Deneb

Wikipedia, Entziklopedia askea
Deneb

Cygnus, the constellation in which Deneb is located.
Behaketa data
Garaia J2000      Ekinokzioa J2000
Konstelazioa Cygnus
Igoera zuzena 20h 41m 25.9s
Deklinazioa +45° 16′ 49″
Itxurazko magnitudea (V)1.25
Ezaugarriak
Mota espektralaA2 Ia
U−B kolore indizea−0.24
B−V kolore indizea+0.09
Aldakor motaAlpha Cyg
Astrometria
Abiadura erradiala (Rv)−4.5 km/s
Berezko mugimendua (μ) IZ: 1.99 mas/u
Dec.: 1.95 mas/u
Paralajea (π)2.29 ± 0.32 mas
Distantzia802 + 66 pc
Magnitude absolutua (MV)−8.38
Zehaztasunak
Masa19 ± 4[1] M
Erradioa203 ± 17[1] R
Argitasuna196,000 ± 32,000[1] L
Tenperatura8,525[1] K
Biratze abiadura (v sin i)-4.5 km/s
Beste izendapenak
α Cygni, Alpha Cyg, 50 Cyg, Arided, Aridif, Gallina, Arrioph, HR 7924, BD +44°3541, HD 197345, SAO 49941, FK5: 777, HIP 102098.

Deneb, Alfa Cygni (α Cyg / 50 Cyg) izarraren izen propioa da. Cygnus (Beltxarga) konstelazioko izarrik dizdiratsuena, eta gaueko zeruko dizdiratsuenetako bat da, B bandan (iragazki urdina) 1,34ko itxurazko magnitudearekin, eta, V bandan (iragazki berdea) 1,25eko magnitudearekin. Vega eta Altair izarrekin, udako hirukia deritzon asterismoa eratzen du Ipar Hemisferiko ikusleentzat.

Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Deneb izena, arabierazko dhanebetik dator, "isatsa" esan nahi duena, "hegaztiaren isatsa" bezala ulertua (dhanab ad-dajājah), Beltxargaren irudia eratzen duten izar lerrokaketaren barnean duen posizioari erreferentzia argia eginez. Oso ohiko izena da beste izar batzuetan, konstelazio batzuen atzealdeko muturra adierazten duena, Denebola Leo konstelazioan edo Deneb Kaitos Cetus konstelazioan kasu. Deneb Adige edo Deneb el Adige, izen beraren bertsio luzeak dira.

Deneben beste izen tradizional batzuk, Arided (Alfontsotar tauletan agertzen dena), Aridif eta honen aldaera Arrioph, gaur egun ez dira erabiltzen. Gallina, Johann Bayerrek izar hau izendatzeko erabili zuen izen bat da.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d Schiller, F.; Przybilla, N.. (2008). «Quantitative spectroscopy of Deneb» Astronomy & Astrophysics 3 (479): 849–858.  doi:10.1051/0004-6361:20078590. Bibcode2008A&A...479..849S..