Kontzertino

Kontezertinoa (ingelesez: Concertmasters alemanez: Konzertmeister), baita ere Lehen biolina, orkestra sinfoniko bateko lehen biolinen saileko bakarlaria da; musika banda batean, bestetik, klarinete nagusia edo, batzuetan, tronpeta da. Kontzertu batera joaten garenean, zuzendaria irten aurretik, biolinista bat ikusten dugu orkestraren afinazioa zuzentzen. Hori da lehen biolina edo kontzertinoa. Izan ere, kontzertino hitza ez zaio lehenengo biolinari bakarrik aplikatzen, baizik eta edozein instrumentu-familiatako instrumentu edo instrumentu-talde bakarlariari.^[1]

Kontzeptuaren jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hitza barrokotik dator, zehazki concerto grossotik, non bakarlari instrumentua eta ripienoa edo betegarria egiten zutenak ematen ziren.^[2] Ripienoa kontzerturako lagungarri eta oinarri diren instrumentuen multzoa da. Bien artean, kontzertino eta ripieno artean, musika-materiala trukatu ohi da. Concerto grosso Arcangelo Corelli nabarmendu zen barroko italiarrean erabiltzen zen generoa da batez ere.

Funtzio nagusia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kontzertinoak edo lehen biolinak sinfonia edo kontzertu batean dauden soloak egiteko ardura izango du, eta, gainera, zuzendariari lagunduko dio orkestrari argibideak ematen, haren batuketa nahikoa ez denean. Orkestran, zuzendariaren ezkerraldeko lehenengo lekuan kokatuko da.^[3]^[4]

Kontzeptua beste musika generoetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun, hitza oso ohikoa da musika sinfonikorako, biolinen nagusitasuna oso ohikoa baita, baina beste genero edo musika-talde batzuei ere aplika dakieke. Horrela, edozein instrumentu-familiatako instrumentu edo instrumentu-talde bakarlariari aplikatu diezaiekegu. Horrela, musika banda batean klarinete nagusia edo, batzuetan, tronpeta da.

Jazzeko Big band baten kontzertinoaz eta ripienoaz ere hitz egin daiteke. Genero horrek ezaugarri formal asko partekatzen ditu concerto grossoarekin (interpretazio- eta inprobisazio-askatasuna barne, klasizismoaren aurreko musikan ohikoa zena).