TCP/IP eredu

Sare eta teknologia protokoloak*

Aplikazio geruza	DNS, FTP, HTTP, HTTPS, IMAP, IRC, NFS, NNTP, NTP, POP3, SMB/CIFS, SMTP, SNMP, SSH, Telnet, SIP, gehiago
Aurkezpen geruza	ASN.1, MIME, SSL/TLS, XML, gehiago
Saio geruza	NetBIOS, gehiago
Garraio geruza	SCTP, SPX, TCP, UDP, gehiago
Sare geruza	AppleTalk, IP, IPX, NetBEUI, X.25, gehiago
Lotura geruza	ATM, Ethernet, Frame Relay, HDLC, PPP, Token Ring, Wi-Fi, STP, gehiago
Geruza fisikoa	Kable ardazkide, Zuntz optiko, Pare kordatu, Mikrouhin-sarea, Irrati bidezko sarea, RS-232, gehiago
*OSI ereduaren arabera

TCP/IP eredua edo Interneteko protokolo multzoa, Interneteko konputagailu-sareen komunikazioa ahalbidetzen duen protokolo multzoa da. Laburpen moduan TCP/IP protokolo multzoa ere deitzen zaio, giltzarria diren protokolo biei aipamena eginez. Batetik TCP (Transfer Control Protocol) eta IP (Internet Protocol), zein lehenen definitu ziren eta protokoloko multzoko erabilienak dira.

Historia

1969an, AEBtako ARPA (Advanced Research Projects Agency) agentziak agindu bat jaso zuen: bere azpiegituraren zati bat apurtuta ere (eraso nuklear baten ondorioz...), martxan jarraituko lukeen sare bat sortzeko; konektaturik jarraitzen zuten ordenagailuek bide fisiko bat baleukate, elkarrekin komunikatzen jarraitu beharko lukete. Poliki-poliki, proiektuan parte hartzen zuten enpresa eta unibertsitateek ARPANET izena hartu zuen sarea sortzen hasi ziren.

ARPANet hazten joan zen eta zenbait esperimentu egin ziren datuak transmititzeko beste elementu batzuk erabiltzeko: adibidez, irrati eta satelite bidez. Puntu honetan zeuzkaten protokoloek arazoak sortu zituzten eta beste protokolo multzo bat (beste protokolo-pila bat) eta arkitektura bat diseinatu ziren. Multzo berri honi TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) izena eman zitzaion protokolo pilako bi protokolo garrantzitsuenen izenagatik. ARPANet oraindik bizkorrago hasi zen hazten eta, are gehiago EEBBtako Nazioko Zientzia Sarearekin (NSFNet) bat egitean. Poliki-poliki gaur egun ezaguna egiten zaigun Internet izena hartzen joan zen.

Ezaugarriak

TCP/IPko diseinatzaileak OSIkoak baino praktikoagoak izan ziren: Lehenik protokoloak sortu zituzten eta geroago definitu zuten eredua, zeuden protokoloak barruan sartzeko. Ondorioz, TCP/IP eredua OSI eredua baino sinpleagoa da; OSI, berriz, askoz ere koherente eta akademikoagoa.

TCP/IP protokoloaren oinarrizko ezaugarriak:

• Pakete-konmutazioa erabiltzen du
• Datagramak izeneko paketeak erabiltzen ditu
• Sareko edozein puntutik makina biren arteko konexio fidagarria ahalbidetzen du
• Maila baxuko protokoloetan sostengatzen da ( Ethernet, Token Ring)
• Arkitektura desberdineko eta sistema eragile desberdineko sareak elkar konektatzeko ahalmena dauka

TCP/IP mailak

TCP/IP-ko protokolo multzoa OSI ereduan nola sartzen den irizpide desberdinak daude. Orduan ez dago erabat zuzen edo onartua dagoen sailkapenik. Erantzunik onartuena eta sinpleena azalduko dugu.

TCP/IP ereduan bost maila (geruza) daude: maila fisikoa, datu-lotura maila, sarearte-maila, garraio-maila eta aplikazio-maila. Ondoren mailak eta dagozkien sare protokoloak:

5	Aplikazio-maila	Komunikazio azpi-egituretako sarbidea. Aplikazio estandarrak (ftp, e-mail,...). HTTP, FTP, DNS
4	Garraio-maila	Prozesuen arteko komunikazioa. TCP, UDP, RTP, SCTP
3	Sare-arte maila	Sistema heterogeneoen komunikazioa. IP
2	Datu-lotura maila	Sare homogeneo bateko makina bi konektatzeaz arduratzen da Ethernet, Token Ring...
1	Maila fisikoa	Transmisio-bideak eta kodeketa teknikak, T1, E1

Sailkapen batzuk, datu-lotura maila eta maila fisikoa “azpi-sare sarbiderako” mailan bat egiten dute.

OSI eta TCP/IPren alderaketa

OSI akademikoagoa, koherenteagoa, modularragoa eta protokolo jakin batek gutxiago baldintzatutako eredua da. Horregatik edozein sare mota esplikatzerakoan erreferentzia eredu bezala hartzen da. OSIk oso argi bereizten ditu zerbitzuak, interfazeak eta protokoloak. Hau guztia, askoz ere nahasiago dago TCP/IP ereduan.

Gaur egun TCP/IP gailendu zaio OSIri. Arrazoirik garrantzitsuenak: lehenago agertu zela eta funtzionatu egiten zuela (OSIk, hasieran, telekomunikazioak kontrolatzeko administrazioak egindako asmakuntza bat, itxuragabekeri politiko-burokratiko bat zela-eta, fama txarra izan zuen. OSI ereduak zazpi maila ditu, TCP/IPk, berriz, lau. Azpi-sare sarbiderako maila, geruza fisikoaren eta datu-lotura geruzaren bat-egitea ez da ona; saio-, aurkezpen- eta aplikazio- mailak fusionatzea, berriz, OSIren eredua baino askoz ere logikoagoa da.

TCP/IPren abantailak

• TCP/IP protokoloen multzoa ibilbide desberdinetatik paketeak bideratzeko diseinatuta dago
• Konputagailu-sare txikientzako zein handientzako egokia da
• Internetera konektatzeko erabiltzen da

TCP/IPren desabantailak

• NetBEUI edo IPX/SPX protokoloak baino konfigurazio eta mantentze lan handiagoa du.
• Datu-trafiko txikiko egoeraten zerbait geldoago da. Aldiz datu-trafiko altutan ariangoa izan daiteke.

TCP/IP ereduaren alderaketa OSI modeloarekin

OSI mailak	TCP/IP geruzen eredua
Aplikazio-maila	Aplikazio-maila: Telnet, FTP, SNMP, DNS, HTTP (aurkezpena eta saioa geruzak aplikazioa geruzaren ardurapean)
Aurkezpen-maila
Saio-maila
Garraio-maila	Garraio-maila: TCP / UDP
Sare-maila	Sare-maila: IP /ICMP
Datu lotura-maila	Azpisare sarbide maila(sare interfazea): IEEE 802.3, Ethernet, Token Ring, FDDI
Maila fisikoa

TCP/IP protokoloen kokapena OSI modeloan

TCP/IP protokoloen kokapena OSI modeloan
APLIKAZIOA	Telnet	FTP	SNMP		DNS		HTTP
AURKEZPENA
SAIOA
GARRAIOA	TCP
SAREA	IP
DATU LOTURA	IEEE 802.2 (LLC)					X.25	LLC/SNAP
	802.5	802.3	LAPB			ATM
FISIKOA	Ethernet	Token Ring	FDDI	WAN transmisio sinkronoa			SONET

Ikus, gainera

• TCP
• IP
• Internet
• OSI eredua
• Sare protokolo

Erreferentziak

• Andrew S. Tanenbaum, Konputagailu-sareak (3. ed 2002), EHU ed.

Kanpo Loturak

• TCP/IP-ri buruzko liburua

Kanpo estekak

• Datuak: Q81414
• Multimedia: Internet protocols / Q81414