Amorruaren birusa

Amorruaren sintoma bat: buruko mina

Amorruaren sintoma bat: nekea

Amorruaren sintoma bat: paralisia

Amorrua edo errabia gaixotasun bat da, zehazki gaixotasun infekzioso bat; honek esan nahi du birus bat eragiten duela gaixotasun hau, konkretuki amorruaren birusa eragiten du. Gaixotasun hau hozka eginez edo listuaren bidez transmititzen da, edozein ugaztun izan daiteke gaixotasun hau, hala nola, gizakiak.

Zein da eragilea?

Gaixotasun honen eragile nagusia amorruaren birusa da, birus hau Lyssavirus generokoa da, Rhabdoviridae familiakoa. Genero honek zazpi serotipo ditu, eta lehenengo serotipoa amia klasikoaren birusa da.

Nola trasmititzen da eta bere sintomak?

Birusa, normalean hozka eginez, edo listuaren bidez kaltetutako azalarekin eta mukosekin kontaktuan jartzean gertatzen da transmisioa, eta gutxiagotan arnas traktutik.

Gaixotasun honek izaten dituen sintomak, bi fasetan banatzen dira, lehenengoa hasierako fasea eta bigarrena, fase akutua.

Hasierako fasea:

• Ondoez orokorra: ondoeza, sukarra, nekea eta ahultasuna.
• Mina edo inurridura sentsazioa: Hasierako zauriaren azaletik gertu, hozka edo atzeraka egiteagatik amorruaren eraginpean egon bada.
• Urduritasun-sintomak: urduritasuna, antsietatea, suminkortasuna, buruko mina eta gripearen antzeko sintomak.

Fase akutua:

• Hidrofobia: Likidoak irensteko zailtasuna, eztarrian muskulu-espasmo mingarriak daudelako edaten saiatzean. Hori amorruaren ezaugarria da, nahiz eta beti ez egon.
• Paralisia: Etapa honetan sintoma neurologiko larriagoak agertzen dira, paralisi progresiboa izan dezaketenak, bereziki gorputz-adarretan eta arnas muskuluetan, arnasa hartzeko zailtasuna eta arazo neurologiko larriagoak eragiten ditu.
• Nahasmena eta aztoramena: portaera nahasia, haluzinazioak, nortasunaren aldaketak eta muturreko agresibitatea.

Nola diagnostikatzen da?

Gaixotasun hau detektatzeko modu fidagarri batean diagnostiko probarekin egiten da. Gaixotasun hau detektatzeko hiru proba desberdin erabili daiteke diagnostikatzeko. Lehenengoa, FAT proba (immunofluoreszentzia zuzeneko proba); bigarrena, dRIT proba (immunohistokimika azkarreko proba); eta PCR probarekin (polimerasaren kate-erreakzioak). Hiru proba hauek daukate %98-100 fidagarritasuna. Hiruetatik PCR da azkarrena emaitzak lortzeko lagin asko badaude.

   Ba al dakizu   

Ba al dakizu txakurrak ere dutela gaixotasun hau?

• 

Bibliografia

   Ba al dakizu   

Ba al dakizu Afrika, Asia eta Hego Amerikan ematen direla gaixotasun honen kasu gehineak?

• 

Frantchez, V., & Medina, J. (2018). Rabia: 99, 9% mortal, 100% prevenible. Revista Médica del Uruguay, 34(3), 86-107.

Amorru (gaixotasuna)

https://www.woah.org/fileadmin/Home/esp/Health_standards/tahm/3.01.17_RABIES%20.pdf