Rosa Pereda

Wikipedia, Entziklopedia askea
Rosa Pereda
Bizitza
JaiotzaSantander, 1949 (74/75 urte)
Herrialdea Espainia
Familia
AitaManuel Pereda de la Reguera
Hezkuntza
HeziketaDeustuko Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakidazlea

Rosa María Pereda de Castro, ezagunagoa Rosa Pereda izenez (Santander, Kantabria, 1949) kantabriar kazetaria, idazlea, kritikaria, kultur kudeatzailea eta politikaria da.[1][2][3]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rosa María Pereda Santanderren jaio zen 1949ko abuztuan. Letretako lizentziaduna (Deustuko Unibertsitatea) eta Kazetaritzakoa (Madrilgo Eskola Ofiziala) da.[4]

Madrilgo zenbait institututan Hizkuntza eta Literaturako irakaslea izan zen. 1972an, literatura-kritikari hasi zen lanean, literaturako hainbat aldizkarirekin elkarlanean. 1976an, El País egunkaria sortu zenean, erredakzioan sartu zen, eta hantxe egon zen 2015era arte. Egun horretatik aurrera, CTXT ingurune digitalean literaturari buruzko artikuluak argitaratzen jarraitzen du.

Triunfo, Cambio 16 lanean ere parte hartu du eta Letra Internacional literatura aldizkaria koordinatu du.[5] 2010ean Ahí Ando izeneko blog pertsonal bat ireki zuen. Hor, 2012ra arte iraun zuen, eta artikulu gutxi batzuk aurki daitezke han.[6]

Literatura azterketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere lehen aldian Guillermo Cabrera Infante eta Juan García Hortelano idazleei eskainitako dedikazio sakonarengatik nabarmendu zen. 2006an, autore horren mendeurrena ospatzeko Kantabriako Gobernuak antolatutako «José María de Pereda y su tiempo» erakusketan komisario gisa parte hartu zuenean, haren irudira ere hurbildu zen.[1]

Literaturaren ikuspegi feminista eta femeninoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kazetaritza- edo ikerketa-artikuluetan nahiz liburuetan, Peredak arreta berezia jarri du emakumeen irudietan eta emakumeek literaturan duten zereginean, bai idazle gisa, bai gizonek idatzitako lanen subjektu pasibo edo protagonista gisa.

Fanny Rubio irakasleak zuzendutako «El Quijote en clave de mujer/es/Kixote emakumea(k)» ikerketa-taldeko kidea izan zen, eta hainbat lanetan parte hartu zuen. Taldean izandako esperientziari eta Cervantesen obrarako sarbideari esker, «El Quijote en sus trajes/ Kixote bere jantzietan» (2005) erakusketa komisariatu zen.

Aipagarriak dira, halaber, hurrengo kongresuak, «Voces Mediterráneas/Ahots mediterranearrak» izenburupean, Europako hegoaldeko eta Afrikako iparraldeko herrialdeetako emakumearen arazo desberdinei buruzkoak, Latinoamerikako ahotsak ere tartean direla.[7]

Peredak osagai femeninoa, moda edo hezkuntza duten ia gai guztiak landu ditu, baina, batez ere, frankismo berantiarrean eta Trantsizioan espainiarrak kezkatu zituzten gai nagusiak landu ditu: dibortzioa, abortua, antisorgailuak, moda askeagoa, eta hori guztia funtsezko liburu batean islatu du urte haiek ulertzeko: Contra Franco 1968-1978.[8]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Besteak beste, lan hauek argitaratu ditu:[9]

Saiakerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Guillermo Cabrera Infante. Madril: Edaf, 1979.
  • Vestir en España. Madrid: Dragón argitaletxea, 1986.
  • El triángulo amoroso: ¿Deseo, sexo o traición? Madril: Temas de Hoy, 1992.
  • Contra Franco 1968-1978. Bartzelona: Geoplaneta. 2003.

Fikzioa/kontakizunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Poor Tired Tim. Emakuemen 12 kontaketa. Navajo, Ymelda (ed.). Madril: Alianza, 1982, 129-143 or. 
  • Tres cuentos inmorales. Santander: Límite, 1999.
  • Declaración. En Mujeres al alba. Madril: Alfaguara, 1999,  125-129 or.

Fikzioa/eleberriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Teatros del corazón. Madril: Espasa Calpé, 1997. Eleberria.
  • La sombra del gudari. Bartzelona: Planeta, 1999.

Elkarrizketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • El gran momento de Juan García Hortelano. Madril: Anjana, Ediciones S.A, 1984.
  • Orgullo y pasión, en conversación con Eduardo Arroyo. Madril: Trama, 1998.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b (Gaztelaniaz) Rubio, Javier Fernández. (2023-09-17). «Rosa Pereda: "Solo se puede hacer periodismo en los márgenes, cuando no pesa mucho el consejo de administración"» elDiario.es (Noiz kontsultatua: 2023-11-21).
  2. (Gaztelaniaz) «Rosa Pereda en escritoras.com» escritoras.com (Noiz kontsultatua: 2023-11-21).
  3. «Rosa Pereda | ctxt.es» ctxt.es (Noiz kontsultatua: 2023-11-21).
  4. Rosa Pereda. .
  5. Rosa María Pereda. .
  6. Rosa Pereda. Ahí andamos. .
  7. Congreso de Voces Mediterráneas «Mujer y Poder». .
  8. Rosa Pereda describe la generación de los 'progres' en 'Contra Franco 1968-1978'. El País.
  9. «Egilearen liburu guztiakRosa Pereda» www.todostuslibros.com (Noiz kontsultatua: 2023-11-21).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]