Pauleta Pamies
| Pauleta Pamies | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Pauleta Pàmies i Serra |
| Jaiotza | Bartzelona, 1851ko apirilaren 10a |
| Herrialdea |  Katalunia |
| Heriotza | Bartzelona, 1937ko martxoaren 31 (85 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania katalana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | koreografoa eta dantzaria |
| Enplegatzailea(k) | Gran Teatre del Liceu (en)  Teatre Principal (en) |
Pauleta Pamies, jaiotzaz Paula Catalina Carmen Pàmies i Serra (Bartzelona, 1851ko apirilaren 10a - ib., 1937ko martxoaren 31) bartzelonar dantzaria, irakaslea, zuzendaria eta koreografoa izan zen. Dantza klasikoko eta dantza espainiarreko dantzari ospetsua izan zen. Liceoko dantza konpaniaren zuzendari ere izan zen.[1]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Reuseko Josep Pamias i Anguera bizarginaren , eta Bartzelonako Joana Serra i Bordas etxekoandrearen alaba zen.
Ibilbide profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Dantzari[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pauleta Pàmies 1864an hasi zen Lizeoan dantzari profesional gisa, eta 1880an lehen dantzaria izan zen. Bartzelonako beste antzoki batzuetan ere dantza egin zuen, Antzoki Nagusiran adibidez (Bartzelona), han izan baitzen lehen dantzaria 1871tik 1873ra. Berrogeita bi urte zituela, eszenatokitik alde egitea erabaki zuen, koreografian, zuzendaritzan eta dantza-prestakuntzan aritzeko.
Zuzendari[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bartzelonako Gran Teatro del Liceo Dantza Konpainiako zuzendaria izan zen. Dantza-irakasle ere izan zen hirurogeita hamar urtez, adibidez Liceu-n eta dantza-eskolan, baita Bartzelonan ere. Sacha Goudine balet errusiarrarekin sortu zuen, eta bere izena du. Besteak beste, izan zituen Rosita Segovia, Teresina Boronat, Trine Borrull, Carmita García eta Maria de Ávila dantzariak eta, batez ere, Emma Maleras krikitin-maistra.[2][3]
Irakasle[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bartzelonan oso ezaguna zen Lizeoko dantza-irakaslea izateagatik, non goi-mailako ikasleak baitzituen, gurasoek postu dotore bat hartzen zutelako eramaten baitzituzten haietara, eta beren gorputza estilizatzeko, baita jatorri apaleko beste batzuk ere, horietako batzuk geroago Liceuko Dantza Konpainiara pasa zitezkeenak. Garai horretan, Bartzelonako batzuek ere gogoan dute neska gazte hauek beren miresleekin harremanetan jartzeko bitartekari gisa, eta badirudi haietako baten batek opari bat jaso zezakeela gizon abonatu batengandik, eszenatokitik irribarre pertsonala jasotzearen truke.[4]
Koreografo[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ez da hain ezaguna herri mailan koreografo gisa egiten zuen lana. Pauleta Pàmiesek, Lizeoko dantza-ikuskizun ugari koreografiatzeaz gain, 1917an hasi zen Manuel de Fallaren musikari buruzko El corregidor y la molinera lanean, eta opera-ikuskizunetan, adibidez, Eugène Szenkarrek 1935ean zuzendu zuen Figaroren ezkontza. Esate baterako, El sino manda (1917) zinema-filmaren koreografiak ere egin zituen, Fructuós Gelabert eta Badiellak zuzendutako drama soziala; eta Apel·les Mestresen La viola d´or (1914), artista eta intelektual modernistek antolatutako Naturaren Antzokiko jaietan estreinatutako alegi poetikoa.
Aureli Capmany etnologoarekin lankidetzan aritu zen dantzarekin, dantzekin eta mota guztietako ikuskizun herrikoiekin eta tradizionalekin, bereziki dantzaren konposizioarekin eta zuzendaritzarekin eta teknikarekin.[5] TV3ren Nydia telebista-saioak bederatzi dokumental egin zituen "historikotzat" jotzen dituen dantzari katalan batzuei buruz. Horietako bat Pauleta Pàmies izan zen.[6]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «esquela» La Vanguardia: 5. 29 de març de 1942.
- ↑ (Katalanez) «Pauleta Pàmies i Serra» L'Enciclopèdia.cat. Bartzelona: Grup Enciclopèdia Catalana http://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0048777.xml.
- ↑ Pauleta Pámies. El Arte de Vivir el Flamenco.
- ↑ Meditacions: dietari, de Francesc Cambó. Volum 1, editorial Alpha, 1982. ISBN 9788472252080 (Katalanez)
- ↑ Biografia d'Aureli Capmany i Farrés Universitat Rovira i Virgili (Katalanez)
- ↑ «Nydia dedica 9 documentals a ballarins històrics» Dansacat (Associació de Professionals de la Dansa de Catalunya) 12/05/2010.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q11940608
Multimedia: Pauleta Pàmies / Q11940608