Mahābhārata antzinako Indiako epopeia zahar bat da, munduko literaturako testu garrantzitsu eta zabalenetako bat. Sanskritoz (Indiako hizkuntza klasikoan) dago idatzia, eta gai ezberdin asko hartzen ditu bere baitan, ez bakarrik historia eta mitologia, baita filosofia eta morala ere.

Kontakizunetako bat

K.a. VIII. mendearen eta K.o. IV. mendearen arteko momenturen batean idatzi zuten, eta literatura hinduaren lan zaharrenetako bat da. Istorioa Tretā Yuga izeneko kondairazko garai batean gertatzen da, eta belaunaldiz belaunaldi ahoz transmititu diren gertakari eta pertsonaietan dago oinarritua.

Epopeia honek hainbat eta hainbat gai orokor lantzen ditu, gaur egun ere oraindik garrantzizkoak direnak. Gai hauetako batzuk justizia, boterea, leialtasuna, eginbeharrak, anaiarteko maitasuna, jakinduria eta egiaren bilaketa dira. Gaiak hauek izanik, epopeia hau ulergarria da kultura eta adin desberdinentzat.

Mitologia- eta kondaira-iturri emankorra ere bada. Jainko eta jainkosa hinduei, heroi mitikoei eta izaki magikoei buruzko pasarte asko ditu. Istorio xarmagarri hauek fantasia kutsu bat gehitzen diote kontakizun nagusiari.

Argumentua eta pertsonaiak

Mahābhārataren istorio nagusia errege-dinastia baten bi adarren arteko norgehiagokari buruzkoa da. Bi adar hauek Pandavak eta Kauravak dira. Pandavak bost anaia bertutetsu eta zuzen dira, eta haien buruzagia Yudistira zintzoa da. Kauraven buruzagia, aldiz, trikimailuez baliatzen den Duryodhana printze handizalea da. Bi familien arteko lehiak Kurukshetrako Gudu Handia izeneko gerra epikoa eragin zuen.

Istorio honen pasarte ezagunenetako bat Bhagavad-gītā izenekoa da. Zati hau Arjuna printze gerlariaren eta Krishna jainkoaren arteko elkarrizketa bat da, jainko hau printzearen aholkularia eta laguna baita. Elkarrizketa honetan, Krishnak irakaspen filosofiko eta espiritualak ematen ditu eginbeharren, etikaren eta patuaren inguruan; hala, pasarte hau testu sakratu eta bizitzarako gida bilakatu zen hinduen kulturan.

Transmisioa eta garrantzia

Epopeia hau ahoz transmititua izan da hainbat mendez idatzia izan aurretik; ahozko tradizioak indiar kulturan zer nolako garrantzia duen erakusten du honek. Denboran zehar, hainbat idazlari ezberdinek hartu zuten epopeia hau bildu eta gordetzeko lana, literatura-altxor hau gaurdaino iritsiko zela bermatuz.

Antzinako epopeia honek eragin handia izan du indiar kulturan. India osoan arte, dantza, musika eta antzerki lan askoren inspirazio izan da. Gainera, haren balio eta filosofia-irakaspenek eragin handia izan dute Indiako gizartearen pentsaeran eta moraltasunean.

Indiako mugak ere gainditu ditu, eta izan du eragina mundu osoko literaturan. Ongiaren eta gaizkiaren arteko borrokari buruzko mezua eta pertsonaia korapilatsu eta karismadunak inspirazio izan dira garai eta kultura ezberdinetako idazle eta artistentzat.

Orain dela mende asko idatzi zuten arren, Mahābhārata oraindik ere garrantzizkoa da gaur egun, bere edukia sakona delako filosofikoki, gizakion izaera ongi ulertzen duelako eta literatura eta kultura aldetik oso aberatsa delako. Mahābhārata aztertzea aberasgarria da kultura-aniztasuna eta munduko literaturaren aberastasuna ulertzeko.