Mazlan Othman

Wikipedia, Entziklopedia askea
Mazlan Othman

Bizitza
JaiotzaSeremban, 1951ko abenduaren 11 (72 urte)
Herrialdea Malaysia
Hezkuntza
HeziketaUniversity of Otago (en) Itzuli
Kolej Tunku Kurshiah (en) Itzuli
HizkuntzakMalaysiera
Jarduerak
Jarduerakfisikaria, astrofisikaria eta politikaria
Enplegatzailea(k)Nazio Batuen Erakundea
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama
IMDB: nm8113430 Edit the value on Wikidata
Nazio Batuetako erakundeetako buruak Vienako CTBTOren egoitzan bilduta (Othman urdinez), 201.03.16

Mazlan Binti Othman (Seremban, Malaysia, 1951ko abenduaren 11) astronomo malaysiarra da, eta bere herrialdean zenbait postu garrantzitsu bete zituen, baita Vienan 2010 eta 2014 bitartean Kanpo Espazioaren Gaietarako Nazio Batuen Bulegoko zuzendaria ere.[1] Bere herrialdeko lehen astrofisikaria izan zen.[2]

Lehen urteak eta hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Serembanen jaio zen, Malaysian, eta Serembaneko barnetegi ezagun batean (Kolej Tunku Kursaal) izan zen. Matematikan zituen gaitasunek zientzietako karrera jarraitzera eraman zuten. Familiak mediku izatera bultzatu bazuen ere, fisika ikastea erabaki zuen. Dunedineko (Zeelanda Berria) Otagoko Unibertsitatera joan zen, Colombo planaren beka batekin, eta 1975ean ohoreekin graduatu zen. Orduan, Malaysiako Unibertsitate Nazionalean hasi zen tutore, baina beka luzatzeko negoziazioa egin zuen Otagora itzultzeko eta fisikako doktoretza lortzeko 1981ean, eta 1869an unibertsitatea sortu zenetik lortu zuen lehen emakumea izan zen.[3][4]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dato' Mazlan Othman Malaysiara itzuli zen herrialdeko lehen astrofisikari, eta astrofisikako ikasketa-plan bat sortzeko eta astronomiaren eta espazioko gaien kontzientzia eta ezagutza sortzeko lan egin zuen. Seihileko batean Japoniako Kiso Behatokian ere egin zuen ikerketa.[5]

Hezkuntza publikoan zuen interesagatik saria jaso zuen 1990ean, Mahathir Mohamad lehen ministroak, hezkuntzaren eta zientziaren defendatzaile sendoak, lehen ministroaren saileko planetarioaren banaketaren arduradun jarri zuenean, Kuala Lumpurreko Malaysiako Negara Planetarioa, planetarioaren garapena gainbegiratuz.[6] 1993an planetarioa ireki ondoren, Gobernuko Espazioaren Zientziaren Ikerketen Dibisio berriaren zuzendari nagusi bihurtu zen Mazlan, eta bertatik mikrosateliteak garatzeko programa bat garatu zuen. Hurrengo urtean katedra jaso zuen.

Nazio Batuetako lana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1999ko azaroan, Kofi Annan Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusiak Vienako Kanpo Espazioaren Gaietarako Nazio Batuen Bulegoko (UNOOSA) zuzendari izendatu zuen Mazlan.[7] Mahathir lehen ministroak eskatuta, Malaysiara itzuli zen 2002ko uztailean, bost urtez, Angkasa Malaysia Espazioko Agentzia Nazionalaren zuzendari nagusi fundatzaile izateko. Lan horren ondorioz, Sheikh Muszaphar Shukor lehen astronauta malasiarra espazioratu zuen.

2007an Ban Ki-moon idazkari nagusiak Mazlan UNOOSAko zuzendari berrautatu zuen, eta Angkasa utzi zuen abenduan postu horretara itzultzeko.[8] UNOOSAn nazioarteko lankidetza-gaiak eraman zituen espazioan, talken eta zabor espazialaren prebentzioa, garapen jasangarrirako espazioan urruneko sentsore-plataformak erabiltzea, herrialdeen arteko espazio-legea koordinatzea eta Lurretik hurbil dauden asteroideen arriskuak, besteak beste.

2010eko irailean, hainbat kazetaritza-iturrik jakinarazi zuten Nazio Batuek laster izendatu ahal izango zutela Othman estralurtarren arteko harremanetarako enbaxadore.[9][10] Itxuraz, NBEk kontaktu horiei nazioarteko edozein erantzun koordinatuko zuela iradoki zuen adierazpenetan oinarrituta, eta urrian Royal Societyn agertu zen, «Bizitza estralurtarrari buruzko agenda zientifiko eta sozialerantz».[11] Hala ere, NBEko bozeramaile batek txostenak «zentzugabekeria»tzat jo zituen, UNOOSAren funtzioak zabaltzeko edozein plan ukatuz, eta The Guardiani bidalitako mezu batean, Othmanek esan zuen, Nazio Batuen nahien arabera, «oso ona dirudi, baina ukatu egin behar dut».[12][13] Geroago, bere hitzaldian, gai estralurtarrak eztabaidagai bihur zitezkeela azaldu zuen NBEn, Lurretik gertuko objektuei eta espazioko zaborrari buruz NBEk egindako eztabaidaren adibidea erabiliz.[14]

Erretiratu ondoren[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nazio Batuetatik erretiratu ondoren, Othmanek zientzia eta espazioari buruzko batzorde aholku-emaileetan eta mahaietan lan egin zuen, irakasle bisitari gisa eskolak eman zituen eta Malaysiako Zientzia Akademiako kide izan zen. 2017. urteko irailean, Asiarako eta Pazifikorako Nazioarteko Zientzia Kontseiluko (ICSU) Eskualde Bulegoko zuzendari izendatu zuten.[15]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1990ean Hezkuntza publikoan zuen interesagatik saria jaso zuen.
  • 1997ko Agongeko kondekorazioen zerrendan, Tuanku Ja'afar-ek, Malaysiako hamargarren Yang di-Peroan Agong-ek, kondekorazio federala berretsi zion, eta Panglima Jasa Negara ordenako kide izendatu zuen (zerbitzu meritorioengatik), ohorezko tratua emanez.[16]
  • 1997an ere, Othmanen alma materrak, Otagoko Unibertsitateak, Zientzietan Ohorezko Doktorearen titulua eman zion.[17]
  • 2009an, «Malaysiako astronomia-hezkuntzaren garapenean egindako lanagatik eta espazio-zientzian estatuan eta nazioartean duen eginkizun nagusiagatik», Institute of Physics institutuak Othmani bere Lehendakaritzako Domina eman zion.[18]
  • 2013an, Australiako Espazio Foroaren «Polastern-Preis» saria (Polastarn saria) jaso zuen, espazioa betebeharraren gainetik izandako konpromisoagatik.[19]

Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dato’ Seri Mazlan Othmanek bi seme-alaba ditu,[20] ingeniari aeroespaziala den seme bat eta 1995ean jaiotako alaba bat, eta bi biloba. Nazio Batuen erretiroduna 2013. urtean,[21] alabarekin bizi da (gazteena) Kuala Lumpurren, Malaysian.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Past and Present Heads of the United Nations Office for Outer Space Affairs (UNOOSA). .
  2. ↑ (Gaztelaniaz) «Mazlán Othman – Edad, Cumpleaños, Biografía, Hechos y Más – Cumpleaños Famosos el 11 diciembre - CalendarZ» www.calendarz.com 2022-09-20 (Noiz kontsultatua: 2022-09-21).
  3. ↑ Our History, University of Otago, New Zealand. .
  4. ↑ «mystery photographs | University of Otago 1869-2019» otago150years.wordpress.com.
  5. ↑ «Surface distribution of M stars with different IRAS colour» Astrophysics and Space Science 148 (2): 239. 1988  doi:10.1007/BF00645963. Bibcode: 1988Ap&SS.148..239I..
  6. ↑ ASP: World Beat: Malaysia. 1994.
  7. ↑ Secretary-General Appoints Mazlan Othman Director of Office for Outer Space Affairs. 26 de noviembre de 1999.
  8. ↑ Mazlan Othman retires as DG of Angkasa on Dec 10. 12 de diciembre de 2007.
  9. ↑ Blake, Heidi. (26 de septiembre de 2010). UN 'to appoint space ambassador to greet alien visitors'. .
  10. ↑ United Nations to appoint space ambassador to act as first contact for aliens visiting Earth. 26 de septiembre de 2010.
  11. ↑ Towards a scientific and societal agenda on extra-terrestrial life. .
  12. ↑ UN: Reported alien ambassador role is "nonsense". .
  13. ↑ Weaver, Matthew. (28 de septiembre de 2010). UN plan for 'alien ambassador' a case of science fiction?. .
  14. ↑ M. Othman, personal communication. 29 de septiembre de 2010..
  15. ↑ Professor Mazlan Othman appointed as new Director of ICSU ROAP. .
  16. ↑ List of Award Recipients. .
  17. ↑ Alumni Profile: Professor Datuk Dr Mazlan Othman. .
  18. ↑ 2009 President's Medal. .
  19. ↑ Jubiläums-Polarsternpreis 2013 ergeht an Dr. Mazlan Othman. .
  20. ↑ Mehta, Manik. (2011-11-09). «The woman in charge of UN's outer space affairs» Malaysiakini (Noiz kontsultatua: 2022-09-21).
  21. ↑ (Ingelesez) «Professor Emerita Datuk Dr Mazlan Othman FASc» MSA FOUNDATION (Noiz kontsultatua: 2022-09-21).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mazlan_Othman&oldid=9042247"(e)tik eskuratuta