Lankide:AitorBoto/Proba orria

Ziklo-krosa

Ziklo-krosa moldatutako errepideko bizikleta batez errepidea, zelaiak eta hainbat oztopo zeharkatuz egiten den txirrindularitzako kirol-diziplina da. Bizikletak gurpil takodunak izaten ditu, bidean aurki daitezkeen azalera latz eta labainkorretan ibiltzeko. Denboraldia urritik otsaila arte luzatu ohi da. Lasterketak 60 minutukoak izaten dira, 2.5 eta 3km tartean dituen zirkuitu bati itzuliak emanez. Ziklo-kros zirkuitu batek errepidea, zelaia eta korrika egiteko lekuak izan behar ditu, beti ere UCI organismo erregulatzaileak ezartzen dituen arauen barne, hala, gutxienez zirkuituaren %90 bizikletaren gainean egiteko gai izan behar dira txirrindulariak, bestela lasterketa bertan behera gera daiteke.

Ziklo-kroseko lasterkaria, bizikleta sorbaldan, korrika

Ziklo-kroserako erabiltzen den bizikleta errepiderako erabiltzen denaren oso antzekoa da, takodun gurpilak eta aldaketa oso txiki batzuk izan ezik. Lasterketan zehar, txirrindulari batek bizikleta aldatzeko aukera dauka, bai zikintasunagatik edo matxuragatik, zirkuituan zehar bi aldaketa gune izateko derrigortasuna dago.

Txapelketak

Zalantzarik gabe, Munduko Ziklo-kros Txapelketa da eliteko ziklo-kros txirrindulari guztien urteroko hitzordu nagusiena, 1950. urtetik aurrera ospatzen dena. Lehenago, ospe handieneko mundu mailako lehiaketa Nazioarteko Ziklo-kros Kriteruma zen, 1924az geroztik ospatu dena. Ziklo-kroseko Munduko Txapelketak egoitza aldatzen du urteoro, otsaileko lehen egunetan ospatzen da eta elite mailako gizonezkoen, 23 urtez azpiko gizonezkoen eta junior mailako gizonezkoen probak jokatzen dira. 2000. urtetik aurrera emakumezkoen proba ere egiten da. Orain arte garaipen gehien lortu dituen txirrindularia Marianne Vos izan da zazpi garaipenekin. Gizonezkoen kategorian, berriz, Eric De Vlaeminck belgikarra izan da garaipen gehien lortu dituena, beste zazpi garaipenekin, eta Belgika izan da urre gehien bildu duen herrialdea hogeita sei garaipenekin. Urte bakoitzeko garaileek ortzadarraren koloreak dituen maillota eraman ohi dute hurrengo denboraldian, eta horrek txapeldun gisa egiaztatzen ditu.

Maila baxuagoan, herrialde bakoitzeko ziklo-kroseko txapelketa nazionalak ere egiten dira. Proba hauetako garaileek, denboraldi osoan, euren herrialdeko kolore adierazgarriak dituen maillota eramango dute. Aurten, Felipe Ortsek Espainiako txapeldunaren maillota jantziko du, Viktor Vandenverghek Belgikakoa, Michael Borosek Txekiar Errepublikakoa, Lars Van der Haarek Holandakoa, Hannes Degenkolbek Alemaniakoa, Jakob Dorigonik Italiakoa eta Martin Gloslambertek Frantziakoa, besteak beste.

Txapelketez gain, ziklo-kroseko lehiaketarik ezagunenetako bat "Cyclo-cross Superprestige" da, denboraldian zehar (urriaren amaiera eta otsailaren erdialdea bitartean) Belgikan zazpi eta Holandan bat egiten diren zortzi txandatan garatzen dena. Proba hau 1983an sortu zen, eta Sven Nys txirrindulari belgikarrak irabazi du gehien, 13 aldiz, ia jarraian 1999tik 2014ra.

Ziklo-krosaren berezko ezaugarriak

Kirol-diziplina guztiek ezaugarri bereziak dituzte, eta ezaugarri horiek oso antzekoak izan daitezkeen beste batzuetatik bereizten dituzte. Ziklo-krosa ez da salbuespena.

• Ziklo-krosa izateko, oztopoak egon behar dira.
• Bizikleten neumatikoek takoak dituzte, lur desberdinei hobeto heldu ahal izateko.
• Ziklo-kroseko bizikleten geometria lurraren beharretara egokitzen da, eta horrek hobeto filmatzen laguntzen du.
• Norabidearen angelua ez da hain gogorra, horrek pistetan maniobragarritasun handiagoa bermatzen die.
• Gurpilen, koadroaren eta ardatzaren arteko tartea handiagoa da. Horrela, oztopoak saihesten dira.
• Ziklo-kroseko lehiaketetan, likrazko arropa erabiltzen da, errepideko txirrindularitzaren antzekoa.
• Ez dago arau zorrotzik ziklo-kroseko lasterketa batzuetan zirkuituak egiteko.
• Ikus dezakegunez, beste kirol-diziplina batzuetan ikusiko ez dugun ziklo-krosari dagozkion xehetasunak daude. Hala ere, kirol guztietan ohikoak diren ezaugarri batzuk bizikleta osagarrien artean sartzen dira.

  

  Munduko ziklo-kros txapelketaren ibilbidea Trevison 2008an

Ziklo-kroseko bizikleta

Ziklo-krosean lehiatzen den bizikleta errepideko probetan erabiltzen denaren oso antzekoa da, nahiz eta desberdintasun batzuk dituen.

Gurpilek neumatiko zabalagoak eta itxura markatuagoa dute, lur gaineko trakzioa hobetzeko, bereziki, zoru irristakorretan. Horien barruan neumatiko tubularrak erabili ohi dira estalkiko neumatikoen aurrean (klincher motakoak).

Balaztak ere aldatu egiten dira, kasu honetan "cantilever" motakoak dira, lokaztutako lurretan zubian lokatza pilatu ez dadin, eta, gaur egun, lokatzarekin hobeto funtzionatzen duten disko-balaztak erabiltzen dira, galgatzean eskuak gutxiago nekatzeaz gain. Bide beretik, aurreko urkilak bereizketa handiagoa du.

Ziklo-kroseko bizikleta

Lurren ezaugarriek altzairuzko zaldien elementu gehiago markatzen dituzte eta, horrela, pedalier ardatza pixka bat gorago dago bizikletak oztopo handiekin jo ez dezan. Era berean, atzeko zorroak luzeagoak dira, eta bereiziago daude gurpil handixeagoari lekua uzteko eta lokatz-pilaketa saihesteko. Azkenik, mendiko bizikletako pedalak erabiltzen dira.

Bizikletaren abantaila eta desabantailak

Ziklo-kroseko bizikleta bat izatearen abantailen artean, bizikleta egiteko erabiltzen diren materialen pisua eta kalitatea daude.

• Oro har, arinak dira eta oztopo eta oztopo posibleei aurre egiten diete.
• Bizikleta mota hau lur ezberdinetan erabil daiteke, material sendoetakoak direlako batez ere.
• Garraiobide egokiak dira metropolientzat eta errepideetan mugitzeko. Hortaz, oso moldakorrak direla esan daiteke.

Onura handiak izan arren, bizikleta horien ezaugarri batzuk ez dira erabat onuragarriak txirrindularientzat.

• Errepideko bizikletak baino azkarragoak dira.
• Gainera, mendiko bizikletak baino hauskorragoak dira.
• Eta gorputzarentzat ez da oso gomendagarria, pixka bat tentetu behar delako eta, beraz, deseroso samarrak direlako.

Taldeak

Telenet-Fidea taldeko txirrindulariak

2017-2018 denboraldira arte ez zegoen Txirrindularitzaren Nazioarteko Batasunak aitortutako talde profesionalik diziplina honetan, eta, beraz, erdi-profesionaltzat eta amateurtzat jotzen zen. Hala, txirrindulari nabarmenenak errepideko txirrindularitzako edo mendiko txirrindularitzako taldeetan sartzen ziren, eta apalenak, berriz, banakako babesleak jasotzen zituzten edo beren herrialdeko federaziopean korritzen zuten. Gaur egun, Telenet-Fidea edo Sunweb-Napoleon Games bezalako talde profesionalak daude, eta errepideko txirrindularitzako talde gisa izena emanda daude arren, helburuak ziklo-krosean oinarritzen dituzte. Herbehereetan eta Belgikan talde gehiago ageri dira Kontinental mailan edo mendiko txirrindularitzan, nahiz eta egutegiaren zati handi bat diziplina honetara bideratu ohi duten.

Zergatik ez da kirol olinpikoa?

UCI-a (Unite Cycliste Internationaleren siglekin) aspaldidanik dabil ziklo-krosa kirol olinpikoa bilakatzeko nahian, baina txirrindularitzaren munduko organismo errektoreak ez du kirol-modalitate hau Udako Olinpiar Jokoenetan sartzeko asmorik; bai, ordea, Neguko Olinpiar Jokoetan sartzekoa.

Horrela, Nazioarteko Olinpiar Batzordeak (COI) jartzen duen oztopo nagusia, kirol-modalitate bat Neguko Joko Olinpikoen parte izateko, praktika elur edo izotzetan gauzatzea da, ziklo-krosak betetzen ez duen baldintza, alegia. Bestetik, ziklo-kros denboraldiak udazken eta negu sasoietan egiten dira, eta hortaz, Neguko Joko Olinpikoetara hobeto egokituko litzateke.

Hala ere, helburua lortzeko ahaleginak ez dira eten. Izan ere, ziklo-krosa kirol-modalitate olinpikoa bilakatzeko nahi eta interes nagusia arrazoi argi batetik dator: dirua. Hain zuzen, Joko Olinpikoen parte izateak laguntza ekonomikoak dakartza bai kirol-modalitatearentzako, bai eta txirrindularientzako ere, eta honek, finean, ziklo-krosa maila guztietan sustatzea eragingo luke.