Sofia Behrs

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Sofia Behrs

Bizitza
JaiotzaPokrovskoye-Streshnevo (en) Itzuli1844ko abuztuaren 22a (juliotar egutegia)
Herrialdea Errusiar Inperioa
Errusiako errepublika
 Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboa
HeriotzaJasnaia Poliana1919ko azaroaren 4a (75 urte)
Heriotza modua: eritasuna
Familia
AitaAndrey Bers
AmaLyubov Islavina
Ezkontidea(k)Lev Tolstoi
Seme-alabak
LeinuaTolstoy family (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzakerrusiera
Jarduerak
Jarduerakidazlea, autobiografialaria, eguneroko-idazlea, biografoa eta argazkilaria

Musicbrainz: 2ebac211-42d8-4caa-ad5a-fec7f71195e1 Edit the value on Wikidata

Sofía Andréyevna Tolstya, Sofía Behrs gisa jaioa, Sofia Tolstói izenez ere ezaguna (Pokrovskoye-Streshnevo, 1844ko abuztuaren 22aYásnaia Poliana, 1919ko azaroaren 4a) idazle, kopista eta argazkilari errusiarra izan zen, León Tolstói nobelagilearen eta pentsalariaren emaztea eta bere lanaren kopiatzailea. Hamahiru seme-alabaren ama.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sofia Liubov Alekdrovna Islávinaren (1826-1886) eta Andréi Evstáfievich Behrs (1808-1868) medikuen hiru alabetako bat zen, Errusiako gorte inperialeko fakultatiboa eta prusiar jatorriko urrunekoa.

Tolstói idazlea ezagutu zuen, Los cosacos eleberriagatik ezaguna zenean, 1862an, Sofiak 18 urte zituela. Tolstói bera baino 16 urte zaharragoa zen. 1862ko irailaren 16an bikoteak konpromisoa hartu zuen eta aste bat geroago ezkondu egin ziren.[1] Eztei-gauaren bezperan, Levek egunkari intimoak irakurri zizkion bere esperientzia sexualak deskribatzeko. Ondoren, idazleak Anna Karenina lanean Kittyren eta Konstantin Lyovinen artean jaso zuen eszena hori. Egunkarietan aipatzen zenez, ezkondu aurretik Lev-Tolstói haur baten aita zen, Yasnaya Polianako eremuan bizi zen zerbitzari batekin izandako harremanaren ondorioz.

Bikoteak 13 seme-alaba izan zituen, baina 8 baino ez ziren heldu helduarora.[2] Sofía senarra metodo antikontzeptiboez konbentzitzen saiatu zen, baina hark beti uko egin zion.

Sofia senarraren sustapen eta finantzez arduratu zen, eta Gerra eta bakearen eskuizkribua zazpi aldiz kopiatu zuen.[3]

1887an, Sofiari argazkilaritzaren arte sortu berriarekiko interesa piztu zitzaion eta senarraren eta Errusia zaristaren 1.000 plaka baino gehiago hartu zituen.[4][5]

Tolstói senar-emazteak. 1910
Tolstói senar-emazteak familiarekin. 1887

Egunerokoa idazten zuen eta Tolstóiren bizitza ere dokumentatu zuen. 1980an argitaratu ziren lanok[6][7][8]

Ezkontzaren azken urteak gogorrak izan ziren, batez ere idazlearen guraria bere ondasun eta eskubide guztiak gizateriari ematea izan zelako, familiari eman ordez. 82 urte zituela, Tolstóik bat-batean Sofia utzi egin zuen 1910ean Duchan Makovicki doktorearekin eta Aleksandra Tolstáya alabarekin, eta hamar egun geroago hil zen Astápovo tren-geltokian.[4] 1918an, estazioari izen berria eman zioten Lev-Tolstóin.

Senarra hil zenean Sofiak, Yasnaya Poliana egoitzan bizitzen jarraitu zuen, eta Errusiako Iraultzak ondoren bi urtez bizi izan zen lasaitasun handi samarrean.

1919an hil zen, 75 urte zituela.

Zineman[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • The last station (Azken geltokia), errusiar-aleman 2009ko film luzea, bikotearen azken egunak deskribatzen dituena, Helen Mirren Sofía Behrsen rolean dela.

Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Sophieren autobiography Andreevna Tolstoi.
  • My Life – Ottawa Presseko Unibertsitatea.
  • Noren errua da? (Ονς-etik 18 €-ra?). Itzulpena: Marta Rebón. Xordio, 2019.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Ursula Keller, Natalja Sharandak, Sofja Andrejewna Tolstaja: ein Leben an der Seite Tolstojs, Frankfurt, M.; Leipzig Insel-Verl. 2009, ISBN ά3-458-17408-0
  • Anne Edwards: Die Tolstois. Krieg und Frieden in einer russischen Familie. Ullstein, Frankfurt am Main 1988. ISBN 3-548-27563-X
  • Leah Bendavid-Val, Song without words: the photographs & diaries of countess Sophia Tolstoy, Washington, DC National Geographic 2007
  • Cynthia Asquith, Ein Leben mit Tolstoj: Die Ehe d. Gräfin Sofja mit Leo Tolstoj, München: Biederstein Verl. 1962
  • Alexandra Tolstoy, Tolstois Flucht und Tod, Zürich: Diogenes 2008 ISBN 3-257-23670-0

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Italieraz) Sof'ja Tolstaja, I diari 1862-1910, La Tartaruga edizioni, 2010, p. 25. ISBN 978-88-7738-485-0
  2. Feuer, Kathryn B. Tolstoy and the Genesis of War and Peace, Cornell University Press, 1996, ISBN 0-8014-1902-6
  3. (Italieraz) Serena Vitale, Introduzione, in Lev Tolstoj, Resurrezione, Garzanti, 2002, p. XVIII. ISBN 88-11-36157-5
  4. a b Catherine Shonk, What Mrs Tolstoy Saw, The St Petersburg Times December 21 2007
  5. Leah Bendavid-Val. "Song Without Words: The Photographs & Diaries of Countess Sophia Tolstoy", National Geographic, Washington, 2007.
  6. [1]
  7. The latest condensed version, The Diaries of Sofia Tolstoy, translated by Cathy Porter, was published by Alma Books, London, in 2009 (ISBN 978-1-84688-080-3).
  8. Will be publish by the University of Ottawa Press, Ottawa, in 2010 (ISBN 978-0-7766-3042-7).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Sofia Behrs