Matematika-artearen bederatzi kapituluak
Itxura

Matematika-artearen bederatzi kapituluak edo Jiuzhang Suanshu (txinera sinplifikatuz: 九章算术; txinera tradizionalez: 九章算術; Pinyineraz: Jiǔzhāng Suànshù) matematika liburu txinatar bat, hainbat belaunalditako eskola-ikasleek egina K.a. X. eta II. mendeen artean. Azken fasea Kristo ondorengo I. mendekoa da. Liburu hori bizirik iraun duen Txinako lehenengoetariko matematika liburua da.
Liburuaren edukia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bederatzi kapituluen edukia hau da:
- 方田 Fangtian - Eremu laukizuzenak: hainbat itxurako eremuen azalerak (laukizuzenak, trapezioak, triangeluak, zirkulu-ebakidurak, ...); zatikien manipulazioa.
- 粟米 Sumi - Artatxikia eta arroza: ondasunen trukea prezio desberdinetan; prezioak estimatzea.
- 衰分 Cuifen - Banaketa proportzional: oinarrizko mozkinen banaketa zati proportzionaletan.
- 少廣 Shaoguang - Zabalera txikiena: zatiketak zenbaki desberdinekin; erro karratua ateratzea eta erro kuboa ateratzea; dimentsioak, zirkuluren azalera eta esferaren bolumena.
- 商功 Shanggong - Lanen gaineko hausnarketa: hainbat itxurako solidoen bolumenak.
- 均輸 Junshu - Bidezko zergak: Proportzioari buruzko problema konplexuagoak.
- 盈不足 Yingbuzu - Soberakina eta defizita. Mendebaldean geroago posizio faltsuaren metodoa izenez ezagutzen den hatsarrea erabiliz ebatzitako problema linealak.
- 方程 Fangcheng - Matrize laukizuzena: Ekuazio linealen sistemak, Gauss-Jordan algoritmoaren antzeko metodoa erabiliz.
- 勾股 Gougu - Oinarria eta garaiera: Mendebaldean Pitagorasen teorema izenez ezagutzen den hatsarrearekin lotutako problemak.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Liburuaren testu osoa (Txineraz)