Montserrat Ubach Tarrés

Wikipedia, Entziklopedia askea
Montserrat Ubach Tarrés

(2011)
Bizitza
JaiotzaManresa
Herrialdea Katalunia
Hezkuntza
HeziketaBartzelonako Unibertsitatea
Hizkuntzakkatalana
Irakaslea(k)Jordi Sabater Pi (en) Itzuli
Josep Subils Valls (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakkazetaria, espeleologoa eta primatologist (en) Itzuli

Montserrat Ubach Tarrés (Manresa, Bartzelona, Katalunia, ?) bartzelonar kazetaria, psikologoa eta espeleologo aitzindaria da. Primate txikien portaeran espezializatua dago eta animalien eskubideen aldeko ekintzailea da.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filosofia eta Letretako lizentziaduna (Psikologia) Bartzelonako Unibertsitatean eta naturan espezializatutako kazetaria.[2] 1961eko urrian, neska bat zela, amarekin batera, Manresako Bages Eskualdeko Txangolari Zentroak antolatutako lehen espeleologia-ikastaroa egin zuen, eta hantxe sortu zitzaion zientzia hori ezagutzeko bokazioa.[3][4]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Montserrat Ubach "Montserrat Ubach Chasm" kobaren lehen azterketan, 1963an, Canaldan (Odèn, El Solsonès, Katalunia).

Montserrat Ubach Tarrés espeleologo aitzindaria da, Kataluniako lurpeko espeleologiako esploratzaile ezagunenetako bat.[5] 1963an, gurasoekin batera, 15 urtez Kataluniako sakonena izan zen leizea esploratu zuen lehen aldiz. Leize hori munduko sakonena izan zen 20 urtez, konglomeratu gisa.[6] Kataluniako hainbat txangozaleren espeleologia-talde berrietako kideek, leizearen esplorazioan eta azterketan parte hartu zutenek, Montserrat Ubach Sima izena jarri zioten.[7]

Bost hamarkada baino gehiagoko espeleologia-jardueran, bost kontinenteetako kanpainak antolatu eta/edo horietan parte hartu du, eta barrunbe subglaziar, bolkaniko eta tropikal handiak esploratu ditu.[8]

Manresako Bages eskualdeko txangozale-zentroko EDES erakundeko kide izan da, eta Kataluniako Espeleologia eta Karst Zientzien Institutuko (ICEK) sortzaile eta presidentea da, baita Espazio Geomineroetako Sare Iberikoko leizeen eta leizeen arloko koordinatzailea ere.[9]

Primate txikien aditu[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Primate txikien portaeran espezializatuta dago. Jordi Sabater Pino primatologoaren ikaslea izan zen Bartzelonako Unibertsitateko Psikologia Fakultatean. 1986az geroztik, titiekin eta tamarinekin lan egiten du.

Darwin. Preservación de Titís eta Tamarins izeneko Gobernuz Kanpoko Erakundearen (GKE) sortzailea da eta CITES erreskate-zentro ofizialtzat jotzen den primateen santutegia zuzentzen du.

Darwin News aldizkariaren eta Darwin TVren zuzendaria da. Gainera animaliei, txangozaleei eta espeleologiei buruzko liburuak idatzi ditu.[10][11]

1992an hasi zen Animalien Eskubideen eta Naturaren aldeko Erakundeen Federazioaren (FEDAN) bidez animalien eskubideen aldeko aktibismoa.[12] Kataluniako animaliazale-erakundeen ordezkaria izan da Kataluniako Generalitateko Animalia Esperimentaziorako Batzordean, eta oso kritiko agertu izan da beti.[13]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Kataluniako Txangozale Federazioko Zilarrezko Aingerua saria jaso zuen.
  • Manresa hiriko kirol merezimenduaren domina,
  • Espainiako Bokazio Fundazioaren saria.
  • Kataluniako Espeleologia Federazioaren Zilarrezko Domina.
  • Kataluniako leizerik sakonenak Montserrat Ubach Leizea izena du.[7]
  • Solsonès haitzuloetako koleoptero edo kalkalardo intsektuaren antzeko animalia bati, Geotrechechidius (Geotrechidius) Ubachi izena jarri zion Bartzelonako Zoologia Museoak omenez.[14]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «Montserrat Ubach Tarrés» Bing (Noiz kontsultatua: 2023-12-26).
  2. Montserrat Ubach | CCCB. .
  3. Centre Excursionista de la Comarca de Bages | enciclopèdia.cat. .
  4. Martín, Sandra. (Agost 1982). «Montserrat Ubach, espeleóloga per vocació.» Revista Telva.
  5. Mujer y espeleología-SUBT33pág.48-55. .
  6. Ferrer Rico, Victor. «Avenc Montserrat Ubach, Cuevas y Simas en conglomerado nº 2 (Oden, Lérida)» Monogràficos del Mediterràneo.
  7. a b Juan Senent, Ferran Espluga. (16-11-1963). «Operación Solsonès. Descubrimiento del "Avenc Montserrat Ubach" record de profundidad de Cataluña» Revista Destino.
  8. Casas, Manuel. (23-2-1981). «Veinte años explorando cuevas. Montserrat Ubach habla de sus experiencias espeleológicas.» Gazeta de Manresa.
  9. Entidades archivos - Página 2 de 6 - RED IBÉRICA DE ESPACIOS GEOMINEROS - A REDE IBÉRICA DE ESPAÇOS GEOMINEIROS. .
  10. El Jardín de los titís y Tamarinos. Desnivel. .
  11. Montserrat Ubach dedica un libro a los primates. Desnivel. .
  12. raul.sanchezma@gmail.com, Raúl Sánchez Martínez:. Revista de Bioética y Derecho - UB. .
  13. Catalunya, Parlament de. Detall del vídeo. .
  14. The collection of type specimens of the family Carabidae (Coleoptera) deposited in the Natural History Museum of Barcelona, Spain | Arxius de Miscel·lània Zoològica. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]