Kami
Kami (japonieraz: 神 , kaꜜmi ahoskatua) hitza japonieraz xintoismoan gurtzen diren entitateak adierazteko erabiltzen dute.
Hitzak, batzuetan, "jainko" edo "jainkotasun" bezala itzultzen den arren, Xintoren adituek, itzulpen honek, terminoaren oker larri bat eragin dezakeela diote.[1] Kasu batzuetan, Izanagi eta Izanamirekin gertatzen den bezala, kamiak jainko pertsonifikatuak izan daitezkeen arren (Antzinako Greziako edo Antzinako Erromako jainkoen antzekoak), beste kasu batzuetan, hazkuntza-fenomenoa irudikatzen dute, objektu naturalak, zuhaitzetan bizi diren espirituak edo naturaren indarrak. Beraz, kami hitza "jainko" edo "jainko" bezala ulertzeak interpretazio txarra dakar.
Xintoismoan duen erabileraren arabera, kami hitza ohore bat da izpiritu sakratu eta nobleentzat, bere bertute eta autoritateagatik gurtzen den sentimendua dakarrena. Izaki guztiek izpiritu horiek dituztenez, gizakiak, gainerako izakiak bezala, kami izan daitezke. Nolanahi ere, japoniarrek beren burua edo kide diren talde bat izendatzeko inoiz ez dutenez ohorezko titulurik erabiltzen, ez da oso ohikoa gizaki arrunt bat kami gisa aipatzea.[1] Hala ere, Japoniako enperadorea edo beste agintari nagusiak kami bilakatu daitezke.[2]
Japonierak, orokorrean, izen baten numero gramatikala (singularra edo plurala) bereizten ez duenez, ez dago argi Kami, entitate bakar bati edo hauen multzo bati erreferentzia egiten dionean. Pluralean idaztea erabat beharrezkoa denean, kami-gami (japonieraz: 神々 ) hitza erabil daiteke. Emakumezko kamiak, megami (japonieraz: 女神 ) deituak izan daitezke zenbait egoeratan. Yaoyorozu-no-kami (japonieraz: 八百万の神 ) existitzen direla ere esan ohi da, hau da, hitzez hitz "8 milioi kami", bere zenbakia kontaezina dela adierazteko, izan ere, Japonian, 8 zenbakiak, sarri, zenbaki infinitu bat adierazi nahi baitu.
Kami nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hona hemen kami ezagunenetako batzuk:
- Amaterasu Ōmikami, eguzkiaren jainkosa.
- Ebisu, zoriaren zazpi jainkoetako bat.
- Fūjin, haizearen jainkoa.
- Hachiman, gerraren jainkoa.
- Inari Ōkami, arrozaren eta nekazaritzaren jainkoa.
- Izanagi-no-Mikoto, lehen gizona.
- Izanami-no-Mikoto, lehen emakumea.
- Kotoamatsukami, kami hirukoiztasun primarioa.
- Omoikane, jakinduriaren jainkoa.
- Raijin, tximisten, trumoien eta ekaitzen jainkoa.
- Ryūjin, itsasoaren eta ekaitzen jainko dragoi japoniarra.
- Sarutahiko Ōkami, lurreko kami.
- Susanoo-no-mikoto, itsasoaren eta ekaitzaren jainkoa.
- Ta-no-Kami, arrozadien babesle den izaera falikoko jainkoa.
- Tenjin, poesiaren jainkoa.
- Tsukuyomi, ilargiaren jainkoa.
- Shinigami, heriotzaren jainkosa.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b Ono, Sokyo. (1962). Shinto: The Kami Way. Tuttle Publishing ISBN 0-8048-3557-8..
- ↑ Tamura, Yoshiro. (2000). Japanese Buddhism: A Cultural History. (1. argitaraldia) Tokio: Kosei Publishing ISBN 4333016843..
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Artikulu hau erlijioari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |