Termika

Termika azal nahikoa berotu baten gainean gertatzen den goranzko aire-korronte lokala da.^[1] Termikak eguzki-erradiazioaren bidez lurrazala modu desberdinean berotzearen ondorioz sortzen dira,^[2] eta konbekzioaren adibide bat da. Eguzkiak lurra berotzen du, eta honek bere gainetik berotzen du airea.

Sorrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Termikak aire-masa bero bat metatu, zabaldu eta inguruko aire-masa baino arinagoa (dentsitate txikiagoa) bihurtzen denean sortzen dira. Aire arinago horren masa igo egiten da, baina hori egiten duen bitartean berriro hozten da, hedapenaren ondorioz. Prozesu horrek aurrera jarraituko du aire-masa hori inguratzen duen airearen tenperatura bereraino hozten den arte; orain, aire horrek bere igoera geldiarazten du. Termikarekin lotzen da zutabe termikoaren beherantz doan fluxu bat. Kanpoko jaitsiera-mugimendua aire hotzenak eragiten du, eta aire termikoaren topean desplazatzen ari da.

Termikoen tamainari eta potentziari atmosfera baxuaren (troposfera) propietateek eragiten diete. Oro har, airea hozten denean, aire beroaren burbuilak igo daitezke, aire beroko globo aerostatiko bat bezala. Airea ezegonkor dagoela esaten da. Aire-geruza bero altuago bat badago, tenperatura-inbertsio batek asko igotzen diren termalak geldiaraz ditzake, eta airea egonkor dagoela esaten da.

Termikak, batzuetan, kumulu motako hodeiak agerian egoteagatik detekta daitezke. Haize leuna dagoenean termika bat da, kumuluak haizearekin orientatutako ardatzetan lerrokatu daitezke.

Cumulusak airea igotzean sortzen dira, termiko batean; hoztu eta gora egin ahala, ur-lurruna kondentsatzen hasten da airean, eta tantak hodeien eran ikusten dira. Kondentsazio-urak bero sorra kentzen du, eta airea hobeto igotzen da. Aire ezegonkor asko garaiera handira igo daiteke, ur kantitate handiak kondentsatuz eta zaparradak edo ekaitzak sortuz.

Erabilera praktikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hegaztiek korronte horiek baliatzen dituzte, batez ere harrapari handiek, ordu luzez nekatu gabe planeatzeko, eta, beraz, ia geldirik egon daitezke airean harrapakinen bila edo harrapakinak zaintzen. Cathartidae familiakoek, gorputz astuna eta hegal handiak dituztenek, zutabe termikoak erabiltzen dituzte hegoak mugitu gabe altuera handietara igotzeko, eta altuera jakin batera iritsi direnean, abiadura handian joan daitezke nahi den lekura, hegoak mugitu ere egin gabe.

Gizakiak kirolerako ere erabiltzen ditu, hala nola motor gabeko hegaldirako edo parapenterako. Planeagailuko pilotuek igotzeko erabilitako baliabideetako bat ere badira.