Tricholoma matsutake

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tricholoma matsutake
Iraute egoera

Kaltebera  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
OrdenaTricholomatales
FamiliaTricholomataceae
GeneroaTricholoma
Espeziea Tricholoma matsutake
Singer, 1943
Mikologia
 
orriak himenioan
 
txapel ganbila
 
himenioa sabeldua da
 
hankak eraztuna dauka
 
espora zuriak dauzka
 
mikorrizak eratzen ditu

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Matsutake edo onddo pinua Tricholoma matsutake-ren izen arrunta da. Asian, Europan eta Ipar Amerikan hazten den onddo mikorriza bat da, Basidiomycota dibisiokoa[1][2].

Habitata eta distribuzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Matsutakeak zuhaitzen azpian hazten dira, eta eroritako hostoez eta baso-lurzoruan kokatutako beste material batzuez elikatzen dira. Zuhaitz espezie batzuen sustraiekin harreman sinbiotikoa sortzen du.

Onddo horiek Txinan, Japonian, Korean, Finlandian eta Suedian hazten dira, besteak beste. Japonian pinu gorri japoniarraren zuhaitzetatik gertu hazten da. Hala ere, Ipar Amerikako ipar-mendebaldeko Ozeano Barean koniferoen basoan aurkitzen da, Abies generoetako espezie hauetako baten edo gehiagoren gainean (izei izenez ezagutzen direnak): Pseudotsuga menziesii (Douglaseko izeia), Abies procera (izei noblea) eta Picea abies (izei gorria); eta Pinus (pinu gisa ezagutzen direnak); contorta (pinu konkortarra), lambertiana (azukre-pinua) eta ponderosa (pinu haztatua). Kalifornian ere hostozabaletan dago, Notholithocarpus densiflorus (Tanoak) eta Arbutus unedo (gurbitza) barne.

1999an, N. Bergiusek eta E. Danellek jakinarazi zuten Suediako Tricholoma nauseosum eta Japoniako matsutakea espezie bera direla[3]. Aurkikuntza honekin, Ipar Europatik Japoniarainoko onddoaren inportazioak handitu egin ziren.

Kostua eta eskuragarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Matsutakeak landatzeko oso zailak dira eta, beraz, oso garestiak dira. Japoniako etxeko ekoizpena murriztu egin da azken berrogeita hamar urteetan, Bursaphelenchus xylophilus pinuetako nematodo baten presentzia dela eta. Japonian, matsutakearen urteko uzta mila tona baino txikiagoa da orain, eta Korea, Txina, Ipar Amerikako Ipar Mendebaldeko Ozeano Barea (Kalifornia iparraldea, Oregon, Washington eta Britainiar Columbia) eta Ipar Europatik (Finlandia eta Suedia) inportazioekin indartzen da[4]. Japoniako merkatuko prezioa kalitatearen, eskuragarritasunaren eta jatorriaren mende dago. Matsutake japoniarra denboraldiaren hasieran, maximoa dena, kilogramoa 2.000 dolarrera igo daiteke. Aitzitik, inportatutako matsutakea kilogramoaren 90$ ingurukoa izan daiteke.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Iamonico, Duilio; El Mokni, Ridha. (2021-10-27). «Hertia cheirifolia y H. maroccana (Asteraceae), dos especies endémicas para áfrica del norte: notas nomenclaturales, morfología, distribución y evaluación de la lista roja según la UICN» Collectanea Botanica 40: e009.  doi:10.3989/collectbot.2021.v40.009. ISSN 1989-1067. (Noiz kontsultatua: 2023-04-27).
  2. ↑ OHARA, H.; HAMADA, M.. (1967-02). «Disappearance of Bacteria from the Zone of Active Mycorrhizas in Tricholoma matsutake (S. Ito et Imai) Singer» Nature 213 (5075): 528–529.  doi:10.1038/213528a0. ISSN 0028-0836. (Noiz kontsultatua: 2023-04-27).
  3. ↑ Bergius, Niclas; Danell, Eric. (2000-01). «The Swedish matsutake (Tricholoma nauseosum syn. T. matsutake): Distribution, Abundance and Ecology» Scandinavian Journal of Forest Research 15 (3): 318–325.  doi:10.1080/028275800447940. ISSN 0282-7581. (Noiz kontsultatua: 2023-04-27).
  4. ↑ Goda, Sumire. «会話と科学的入門書における「ていた」の用法の違いについて» Encuentro internacional de profesores de lengua japonesa en el Centro Cultural Hispano-Japonés de la Universidad de Salamanca (España) (Ediciones Universidad de Salamanca): 95–106. (Noiz kontsultatua: 2023-04-27).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Tricholoma_matsutake&oldid=9356570"(e)tik eskuratuta