Wikipedia, Entziklopedia askea

Epopeia

Eduki-taula

Akiles, Troiako gerran

Epopeia berebiziko heroi-istorioak kontatzen dituen narrazio-poema mota bat da. Epopeietako protagonista heroi bat izaten da, balentria handiak egiten dituena eta naturaz gaindiko erronka izugarriei aurre egiten diena. Istorio horiek egiazkoak balira bezala kontatzen dira, eta batzuetan mitologia eta erlijioa tartean agertzen dira.

Epopeia ezagunenetako bi Iliada eta Odisea dira, Homerok Antzinako Greziako garaian idatzitakoak. Lehen lanean Akiles greziar heroiaren istorioak kontatzen dira, Troiako Gerran borrokatu zenekoa ere bai. Bigarren lanean, berriz, Odiseo (edo Ulises) heroiak gerraren ondoren etxera itzultzeko gainditu behar izan zituen erronkak.

Beste epopeia ezagun bat Mio Ciden eresia da, Erdi Aroan idatzitako espainiar lan bat. Poeman Rodrigo Díaz de Vivar espainiar heroiaren istorioa kontatzen da, batez ere musulmanen aurka egin zituen balentriak. Heroia hori Cid izenez ere da ezaguna.

"Eneida" beste epopeia ezagun bat da, Virgilio erromatar poetak idatzitakoa. Lanean Eneas heroiaren istorioa kontatzen du, eta nola bidaiatu zuen Troiatik Italiara, bertan Erroma hiria sortzeko.

Beste kultura eta literatura-tradizio batzuetan ere agertzen da epopeia. Indian esaterako, Mahabharata poema epikoak Pandava eta Kaurava anaien arteko gerra epikoa kontatzen du. Persiako literaturan, Shahnama epopeiak persiar dinastiaren istorioa kontatzen du, munduaren sorreratik hasi eta islamdar konkistara arte.