Urriaren 24

Urriaren 24a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta laurogeita hamazazpigarren eguna da, 298.a bisurteetan. 68 egun falta dira urtea amaitzeko.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Mundua

• 1794 - Ejerzito frantsesak Irurtzun hartzen saiatu zen.
• 1945 - Nazio Batuen Gutuna berretsi zuten Ameriketako Estatu Batuek, Sobietar Errepublika Sozialisten Batasunaak, Erresuma Batuak, Frantziak eta Txinako Herri Errepublikak. Nazio Batuen Erakundea sortu zen horrela.
• 1970 - Salvador Allende sozialista Txileko presidente izendatu zuten.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1993 - Altsasun Nafarroa Oinez jaia ospatu zen.

Mundua

• 1961 - El Cid filma estreinatu zen, Anthony Mannek zuzendu, eta Charlton Heston eta Sofia Loren aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1986 - When the Wind Blows ("Haizeak Jotzen Duenean") filma estreinatu zen, Jimmy Murakamik zuzendu eta John Mills eta Peggy Ashcroft aktoreek bikoiztu zutelarik.
• 2008 - Changeling ("Elkartrukea") filma estreinatu zen, Clint Eastwoodek zuzendu eta Angelina Jolie, John Malkovich, Amy Ryan, Geoff Pierson, Jeffrey Donovan, Jason Butler Harner, Colm Feore, Michael Kelly eta Gattlin Griffith aktoreek antzeztu zuten.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1750 - Ignacio Maria Alaba, arabar militarra (h. 1817).
• 1888 - Gabino Lizartza, euskal palankari eta atleta (h. 1971).
• 1889 - Rafael Aizpun, nafar legelari eta politikaria (h. 1981).

Mundua

• 51 - Domiziano, erromatar enperadorea (h. 96).
• 1503 - Elisabet Portugalgoa, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperatriz ezkontidea eta Espainiako erregina ezkontidea (h. 1539).
• 1607 - Jan Lievens, barrokoko herbeherear margolaria (h. 1674).
• 1632 - Anton van Leeuwenhoek, herbeherear merkatari eta zientzialaria (h. 1723).
• 1646 - Fernando de Moncada, Nafarroako erregeordea (h. 1712).
• 1767 - Jacques Laffitte, lapurtar bankaria eta politikaria (h. 1844).
• 1796 - David Roberts, eskoziar margolaria (h. 1864).
• 1804 - Wilhelm Eduard Weber, alemaniar fisikaria (h. 1891).
• 1836 - Ramalho Ortigão, portugaldar idazlea (h. 1915).
• 1887 -
  • Octave Lapize, frantziar txirrindularia (h. 1917).
  • Viktoria Eugenia Battenbergekoa, Espainiako erregina ezkontidea (h. 1969).
• 1891 - Rafael Leónidas Trujillo, Dominikar Errepublikako dikatadorea (h. 1960).
• 1898 -
  • Peng Dehuai, txinatar militar eta politikaria (h. 1974).
  • Rafael García-Valiño, espainiar militarra, Gerra Zibilean matxinoen alde egin zuena (h. 1972).
• 1907 - Bruno Munari, italiar diseinatzailea eta artista (h. 1998).
• 1910 - Paul Gouyon, frantziar kardinala, Baionako apezpikua izandakoa (h. 2000).
• 1939 - F. Murray Abraham, estatubatuar aktorea.
• 1947 - Kevin Kline, estatubatuar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1891 - Vicente Manterola, euskal herritar apaiza, politikaria eta idazlea, Alba de Tormesen (j. 1833).
• 1973 - Jesus Monzón, nafar buruzagi komunista (j. 1910).
• 1987 - Antonio Añoveros, euskal apezpikua, Bilboko apezpikua izandakoa (j. 1909).

Mundua

• 996 - Hugues Capet, kapetar leinuko lehenengo Frantziako erregea.
• 1579 - Alberto V.a Bavariakoa, Bavariako dukea (j. 1528).
• 1601 - Tycho Brahe, daniar astronomo eta alkimista (j. 1546).
• 1633 - Jehan Titelouze, frantziar organista eta musikagilea.
• 1655 - Pierre Gassendi, frantziar filosofo, apaiz, zientzialari, astronomo eta matematikaria (j. 1592).
• 1783 - Jean le Rond d'Alembert, frantziar matematikaria, fisikaria eta filosofoa (j. 1717).
• 1799 - Karl Ditters von Dittersdorf, austriar biolinista eta musikagilea (j. 1739).
• 1842 - Bernardo O'Higgins, Txileko militar eta politikaria, Txileren burujabetasunaren aldeko borrokalaria (j. [[1776]).
• 1870 - Charles Joseph Minard, frantziar injinari zibila (j. 1781).
• 1898 - Pierre Puvis de Chavannes, frantziar margolaria (j. 1824).
• 1914 - Yu Kil-chun, Koreako independentziaren aldeko ekintzaile, politikari eta kazetaria (j. 1856).
• 1918 - César Ritz, suitzar ostalaria (j. 1850).
• 1929 - Arno Holz, alemaniar idazlea (j. 1863).
• 1938 - Ernst Barlach, alemaniar eskultorea, margolaria eta idazlea (j. 1870).
• 1944 - Louis Renault, frantziar automobilgintza enpresaburua eta Renault etxearen sortzailea (j. 1877).
• 1945 - Vidkun Quisling, norvegiar politikari ultraeskuindarra (j. 1887).
• 1948 - Franz Lehár, hungariar-austriar musikagilea (j. 1870).
• 1955 - Alfred Reginald Radcliffe-Brown, britainiar antropologoa (j. 1881).
• 1957 - Christian Dior, frantziar moda disenatzailea, Dior moda enpresaren sortzailea (j. 1905).
• 1963 - Karl Bühler, alemaniar psikologo eta filosofoa (j. 1879).
• 1974 - David Oistrakh, ukrainar biolin-jotzailea (j. 1908).
• 1991 - Gene Roddenberry, estatubatuar zinema zuzendaria, ekoizlea eta gidoigilea. Star Trek telesailaren sortzailea (j. 1921).
• 1992 - Luis Rosales, espainiar olerkaria (j. 1910).
• 1996 - Gladwyn Jebb, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusi bitartekaria (j. 1900).
• 1998 - Mary Calderone, estatubatuar sendagilea (j. 1901).
• 2005 - Rosa Parks, afro-amerikar jostuna, Afro-amerikarren eskubide zibilen aldeko mugimenduko aktibista garrantzitsua (j. 1913).
• 2011 - John McCarthy, estatubatuar informatikaria (j. 1927).
• 2013 - Manolo Escobar, espainiar abeslaria eta aktorea (j. 1931).
• 2015 - Maureen O'Hara, irlandar aktorea (j. 1920).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Imanol, Manu eta Berat.

Urriaren 23 | Urteko egutegi | Urriaren 25