Izpiritu Santuaren kapera
| Izpiritu Santuaren kapera | |
|---|---|
 UNESCOren gizateriaren ondarea | |
 Nafar bidea | |
| |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Probintzia |  Nafarroa Garaia |
| Udalerria | Orreaga |
| Koordenatuak | 43°00′31″N 1°19′10″W / 43.0086°N 1.3194°W |
 | |
| Historia eta erabilera | |
| Eraikuntza | XII. mendea |
| Berreraikuntza | XVII. mendea |
| Erlijioa | katolizismoa |
| Elizbarrutia | Iruñea eta Tuterako artxidiozesia |
| Gizateriaren ondarea | |
| Erreferentzia | 669-151 |
| Eskualdea[I] | Europa eta Ipar Amerika |
| Izen-ematea | bilkura) |
| 151 | |
| |
Izpiritu Santuaren kapera (auritzeraz: Izpiritu Zaindueren kapera), Sancti Spiritus kapera edo Karlomagnoren siloa Orreaga udalerriko XII. mendeko kristiau kapera bat da, gotiko estiloan.[1] Donejakue Bidearen baitako ondare kontsideratzen da, Nafar Bideak Nafarroan egiten duen etaparen parte.[2]
Eraikina[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Domenico Laffi erromesak 1670ean idatzi zuenez, kaperak « goi-goian gurutze eder bat daraman piramideko kupula eder bat du ». Egitura oraingoaren antzekoa izan behar zen. Teilatua lau isurkikoa da eta kareharrizko lauza ezkatatuek estaltzen dute, itxura sendoa ematen diotenak. Berrikuntzarik berriena da; garai batean teilak besterik ez zituen izan. Orreagako aldaketak etengabe gertatu ziren, eta, askotan, argi eta garbi huts egin zuten. Gaineko beste estalki txikiago bat bat dator kaperaren jatorrizko proportzioekin. Oinarri koniko trunkatuaren gainean loratutako gurutze txiki batean amaitzen da. Kapera, beraz, hezurtegi gisa erabiltzen zen putzuaren gainean dago, harlangaitzezko hormez eta material bereko kanoi erdiko gangaz sendotuta. Kapera oinplano karratukoa da eta gurutze-ganga sinplea du. Espazio hau zorua baino gorago dago, eta bertan eraiki zen XVII. mendearen hasieran klaustrotxo bat, hiru aldetan harrizko arkuteria eta horma zituena. Arkuak erdi-puntukoak dira eta goiko inposta duten pilare karratuetan bermatuta daude.
Hilobiratzeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Izpiritu Santuaren kapera hileta-tenplutzat hartu behar da, baina ez zen Erdi Aroan betiko lurperatzeko lekua izan. Ospitalean hildako erromesen aldeko mezak ematen ziren barrutia zen, eta, beste leku batean lurperatu ondoren, haien gorpuzkiak hezurtegian uzten zituzten kapera salbuetsiaren azpian. Aspalditik lurperatzen dituzte kalonjeak klaustroan eta kolegiataren onuradunak dira; haien izenak atzeko horman kokatutako zerrenda batean agertzen dira.
Izatez, hilobiaren funtzioarekin lotzen da leienda, toki honetan bertan lurperatu zituztela Errolan eta Orreagako guduan hildako beste franko batzuk Karlomagnoren aginduz, hortik tokiaren izen apokrifoa, Karlomagnoren siloa.[3]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- «ORREAGA / RONCESVALLES - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2021-11-12).
- ↑ «3 DONEJAKUE BIDEAREN KONDAIRAK NAFARROAN - Blog | Visit Navarra - Web Oficial de Turismo de Navarra» www.visitnavarra.es (Noiz kontsultatua: 2023-04-11).
- ↑ (Ingelesez) Centre, UNESCO World Heritage. «Routes of Santiago de Compostela: Camino Francés and Routes of Northern Spain» UNESCO World Heritage Centre (Noiz kontsultatua: 2021-07-19).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Capilla de Sancti Spiritus de Roncesvalles» vivecamino.com (Noiz kontsultatua: 2023-04-11).
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
|
