Edukira joan

Rosaura Ruiz Gutiérrez

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Rosaura Ruiz Gutiérrez

(2019)
Secretaria de Educación de la Ciudad de México (en) Itzuli

2018ko abenduaren 5a -
Bizitza
JaiotzaMexiko Hiria, 1950eko uztailaren 7a (73 urte)
Herrialdea Mexiko
Hezkuntza
HeziketaMexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Jarduerak
Jarduerakbiologoa
Enplegatzailea(k)Government of Mexico City (en) Itzuli
Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa

Rosaura Ruiz Gutiérrez (Mexiko Hiria, 1950eko uztailaren 7a) mexikar biologoa, katedraduna, ikertzailea eta akademikoa da, zientzia, historia eta filosofiaren ikuspegitik teoria ebolutiboen ikerketan espezializatua. Gai horiei buruzko artikulu ugari argitaratu ditu nazio zein nazioarte mailako ikerketa eta zabalkunde aldizkarietan. Lizentziatura lortu zuen 1979an, maisutasuna, 1983an eta doktoretza berriz, 2001ean.[1][2][3]

Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoko (UNAM) Zientzia Fakultateko zuzendaria izan zen, eta Mexikoko Zientzia Akademiako presidentea izan ostean, Mexiko Hiriko Hezkuntza, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Idazkaritzako titularra izatera heldu zen 2018 eta 2023 artean kargu hori betez.[4]

2024ko ekainaren 20an, Claudia Sheinbaum presidente hautetsiak iragarri zuen Rosaura Ruiz izango zela Zientzia, Humanitate, Teknologia eta Berrikuntza Idazkaritza berriaren titularra.[5]

Ikasketak, familia eta irakaskuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eskola Nazional Prestatzailearen 1968ko ikasle mugimenduan ikasi zuen zeinen jarraitzaile eta aktibista izan zen; urte batzuk geroago, Salvador Martínez della Rocca, El Pinorekin ezkondu zen, mugimendu horretako buruetako batekin.[6] Haren alabak, Rosaura Martinez Ruizek, doktoretza lortu zuen, eta 2017ko Zientzia eta Teknologia Sari Nazionala jaso zuen, Humanitateen arloan.[7]

Biologiako lizentziatura egin zuen Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoko Zientzien Fakultatean (UNAM), eta 1977an lortu zuen titulua. Fakultate berean jarraitu zituen ikasketa akademikoak, eta zientzia maisutza lortu zuen 1979an, eta zientzia doktoretza 1984an. Doktoretza ondoko ikasketak egin zituen Kaliforniako Unibertsitatean, Irvinen.[8]

Denbora osoko katedraduna izan da bere alma mater-ean eta graduondoko tutorea zientzia biologikoetan, zientziaren filosofian, psikologian eta pedagogian. Irakasle gonbidatua izan da Irvineko Kaliforniako Unibertsitatean eta Euskal Herriko Unibertsitatean. Biologiaren filosofia eta historia UNAMeko Biologiako lizentziaturan derrigorrezko ikasgaia izan zedin sustatzailea izan zen, eta historia eta filosofiari buruzko ikerketa arloa sortu zuen fakultate horretan.

Karguak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Garapen Instituzionaleko idazkaria izan zen, eta 2000ko martxotik 2003ko abendura UNAMeko Graduondoko Ikasketen zuzendari nagusia izan zen.[8]

UNAMeko Gobernu Batzordeak izendatu zuen Zientzia Fakultateko (FC) zuzendari 2010-2014 aldirako eta 2014-2018 aldirako berrautatu zuten. Unibertsitate bereko errektoregai izateko hautagaia izan zen 2015ean, eta zuzendari aldia amaitu baino hilabete batzuk lehenago, Proiektu Akademiko Berezien koordinatzaile izendatu zuten, UNAMeko Idazkaritza Nagusiari atxikita, Enrique Graue Wiechersen errektorealdian.[9][10] 2018ko martxoan, Gobernu Batzordeko kide izendatu zuten, UNAMeko administrazio organo gorena, fakultateak zuzentzen dituztenak eta UNAMeko errektorea aukeratzeaz arduratzen dena.

2018an, Claudia Sheinbaum gobernuburuak Mexiko Hiriko Hezkuntza, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Idazkaritzako titular izendatu zuen.[11]

Zientzia, Humanitate, Teknologia eta Informazio Idazkaritza SECIHTI[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekainaren 20an, Claudia Sheinabum Pardo presidente hautetsiak aipatu zuen Rosaura Ruiz Gutierrez bere kabineteko kide izango zela, Conacyt berriaren buru izango zela, eta Idazkaritza, Zientzien Idazkaritza, Humanitate, Teknologia eta Berrikuntza maila izango zela.[12][13][14]

Ikertzailea eta akademikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mexikoko Zientzia Akademiako presidentea izan zen 2008tik 2009ra.[15] Mexikoko Goi Mailako Hezkuntza Esparru Bateratuaren koordinatzailea izan da, eta IESALC-UNESCOren aholkularia Latinoamerikan eta Kariben goi-mailako hezkuntza eta ikerketa zientifiko-teknologikoa sustatzeko. Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Estatu Iberoamerikarren Erakundeko (EIA) eta Mexikoko Ikertzaileen Sistema Nazionaleko adituen batzordeko kidea da.

Teoria ebolutiboak ditu ikergai nagusi, eta ikuspegi zientifiko, historiko eta filosofikotik jorratu ditu. Horren harira, artikulu ugari argitaratu ditu Espainiako eta nazioarteko ikerketa eta zabalkunde aldizkarietan. Besteak beste, Thomas F. Glick eta Francisco J. Aiararekin kolaboratu du.

Argitaratutako lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Positivismo y evolución: introducción del darwinismo en México en 1987, berrargitaratua 1992an.
  • Problemas de acceso al conocimiento y enseñanza de la ciencia M. A. Camposekin koeditatua 1996an
  • El método en las ciencias: epistemología y darwinismo, Francisco José Ayala-rekin koeditatua 1998an, 2000an berrargitaratua.
  • El darwinismo en España e Iberoamérica Thomas F. Glick y M. A. Puig-ekin koeditatuta 2000an. Ingelesezko bertsioa The Reception of Darwinism in the Iberian World, 2001ean.
  • De Darwin al DNA y el origen de la humanidad: La evolución y sus polémicas Francisco José Ayalarekin koeditatua 2002an, 2007an berrargitaratua.
  • Evolucionismo y cultura: darwinismo en Europa e Iberoamérica, M. A. Puig y A. Galera-rekin koeditatua 2003an.
  • La evolución antes y después de Darwin, María del Carmen Sánchez Mora-rekin koeditatua en 2006an
  • Los estudios de posgrado en México: diagnóstico y perspectivas en coautoría, A. Argueta , A. Martínez, V. Corrales eta B. Hernández-ekin koeditatua, 2006an.
  • Charles Darwin y Alfred Russel Wallace, selección natural: tres fragmentos para la historia, J. M. Rodríguez Caso-rekin koeditatua 2009an
  • El método de las ciencias: epistomología y darwinismo Francisco José Ayala-rekin koeditatua 2015ean.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Datos sobre la cédula profesional de la licenciatura de Rosaura Ruíz Gutiérrez (Consultado jueves, 5 de agosto del 2021.)
  2. ↑ Datos sobre la cédula profesional de la maestría de Rosaura Ruíz Gutiérrez (Consultado jueves, 5 de agosto del 2021.)
  3. ↑ Datos sobre la cédula profesional del doctorado de Rosaura Ruíz Gutiérrez (Consultado jueves, 5 de agosto del 2021.)
  4. ↑ Apostamos por 10 universidades: Rosaura Ruiz, próxima titular de Educación. 10 de agosto de 2018.
  5. ↑ «EN VIVO Claudia Sheinbaum presenta parte de su gabinete» El Universal.
  6. ↑ Robles Sosa, Leticia. (13 de octubre de 2015). «No represento a ningún partido: Rosaura Ruiz Gutiérrez, candidata a la rectoria de la UNAM» Excélsior.
  7. ↑ Nota "Nos faltan 43, protesta académica al recibir premio de manos de Peña Nieto", en www.eluniversal.com.mx
  8. ↑ a b «Dra. Rosaura Ruiz Gutiérrez» Directorio de la Facultad de Ciencias de la UNAM.
  9. ↑ "Es hora de que la UNAM tenga a una rectora": Rosaura Ruiz - Proceso. 12 de octubre de 2007.
  10. ↑ «Nombran a Rosaura Ruiz Gutiérrez coordinadora de Proyectos Académicos Especiales de la UNAM» www.dgcs.unam.mx.
  11. ↑ Trejo, Roberto. (2024-06-20). «Rosaura Ruiz Gutiérrez será secretaria de Ciencias, Humanidades, una nueva secretaría federal.» Reporte Indigo.
  12. ↑ Esquivel, Por Israel Aguilar. (2024-06-21). «Este es el grado de estudios de Rosaura Ruiz, titular de la nueva Secretaría de Ciencia, Humanidades, Tecnología e Innovación en el gobierno de Sheinbaum» infobae.
  13. ↑ «Gabinete de Sheinbaum: ¿Quién es Rosaura Ruiz, quien dirigirá la nueva Conahcyt?» El Financiero 2024-06-20.
  14. ↑ «Rosaura Ruiz: ¿Quién es la nueva Secretaria de Ciencias, Humanidades Tecnología e Innovación?» MVS Noticias 2024-06-20.
  15. ↑ «Directora de la Facultad de Ciencias busca regir la UNAM» Milenio 31 de julio de 2015.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Rosaura_Ruiz_Gutiérrez&oldid=9841682"(e)tik eskuratuta