eraikin gotiko berantiarra, harriz egina, zaharragoa den beste baten lekuan; gurutze latindarreko oinplanoa du, bi ataleko habeartea, gurutzadura, transeptua eta burualde poligonala, gurutze-ganga izartuz estalia giltzarriekin. Eraikitzeko baimena 1532an eman zen; obrak hurrengo urtean hasi ziren, Migel Iriarte maisuarekin. Lanak berrogei urtez luzatu ziren, hainbat maisuren esku-hartzearekin.

Barrura sartzeko bi sarrera daude: bata oinean portada gotiko-pizkundarrekin, eta bestea epistolaren aldean, garaipen-arku formako errenazimenduko portadarekin, erliebean dauden irudiekin, bai tinpanoan –bertan Ama Birjina Haurrarekin irudikatzen da, Done Ibane Ebanjelariak eta Done Jakue nagusiak lagunduta–, gehi aingeru musikarien buru bikote bat, eta beste bat aingeru musikariekin.

Barrualdean, erretaula nagusia nabarmentzen da. Joanes Antxieta eskultoreak egin zuen lan erromanista, 1576 eta 1581 urteen artean intxaurrondo-zurez, eta 4200 dukatetan tasatu zen. Gaur egungo polikromia ez da jatorrizkoa, Iruñeko margolari eta urreztatzaile Joanes Martini Anderese egin zuena baizik, Kasedako herritarrek eskatuta, 1770ean. Bankua, hiru solairuko bost kale eta atikoa ditu, eta arkitektura-trazak Tafallako Andre Mariaren erretaula gogorarazten du, maisu berak egina. Birjina Haurrarekin, Jasokundearekin eta Koroatzearekin aurkezten du, eszena ebanjeliko eta santu ezberdinez inguratuta.

Garai eta estilo berekoak dira (ca. 1579) habeartearen alde banatan dauden bi pulpituak, presbiterioaren ondoan, Petri eta Paulo apostoluen, ebanjelisten eta Eliza Latinoaren gurasoen erliebeekin apainduta. Geroago, 1600. urtean, Done Mikel Goiaingeruaren erretaulak egin ziren, aingeru errebeldeak garaituz, eta Alexandriako Santa Katalinaren erretaulak, arkitektura-traza berekoak, gero presbiterioaren alboetan duten tokira proiektatuak. Mihise titularrak beste adingabe batzuekin osatzen dira dagozkien atikoetan, Ecce Homorekin eta Santa Katalinaren Ehorzketarekin, hurrenez hurren. Ebanjelioaren eta epistolaren alboetan dauden XVIII. mendekoArrosarioko Ama Birjinari eta Kalbarioari eskainitako erretaulez gain, bere interesagatik nabarmentzen da gurutziltzatu gotikoa (XIV. mendea), zurez zizelkatua, zuhaitz-gurutze baten gainean, inguruan dagoen ermita desagertu batetik datorrena. Oinaldeko atala hartzen duen arku beheratuaren gaineko goi-korua, kanpandorrea bezala, XVI. mendekoa da.

Organoa Manuel San Juan loroñoarrak eraiki zuen 1786an, eta interes historikoa du, nahiz eta 1862an Hermenegildo Gómez burgostarrak erreforma jasan. Kutxa ederra da, errokoko estilokoa.