Urte berri egun

Gregoriotar egutegian, Urte berri eguna urteko lehen eguna da; Urtarrilak 1. Eguzki-egutegi gehienek (gregoriotarra eta juliotarra bezalakoa) urtea aldizka iparraldeko neguko solstiziotik gertu hasten den bitartean, Eguzki-ilargi edo ilargi egutegia behatzen duten kulturek Ilargi Urte Berria eguzki-urtearekiko puntu finko gutxiagotan ospatzen dute.

Kristau aurreko Erroman Juliotar egutegiaren arabera, eguna Janori eskaintzen zitzaion, ateen eta hastapenen jainkoari, Januaryu (rtarrila )ere izena ematen dion jainkoari. Erromatarren garaitik XVIII. mendearen erdialdera arte, urte berria kristau-Europako hainbat fasetan eta hainbat lekutan ospatzen zen abenduaren 25ean, martxoaren 1ean, martxoaren 25ean eta Pazko jai higigarrietan. ^[1]

Gaur egun, herrialde gehienek egutegi zibil gisa gregoriotar egutegia erabiltzen dutenez, egutegi horren arabera, urtarrilaren 1a munduko jaiegun ospetsuenetakoa da, sarritan su artifizialekin Gabonzaharraren ondorengo gauerdi aldean ospatzen da urteberria ordu-eremu bakoitzean hasten denean. Urteberri eguneko beste tradizio global batzuk Urteberri-eguneko asmoak hartzea eta lagunei eta senideei deitzea dira.