Mike Alder
Michael D. Alder, Mike Alder bezala ezagunago, matematikari australiarra da, lehen irakasle laguntzailea Mendebaldeko Australiako Unibertsitatean.[1] Alder ezaguna da bere idazkera zorrotz eta ironikoagatik, hala nola, gazte eta helduen oinarrizko trebetasun aritmetikorik ezari buruzko artikulu sarkanikoengak.[2]
Karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Alderrek fisika alorreko gradu bat jaso zuen Imperial College-n, gero Liverpooleko Unibertsitateko topologia aljebraikoko doktoretza bat eskuratu zuen eta Master bat Mendebaldeko Australiako Unibertsitatekoa.[3] Mendebaldeko Australiako Unibertsitatean irakasle laguntzaile izan zen 2011 arte.[4]
Newtonen sugarrezko laser-ezpata[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Newtonen sugarrezko laser-ezpata (Alderren labana ere deitzen zaio) Alderrek asmatutako eta 2004ko maiatzean/ekainean Filosofia Now aldizkariko saiakera batean eztabaidatutako labana filosofikoa da.[5] Epistemologiari eta ezagutzari buruzko zientzialarien eta filosofoen irudipenei buruzko printzipioa honela laburbildu zuen Alderrek:
Formarik apalenean esan dezakegu ez dugula proposamenik eztabaidatu behar, logika zehatzaren eta/edo matematikaren bidez bistara daitezkeen kasuetan izan ezik, ondorio behagarriak lor daitezkenean bakarrik eztabaida dezakegu. Modu kementsuagoan, modu zorrotzagoan, ondorio behagarrien zerrenda bat beharko genuke eztabaidan hasteko eta erreklamatutako proposamenaren benetako ondorioak direla frogatzeko modu formala ezinbestekoa da.[5]
Isaac Newtonen izena ironikoki ezarri zitzaion Alderren labana ere esaten zaion honi, pentsamendu newtondarrean inspiratzen baita, eta "laser ezpata" deitzen zaio, "Occam-en labana baino askoz garbiagoa eta arriskutsuagoa" delako.[5] Alderrek idatzi duenez, erdi mailako zientzialariak ez du filosofia oso aintzakotzat hartzen, eta "soziologiaren eta literaturaren kritikaren arteko lekuren batean" ibiltzen da.[5] Alderrek gogor kritikatu du filosofia grekoak —bereziki platonismoak— filosofia modernoan neurriz kanpo izan zuen eragina. Popperian-en ikuspuntua eta filosofoaren ikuspegi platonikoa (arrazoi puru gisa deskribatzen duena) alderatzen ditu. Hori erakusten du, besteak beste, indarraren paradoxa zoragarriaren adibidearekin. Alderren arabera, zientzialariak paradoxa honi ematen dion erantzuna: "Zer gertatzen da indar eutsiezin bat objektu aldaezin bati eragiten zaionean", galderaren premisa akastuna da: edo objektua mugitu egiten da (eta, beraz, objektua mugitu egin daiteke), edo ez da hala (beraz, indarra erresistigarria da):[5]
Azkenean ondorioztatu nuen hizkuntza unibertsoa bera baino handiagoa zela, mundu errealean aurkitu ezin ziren gauzez perpaus berean hitz egin zitekeelako. Mundu errealak orain arte mugitu ez den objekturen bat izan lezake, eta inoiz arrakastaz jasan ez den indarra izan lezake, baina objektua benetan mugiezina ote zen jakiteko, nahikoa zen jakitea indar posible guztiak bertan entseatu ziren eta geldirik uzten zuten. Beraz, orain arte objektuaren gainean jasan ezin izan den indarra probatuz ebatz liteke arazoa, zer gertatu zen ikusteko. Edo objektua mugitu egingo litzateke edo ez litzateke mugituko, eta horrek esango liguke orain arte aldaezina zen objektua ez zela benetan berez aldaezina, edo ordura arte jasan ezin zitekeen indarra izatez erresistentea zela.[5]
Hau da, zientzialariarentzat, kontua esperimentuen bidez ebatz daitekeena dauka interesik, ez besterik. Alderrek, ordea, hau onartu du: "Newtondarrek behin eta berriz esaten dute edozein adierazpen behaketaren bidez egiazta daitekeela... baina, zalantzarik gabe, zaborra mozteko ahalegin horretan badirudi gainerako guztia ere mozten duela."[5]
Ikus gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Mike Alder Staff Profile: The University of Western Australia. .
- ↑ Clive James. (20 July 2007). New dogs and old tricks. BBC News.
- ↑ Alder, Mike. (November 2006). «Lie Group Transformations of Objects in Video Images» Journal of Mathematical Imaging and Vision 26 (1–2): 73–84. doi:..
- ↑ «General News» Gazette of the Australian Mathematical Society May 2011.
- ↑ a b c d e f g Mike Alder. (2004). «Newton's Flaming Laser Sword» Philosophy Now 46: 29–33.. Also available as Mike Alder. (2004). «Newton's Flaming Laser Sword» Mike Alder's Home Page (University of Western Australia). Aipuaren errorea: Invalid
<ref>tag; name "NFLS" defined multiple times with different content
Kanpoko estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Mike Alder's Home Page. 15 May 2007.