Iuri Romanenko
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
Iuri Viktorovitx Romanenko (errusieraz: Ю́рий Ви́кторович Романе́нко; 1944ko abuztuaren 1ean jaioa) Sobietar kosmonauta ohia da, bi aldiz Sobietar Batasuneko heroia (1978ko martxoaren 16a eta 1980ko irailaren 26a). Bere ibilbidean zehar, Iuri Romanenkok guztira 430 egun 20 ordu 21 minutu 30 segundo igaro zituen espazioan eta 18 ordu espazio-ibilaldietan . [1] 1987an Mir espazio-estazioko bizilaguna zen, Soiuz TM-2-n aireratu eta Soiuz TM-3-n lurreratu zen. Mir-en egon zen guztira 326 egunez, garai hartan espazioan egon zen luzeena. [2] Bere semea, Roman Romanenko, kosmonauta ere bada, eta Soiuz TMA-15 hegaldiko bigarren belaunaldiko hirugarren bidaiaria bihurtu zen 2009ko maiatzean.
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Iuri Romanenko 1944ko abuztuaren 1ean jaio zen Sobietar Batasuneko Orenburg oblasteko Koltubanovskii herrian. Bere aita ontzi militarretako komandante nagusia zen eta ama borroka medikua zen. Bere familia Kaliningradora joan zen gero, eta 1961ean bigarren hezkuntzan graduatu zen. Eskolan zituen zaletasunak hegazkin eta itsasontzi modeloak eraikitzea, boxeoa, tiroa eta arrantza. Eskola ondoren, laburki, sarrailagile eta eraikitzaile lanetan aritu zen. 1962an, Ukrainako Chernigov-eko Aire Armadako Goi Eskolan matrikulatu zen eta 1966an ohoreekin graduatu zen. Graduatu ondoren, Eskolan jarraitu zuen, ikasleak prestatzen eta kosmonauta hautagai gisa praktikatzen. [1] 1970ean espazio hegaldietarako baimendu zuten, beste 16 kosmonauten artean. [2]
Espazio-misioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bere lehen hegaldia 1977ko abenduaren 10ean izan zen, Soiuz 26an, Saliut 6 espazio estaziora. Bi gizoneko tripulazioa Romanenkok hegaldiko komandante eta Georgi Gretxkok ingeniari gisa osatzen zuten. 96 egun eta 10 ordu eman zituzten orbitan, Soiuz 27, Soiuz 28 eta Progress 1 ezagutuz. Misioan, Romanenkok ordu eta erdiko espazio-ibilaldi bat egin zuen. [1]
1980ko irailaren 18an egin zuen bigarren misioan, Arnaldo Tamayo Méndez lehen kosmonauta kubatarrarekin batera, Romanenkok Soiuz 38 hegazkinez egin zuen Saliut 6ra eta 7 egun geroago itzuli zen. Hegaldi horrekin, Méndez espazioko lehen gaztelaniaduna eta lehen afro-ondokoa izan zen. [3]
Romanenkoren hirugarren eta azken hegaldia Soiuz TM-2n izan zen Aleksandr Laveikinekin 1987ko otsailaren 6an Mir estaziora. Misio horretan, Romanenkok 326 egun eman zituen Mir ontzian, garai hartan espazioan egonaldirik luzeena izan zena. Hiru espazio-ibilaldi egin zituen, 1987ko apirilaren 11n, ekainaren 11n eta ekainaren 16an, guztira 8 h 48 min iraundu zuten. 1987ko abenduaren 29an itzuli zen Lurrera, Soiuz TM-3n. [1]
Romanenko 1988an hegaldietatik erretiratu zen eta Buran programaren zuzendaria izan zen, hau da, STS espazio-anezkaaren sobietar alternatiba zena. Programak hegaldi bat amaitu zuen 1988an eta 1993an bertan behera geratu zen [2]
Istripuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1977an Saliut 6 estazioan lanean ari zirela, Gretxkok eta Romanenkok nahieran espazio-ibilaldiak egin behar izan zituzten Soiuz 25-a akoplamendua eragozten zuen estazioan izandako kalteak ikuskatzeko. Noizbait, biak zeuden espazio-ibilaldiko espazio-jantziekin aire-esklusan. Romanenko espazio-ibilaldi baterako prestatu eta kanpoaldeko hormaren kontra bultzatu zuen, baina segurtasun-lotura lotzea ahaztu zitzaion. Gretxkok esku batekin kablea hartzea lortu zuen, Romanenko geldituz. Istripu hoti prentsan dramatizatu zen Gretxkok Romanenko hiltzeko zorian zegoela iradokitzen zuen txantxagatik. [4] [5] Dena den, Romanenko lotzen zuten kable elektrikoek espazio estaziotik irtetea galaraziko zuten, dudarik gabe.
Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bere karreran sari hauek jaso zituen:
- Sobietar Batasuneko bi heroi (1978ko martxoaren 16a eta 1980ko irailaren 26a);
- SESBeko pilotu-kosmonauta;
- Leninen Hiru Ordena (1978, 1980 eta 1987);
- Izar Gorriaren Ordena (1976);
- "Espazioaren esplorazioan merituagatik" domina (Errusiako Federazioa);
- Txekoslovakiar Errepublika Sozialistako heroia (1978);
- Kubako Errepublikako heroia (1980);
- "Madara Horseman" Ordena (Bulgariako Errepublika Sozialista);
- Klement Gottwald-en ordena (Txekoslovakiar Errepublika Sozialista);
- "Lankidetza militarra indartzeko" domina (Txekoslovakiar Errepublika Sozialista). [1] [6]
Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Romanenkok anaia erdi bat, Vladimir (1940an jaioa), eta ahizpa bat, Olga (1954an jaioa) ditu. Ezkonduta dago eta bi seme ditu, Roman (1971ko abuztuaren 9an jaioa) eta Artem (1977ko maiatzaren 17an jaioa). Roman Soiuz TMA-15 misioko komandante gisa hegan egin zuen kosmonauta bat da. [6]
Bere bizitzaren zati handi batean, Iuri Romanenkok arrantza eta uretako beste jardueretan interesa izan zuen. Espazioan, bere abestiak konposatzen eta abesten hasi zen. [6] Romanenko-Méndez hegaldiaren ostean eta 1988an Romanenkok erretiroa hartu ostean, bera eta bere familia Kubara gonbidatu zituzten, eta han Fidel Castrok harrera egin zion. Romanenko ehiza eta arrantza zalea zela jakinda, Castrok ibilbide sozial bat antolatu zuen eta arrantzan parte hartu zuen, Romanenkorekin apnea eginez 10 metroko sakoneran. [7]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e Kaliningrad city.
- ↑ a b c Romanenko. Encyclopedia Astronautica.
- ↑ Tamayo-Mendez. Encyclopedia Astronautica.
- ↑ Science: Adrift in Orbit. Times 1978-07-03.
- ↑ Medical Emergencies in Space. .
- ↑ a b c Yuri Viktorovich Romanenko. .
- ↑ Interview with Romanenko. .
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q446720
Multimedia: Yury Romanenko / Q446720