Eskolar beltz

Wikipedia, Entziklopedia askea
(«Lepidocybium flavobrunneum» orritik birbideratua)
Eskolar beltz
Iraute egoera
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaAnimalia
FilumaChordata
KlaseaActinopteri
OrdenaScombriformes
FamiliaGempylidae
GeneroaLepidocybium (en) Lepidocybium
Espeziea Lepidocybium flavobrunneum
(Smith, 1843)[1]

Eskolar beltza, Lepidocybium flavobrunneum, arrain tropikala da, ur epelekoa ozeano guztietan bizi dena. Gempylidae, familiako da eta Lepidocybium generoko espezie bakarra.

Egunez, 600 m-sakoneratik behera egoten da, 885 m-ko sakoneraraino, baina gauez 100 m-raino igotzen da. Eremu eta garai jakin batzuetan kontzentratzen da, eta seguru asko ez da Indiako Ozeanoaren iparraldean egoten. Ozeano Atlantikoaren ekialdean egoten da maiz, 13º N-tik hasita, Gineako kostaldetik Angolaraino.

Biologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eskolar beltza marroi iluna da umetan eta adinean aurrera egin ahala ilundu egiten da, nahiko beltza izan arte. Igeriketa azkarreko arraina da, albo batean gila irtena du, eta uzki-hegatsen atzetik lau edo sei mehe eta bigarren dortsala.

Eskolar beltzak 2 metro luzera baino handiagoa izan dezake. Bere familiako den eskolarrak bezala (Ruvettus pretiosus), ezin ditu bere dietan berez dauden argizari-esterrak metabolizatu. Horrek %14tik %25era bitarteko olio-edukia izatea dakarkio eskolar beltzari.

Kontsumoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eskolar beltza bere kide den eskolarra bezala Asian, Estatu Batuetan eta Europako hainbat estatutan jaten da, Espainia barne; askotan gordinik sushi edo sashimi moduan. Sarritan 'atun zuri' edo 'atun superzuri' izenarekin saltzen da, nahiz eta tunidoa ez den[2]

Eskolar beltza kontsumitzeak urdail-hesteetako nahasmendua eragin dezake zenbait pertsonen artean, keriorrea prezeski<[3]. Esan bezala estatuan kontsumi daoteke baldin eta honako baldintza hauek betetzen badira[4][5]

  • Paketatuta edo ontziratuta merkaturatzea
  • Behar bezala etiketatu behar da, kontsumitzaileari informazioa emateko, batetik, arrain horiek prestatzeko edo egosteko modurik egokienaren inguruan eta, bestetik, urdail-hesteetako nahasmendua eragiten duten substantzien presentziarekin lotutako arriskuaren inguruan.

Kontsumitzeko hainbat gomendio daude, besteak beste:

  • Ahalik eta gantza gehiena kendu behar da. Gomendatzen da azala eta ikusten den gantza kentzea.
  • Gordinik ez jatea
  • Kopuru txikia jan behar da, kontsumitzen den lehenengo aldian.
  • Urdail-hesteetako sintomak atzemanez gero, ez da berriro kontsumitu behar.
  • Talde kalteberek (umeak, adinekoak, haurdunak, eta aurretik urdail-hesteetako patologiak dituzten pertsonak) jatea ebitatu behar dute

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Ingelesez) Froese, Rainer & Pauly, Daniel ed. (2006), «Lepidocybium flavobrunneum», FishBase webgunean. Bertsioaren data: 2006(e)ko apirila.
  2. ↑ (Ingelesez) Quartz, Christopher Mims. (2013-02-22). «59% of the 'Tuna' Americans Eat Is Not Tuna» The Atlantic (Noiz kontsultatua: 2021-12-09).
  3. ↑ «BBB - Gempylotoxin» web.archive.org 2009-06-11 (Noiz kontsultatua: 2021-12-09).
  4. ↑ «“Eskolar” eta “Eskolar beltza” arrainak kontsumitzeko gomendioak - AECOSAN 2014» ELIKA Pesca 2014-07-31 (Noiz kontsultatua: 2021-12-09).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) «Aesan - Agencia Española de Seguridad Alimentaria y Nutrición» www.aesan.gob.es (Noiz kontsultatua: 2021-12-09).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Eskolar_beltz&oldid=8785599"(e)tik eskuratuta