Leopoldo Pilla

Leopoldo Pilla
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Venafro, 1805eko urriaren 24a
Heriotza	Curtatone, 1848ko maiatzaren 29a (42 urte)
Jarduerak
Jarduerak	geologoa
Kidetza	Accademia delle Scienze di Torino

Leopoldo Pilla (1805eko urriaren 20a - 1848ko maiatzaren 29a) italiar geologoa, albaitaria eta medikua izan zen. Sumendiei buruzko ikerketetan lagundu zuen. Risorgimentoan hil zen Curtatoneko guduan ikasleen erregimentu bat zuzentzen ari zela.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pilla Venafron (Molise) jaio zen, Nicola doktore eta jakintsuaren eta haren bigarren emazte Anna Macchiaren semea. 1818an ama hil ondoren, aita Nicolina Macchia senide batekin ezkondu zen. Pilla ez zen ondo joan, eta aitak Napolira eraman zuen. Han bizi zen Nicola Covelli aitaren lagunaren etxean, eta Basilio Puoti eskola pribatuan joan zen ikastera, unibertsitatean sartu aurretik. 1821ean albaitaritza-ikasketak egin zituen eta 1825ean kualifikatu zen. Gero medikuntza ikastera joan zen eta 1829an graduatu zen. 1831n, Vienara bidali zuen Borboiko gobernuak, Italia mehatxatzen zuen kolera aztertzeko. Ospitale militar batean lan egin zuen, eta geologian eta mineralogian ere interesatu zen, Matteo Tondiren eskoletara joanda. 1833an, Vesubioko kraterra bisitatu zuen. Sumendiek sugarretan lehertu zitezkeen gas sukoiak isurtzen ote zituzten jakin nahi zuen.^[1] 1841ean Napoliko Unibertsitatean mineralogiaz eta geologiaz arduratzen zen ohorezko irakasle izendatu zuten. Ez zuen soldatarik jaso eta Teodoro Monticellik blokeatu egin zuen edozein karrera-aurrerapen, politikoki desegokitzat jo baitzuten, liberaltzat jo baitzuten. Aita jakobino susmagarria zen, Carbonari-n egon baitzen.^[2] 1842an mineralogiako irakasle bihurtu zen Pisako Unibertsitatean, eta Frantziako egunkariekin bat egiten hasi zen. 1848an Toskanako Unibertsitateko Boluntarioen Kapitain gisa hasi zen Risorgimenton. Curtatonetik gertu, Campo delle Grazie-ra joan zen, eta han ibai-fronte bat segurtatzeaz arduratu ziren. Pilla eta ikasleak hil egin zituzten borroketan, Osone zubian Austriako metrailadoreen suak bultzatuta. Haren gorputza ez zen inoiz aurkitu.^[3]

Pillak bere bizitzari buruzko oharrak izan zituen 1830az geroztik, eta gero Notizie storiche della mia vita quotidiana a cominciare dal 1mo gennaro 1830 gisa argitaratu ziren. Hala ere, Filippo Cassola kimikariaren alabaz maiteminduta zegoela esan gabe utzi zuen. Alaba Arcangelo Scacchi lagunarekin ezkondu zen. 1836an bere buruaz beste egin zuela ikusi zuen. Leopoldo Nocentini seme ez-legitimoa aitortu zuen hil zenean. Plaka batek bere etxea markatzen du Venafron, baita bere omenez izendatutako eskola bat ere. Aldizkarietan argitaratu eta ikasle askori eragin bazien ere, Pillaren lehen mailako produkzio geologikoa bere bi liburukietan zegoen: Trattato di Geologia (1847). Bere Trattaton, Charles Lyell's Elements of Geology-ren itzulpen frantsesa erabili zuen, Lyell-en terminologia erabiliz. Hala ere, Pillak ez zuen uste jarduera geologikoa uniformea zenik, eta iradoki zuen Lurraren hozte geldoak sumendien erupzioen eta lurrikaren intentsitatea murrizten zuela.^[4]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Ingelesez) Pyle, David M.. (2017). «Visions of Volcanoes» 19: Interdisciplinary Studies in the Long Nineteenth Century (25) doi:10.16995/ntn.790. ISSN 1755-1560..
↑ (Italieraz) «Leopoldo Pilla» Scienza in rete 2011-04-08.
↑ (Ingelesez) D'Argenio, Bruno. (2006). «Leopoldo Pilla (1805–1848): A young combatant who lived for geology and died for his country» Special Paper 411: The Origins of Geology in Italy (Geological Society of America) 411: 211–223. doi:10.1130/2006.2411(13). ISBN 978-0-8137-2411-9..
↑ (Ingelesez) Vaccari, Ezio. (1998). «Lyell’s reception on the continent of Europe: a contribution to an open historiographical problem» Geological Society, London, Special Publications 143 (1): 39–52. doi:10.1144/GSL.SP.1998.143.01.05. ISSN 0305-8719..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Trattato di geologia (1847) 1. liburukia 2. liburukia

Datuak: Q3830713
Multimedia: Leopoldo Pilla / Q3830713

[1] (Ingelesez) Pyle, David M.. (2017). «Visions of Volcanoes» 19: Interdisciplinary Studies in the Long Nineteenth Century (25) doi:10.16995/ntn.790. ISSN 1755-1560..

[2] (Italieraz) «Leopoldo Pilla» Scienza in rete 2011-04-08.

[3] (Ingelesez) D'Argenio, Bruno. (2006). «Leopoldo Pilla (1805–1848): A young combatant who lived for geology and died for his country» Special Paper 411: The Origins of Geology in Italy (Geological Society of America) 411: 211–223. doi:10.1130/2006.2411(13). ISBN 978-0-8137-2411-9..

[4] (Ingelesez) Vaccari, Ezio. (1998). «Lyell’s reception on the continent of Europe: a contribution to an open historiographical problem» Geological Society, London, Special Publications 143 (1): 39–52. doi:10.1144/GSL.SP.1998.143.01.05. ISSN 0305-8719..

[1]

[2]

[3]

[4]