Txikipedia:Gaueko erronda
Gaueko erronda (margolana) Rembrand izeneko margolari holandarrak egin zuen.
Margolan hau Amsterdam-ko Rijksmuseum museoko lan garrantzitsuenetakoa da.
.jpg)
Horrelako margolanetan irudikapen kolektiboak ( pertsona askokoak) agertzen dira.[1]
Izenburua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Nahiz eta gaur egun GAUEKO ERRONDA bezala ezagutu, lehen beste izen bat zuen margolanak: Frans Banniinck Cocq kapiatainaren eta Willem van Ruytenburgh tenientearen militar konpainia; GAUEKO ERRONDA izena gaizki ulertu batetik irten zen. Kritikari frantsesek gaueko margolana dela ulertu zuten baina, 1947an margolana berritu zutenean gaueko eszena ez zela konturatu ziren. Taldea atelada batean sartuta dago, eta hortik iluntasuna, baina kanpotik pertsonaiak argitzen dituen eguzki-izpi indartsu bat sartzen da.[1]
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lana Arkabuzdun izeneko konpainia baten enkargua izan zen. Konpainia hori eraikuntza baten barruan zegoen, hango zuzendariak eraikuntzako “areto nagusia” apaintzeko eskatu zioten Rembrand izeneko gizon bati.
Margolan horretan kapitain bat ikusten dugu une horretan kapitaina aginduak ematen zegoen. Haren inguruan 18 pertsona ikusten ditugu konpainiako partaideak zirenak. Gaur egun artelan hori Amsterdam-eko udaletxeak du.
Lanak hasieran ez zuen arrakasta handirik eduki, bertako pertsonaiak ez zutelako barrerik egiten.
Bigarren mundu gerran, bunker (gerran babesteko dituzten lekuak) desberdinetan gorde zuten “Gaueko erronda”. 5 urtez Maastrichtgo bunker batean ezkutatu zuten, ohiala eta markoa banatuz eta 1945. urtean Amsterdamera eraman zuten. [1]
Protagonistak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Frans Banninck Cocq kapitaina edo Banning Coq (1605–1655):Konpainaren kapitaina eta margolariaren nagusia zen.
- Willem van Ruytenburch tenientea edo van Ruytenburgh (1600-1657):Konpainiaren tenientea, agintua jasotzen du.
- Neskatxa:Margolanaren elementu garrantsitsuena da.
- Miliziako gizonak: Hamabost kide dira: Reinier Engelen, Jan Pietersen Bronchorst, Elbert Willemsen, Herman Jacobsen Wormskerck, Jan van der Heede, Jan Visscher Cornelissen, Claes van Cruijsbergen, Jan Ockersen, Jan Andriaensen Keijser, Walich Schellingwou, Jan Claesen Leijdeckers, Barent Harmansen Bolhamer, Rombout Kemp, Paulus Schoonhoven eta Jacob Jorisz.
- Beste bi haur eta txakurra: Ez dira oso ondo ikusten eta hirurak margolanaren behealdean daude.[1]
Bandalismoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Obra honek eraso ugari jasan ditu. Hasteko 1715ean, lekuz aldatu zuten, Arkabuzdun izeneko konpainia batean zegoen eta Amserdam-eko udaletxera eraman zuten. 1975eko irailaren 14an, bestetik, gizon batek aizto batez ebaki ugari egin zizkion artelanari, margolana berritua izan zen baina oraindik egin zizkion ebaki batzuk nabaritu egiten dira. 1985ean bisitari batek azidoa (erre egiten duen likido bat) zuen esprai batean eta margolanera bota zuen azidoa, bertako zaindariek erasoa gutxitzea lortu zuten eta kalteak bernizean (koadroei gainean jartzen zaien babesteko likido bat) bakarrik ondatu zen.[1]
Sakonago irakurtzeko[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Bikker, Jonathan (2013). The Night Watch. Amsterdam: Rijksmuseum. {{ISBN|978-90-71450-86-0}}.
- Müller, Jürgen (2015). Der sokratische Künstler. Studien zu Rembrandts Nachtwache. Leiden: Brill. pp. 226–308. ISBN 978-90-04-28525-5