Muranoko kristal

Muranoko kristal
	glass art (en) eta beira
	Irudi gehiago eta Irudi gehiago
Jatorrizko herrialdea	Italia
Ekoizpen-lekua	Murano

Muranoko kristala edo Veneziako kristala (italieraz: vetro veneziano) Venezian, arruntki Murano uhartean, egindako beira da.^[1]

Behe Erdi Aroan, beira fabrikatzeko zentroak ez ziren gutxi izan Mendebalde kristauan. Horien artean, Poitou eta Normandiakoak (Frantzia) izan ziren garrantzitsuak, beren kopak grabatu, esmaltatu eta edestuekin, eta Nurenbergekoak (Alemania), berriz, beren beirate edo edalontzi handi zilindriko esmaltatuekin, armarri, enblema eta erretratuekin. Baina denak eklipsatu zituen Veneziak XIII. mendearen hasieratik XVII. mendera arte.

Veneziak bizantziarrak izan zituen maisu, eta haien esmaltatzea eta piezen urre-kolorea ikasi zuen. Hirian eta bere ondoko Muranoko irlatxoan, ezin konta ahala kopa landu zituen, oin altuko kopak, apendize apetatsuak, katiluak, hari zuriko (latticini) edo kolorezko pitxerrak, harribitxi faltsuak eta abar, aipatutako prozedura guztiez baliatuz eta gaur egun museo eta bilduma askotan miresten diren produktuen fintasun, dotorezia, arintasun, barietate eta fantasiagatik bereiziz. XIV. mendetik aurrera (1325 inguruan), Venezian beirazko ispiluen fabrikazioa dago, XVI. mendearen hasieran hain garrantzi berezia hartu zuena.^[2]

Kanabera-lana beira puzteko teknika veneziar bat da, eta beirazko objektuei patroi intrinkatuak gehitzeko erabiltzen zuten. Kanaberak koloredun beirazko barrei egiten die erreferentzia; hagaxka hauek sinpleak edo kolore bakarrekoak izan daitezke, edo konplexuak izan daitezke eta patroian kolore askotako hari asko izan ditzakete.

Veneziako beira-maisuek kristalak egiteko tresna espezializatuak erabiltzen zituzten: borsellea (beira gorriari forma emateko erabiltzen zituzten pintzak edo aliketak), canna da soffio (putz egiteko hodia), pontelloa (putz egin ondoren artisauak kristalarekin konektatzen duen burdinazko barra bat, azken ukituak gehitzeko), scagno (beira-maisuaren lan-bankua) eta tagianti (beira mozteko).

Frantzian, Herbehereetan, Espainian eta Alemanian Veneziako beirak kopiatzen ziren, perfekzioz eta gustuz berdindu gabe, eta XVII. mendearen erdialdetik ispiluak imitatu zituzten.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Dorigato, Attilia. (2003). Murano, Island of Glass. Arsenale Editrice ISBN 978-8-87743-293-3. OCLC .156146832.
↑ Gable, Carl I.. (2004). Murano Magic: Complete Guide to Venetian Glass, Its History and Artists. Atglen, Pennsylvania: Schiffer Pub. ISBN 978-0-76431-946-4. OCLC .53361383.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q2116707
Multimedia: Murano glassware / Q2116707

[1] Dorigato, Attilia. (2003). Murano, Island of Glass. Arsenale Editrice ISBN 978-8-87743-293-3. OCLC .156146832.

[2] Gable, Carl I.. (2004). Murano Magic: Complete Guide to Venetian Glass, Its History and Artists. Atglen, Pennsylvania: Schiffer Pub. ISBN 978-0-76431-946-4. OCLC .53361383.

[1]

[2]