Txikipedia:Managua
Managua, 1819.urtean fundatu zen. Leku hau, Fernando VII espainiako erregeak fundatu zuen. Bertan, gazteleraz hitz egiten da. Leku hau, Xolotlanen neskalaguna ere deitzen dute. Managua horrela deitzen da, bertan laku asko daudelako. Managua izenak urmaelez inguratuta esan nahi du.
Kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ameriketan dago, hain zuzen ere, Nikaraguako kapitala da. Leku honen koordenatuak honako hauek dira: 12.13282, -86.2504. Kokaleku honen alboko herriak; Masaya, Tipitapa, Mateare, Villa el Carmen, Jinotepe, San Rafael del Sur, Monte tambor, Cofradía, Veracruz, Leonel Reynosa eta Sandino. Eta herri senidetuak berriz L’hospitalet de llobrgat(Cataluña), Valentzia(Espainia), Trujillo(Peru), Amsterdam(Herbereheak,Montreal(Canada), Tokio(Japon), Taipei(Taiwan), Móntelimar(Frantzia), Ottawa(Canada), Los Angeles(Estatu batuak), Miami(Estatu batuak), Madison(Estatu Batuak) eta Beijing(Txina). Managuako lakuak[1]; Ascosakako lakuak, Tiscapako lakua, Kijepako lakua eta Xolotlan lakua dira.[2][3][4][5]
Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bertako klima, abanako tropikala da. Klima oso epela da eta ez ditu aldaketa handiak jasaten izan ere, Ekuatoretik oso gertu dago. Nahiko lehorra da eremua, ez du euri askorik egiten eta. Bertako bataz-besteko temperatura 30ºC da.[6]
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Nikaragua estatuak 1846ko abuztuaren 24an Managua hiri bilakatu zuten. Mangauan gobernuko residentzia zegoenez, 1852ko otsailaren 5ean, Flugencio Vega jaunak, Managua Nikaraguaren kapital bilakatu zuten. 1875.urtean, Pedro Joakin Chamorro presidenteak Mangauako departamentua fundatu zuen leku honek elekzioak egiten hasi zirelako. 1995era arte ez ziren ezarri Errepublikaren legeak Managuako Departamenduko udalerri guztien muga ofizialak lehen aldiz. Gainera, bertan gudu batzuk izan ziren ere: Nikaraguako Guardia Nazionalak eta Fronte Sandinistak herrialdeko hiriburuan militarren pilaketak eragin du Managuako gudua fase erabakigarrian egotea. Hiriaren mendebaldeko eremua Somoza Guardiak kontrolatzen jarraitzen du, Anastasio Somoza Portocarrerok, diktadorearen seme zaharrenak, kontrolatutako eremua da, eta Tomás Borge gerrillaren tropak agintzen ditu bertan, Managuako ekialdeko eremuan oinarrituta. Hiriko biztanleria zibilaren aurkako bonbardaketak maiz gertatzen dira -Fronte Sandinistak behin eta berriz salatu ditu-, gosea herrialde osoan hedatzen da eta langile zibilen eta borrokalarien artean hildakoen kopurua 2.000tik gorakoa izan daiteke.[7][8]
Bertan jaio diren pertsona famatuak honako hauek dira[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Dolly Castro (Influenserra), Daysi Dukes (Tiktokerra), Sheynnis Palacios (Modeloa eta kazetaria), Biannca Jagger (Aktoresa), Arlondo Alemán ( Nkaraguako ex alkatea), Daniela Torres Bonilla ( Modeloa), Ivania Carpio (Bloggerra), Yamir ( Raperoa), DJ Craze (DJ), Alexis Arguello (Boxeo), Gioconda Belli (Poeta), Jose santos Zelaya ( Nikaraguako ex presidentea), Cristina Frixione (Modeloa), Martha Debayle (Aurkezlea eta enpresagilea), Zolia Chavez ( Serie bateko izarra), Xiomara Blandino ( Modeloa), Ricarde Mayorga (Boxealaria), Mariana Jacoby (Modeloa) eta Katia Cardenal (Abeslaria).[9]
- ↑ «Lake Managua | Lake Managua | World Lake Database - ILEC» wldb.ilec.or.jp (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ (Gaztelaniaz) Travel, Love. (2017-09-28). «Managua, capital de Nicaragua, una ciudad rodeada de naturaleza» CATA (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ (Gaztelaniaz) Total1, Santiago de ManaguaCiudad de Nicaragua Bandera Escudo Otros nombres: La Novia del XolotlánEntidadCiudad • País Nicaragua • Fundación1819Población•; 500; Cubadebate, 000 hab GentilicioManagüenseVista de ManaguaManagua en. «Managua - EcuRed» www.ecured.cu (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ (Ingelesez) «Language data for Nicaragua» Translators without Borders (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ Txantiloi:Eu-US «Managua · Nikaragua» Managua · Nikaragua (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ (Gaztelaniaz) Total1, Santiago de ManaguaCiudad de Nicaragua Bandera Escudo Otros nombres: La Novia del XolotlánEntidadCiudad • País Nicaragua • Fundación1819Población•; 500; Cubadebate, 000 hab GentilicioManagüenseVista de ManaguaManagua en. «Managua - EcuRed» www.ecured.cu (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ (Gaztelaniaz) Calle, Ángel Luis de la. (1979-06-15). «La batalla de Managua entra en su fase decisiva» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ «War and now peace in Nicaragua» www.bbc.com (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ «Celebrities Born In Managua, Nicaragua | Famous Birthdays» www.famousbirthdays.com (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).