Lankide:Historialari/Proba orria

Jatorria

Ilustrazio honek Philipp Scheidemann politikari alemaniarra erakusten du, Weimarko Errepublika eraikitzen lagundu zuena, alemaniar ejerzituari bizkarrean zartakada bat emanez Matthias Erzberger-ekin batera. Azken hori, politikari bakezale, Kaiserren ekintzen aurkari y 1918ko azaroaren 11ren armistizioaren sinatzailea izan zen.

“12.000 soldadu judu hil ziren guda-zelaian aberriaren omenez”. 1920an, alemaniar ejerzituko beterano judutarrengatik, liburuxka argitaratu zen, abertzaletasun faltaren salaketeentzako erantzun gisa.

Gerraren amaiera, Alemania diktadura militar baten menpe egon zen, Goi Aginte Gorenarekin (Oberste Heeresleitung, OHL) eta Paul von Hindenburg Generalfeldmarschall-rekin, azken hori Alemaniako Guillermo II.ak aholkatutako komandanteburu izanik.

Alemaniaren azken erasoaldiaren porrotaren ostean, mendebaldeko frontean 1918an, alemaniar esfortzu militarra geldiarazi zen. Erreakzio gisa, OHL-k gobernu aldaketa arin bat proposatu zuen, gobernu zibil bat lortzeko. Ludendorff jeneralak, alemaniar ejerzituaren goi-mailako jenerala, hurrengoa esan zuen:

“Berorren gorentasunari adierazi diot, askorengatik eskertu behar diegun talde horiei boterean jartzeko unea iritsi dela. Hori horrela, izenda iezaiegun dagoeneko zaldun horiei ministro postuetarako. Orain sortu behar den pakea sortzeko ahalmena izango dute. Haiek ordain ditzatela beirate apurtuak!"

"Bizkarretik sastakada eman izanaren mitoaren" beste adibide batzuk

Beste herri batzuetan, “barruko traizioen” antzeko beste mito batzuk sortu ziren Lehenengo Mundu Gerraren amaieran. Izan ere, Entente-ko herrietan, garaipenetik gertu, mito horiek oso azkar ahaztu ziren. Erresuma Batuan Udaberriko erasoaldian zehar (Erich Ludendorff-en eskutik), 1918ko udan, Noel Pemberton Billing – parlamentuaren eskuin-hegoko kidea – “Klitoriaren gurtza” (The Cult of the Clitoris) izeneko artikulu bat argitaratu zuen. Bertan, 47.000 sistema antolatzaile britaniar kideek alemaniarrekin lan egiten zutela esaten zuen. Horiek guztiak nazioari huts egiten zioten homosexualak eta perbertituak ziren, alemaniarrek haien izenak idatzita zeuden “liburu beltz” bat eskuratu baitzuten. Oscar Wilde-ren jarraitzaileak, Robert Ross-eko ingurunekoak zirenak, “Klitori gurtzaren” zentroa omen ziren. Artikulua gaizpide bat izan zen eta epaiketa bat egitea eragin zuen difamazioagatik.

Beste zenbait gerrak garaile antzeman dira nazio boteretsu batengatik, baina espero ez zuten emaitzak izatean, hau da, porrotan amaitzean, porrota barne traizioarekin lotu zuten. Esate baterako, Dolchstosslegende bezalako ideiak Estatu Batuetako eskuin kontserbadurismoaren ingurunetan sortu ziren, Vietnamgo gerraren azken urteetan. Mugimendu kontrakulturalak eta bakezaleak “endekatuez sortuak” ziren salaketak jaso zituzten, baita “antipatriotak” eta “komunisten morroiak” zirela ere. Egindako salaketak “Vietnam-eko sindromearen” ideiaren barruan garatu ziren; zeinaren arabera, AEB-en kanpo-politika Vietnamen atzera egiteko uneagatik mutilatua izan zen. Haatik, beste batzuen aburuz, sindrome hori mito bat da.

Bigarren Mundu Gerraren ostean, “Stalineko Oharrak”, 1952an, Alemaniako bateratzea eta Erdialdeko Europa superpotentzien erretirada proposatu zuen, baina eskaintza errefusatua izan zen Estatu Batuen zein euren aliatuengatik. Horri, batzuetan, “bizkarreko sastakada” bezala hartzen da, Stalinen zintzotasuna kolokan jarri arren.