Adela Tarifa Fernández

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
 Artikulu hau hobetzeko lanean ari da wikilari bat.
Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira edukian edo formatuan.
Mesedez, aldaketa handi bat egin baino lehen, eztabaida ezazu haren lankide orrian edo artikuluaren eztabaida orrian, erredakzioa koordinatzeko.
Adela Tarifa Fernández

Bizitza
JaiotzaCádiar, 1949ko abenduaren 12a (74 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
HeziketaGranadako Unibertsitatea
Jarduerak
Jarduerakhistorialaria
KidetzaHistoriaren Errege Akademia

Adela Tarifa Fernández (Cádiar, Granada, 1949ko abenduaren 12a) granadar historialaria eta ikertzailea da, idazlea, doktorea eta Espainiako unibertsitateko irakaslea, Historiako Errege Akademiako akademikoa.[1] Ubedako (Jaén) Adopziozko Alaba.[2] 

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adela Tarifa Fernández Granadako Alpujarrako herri batean (Cádiar) jaio zen, Almeriako eskola batean egin zuen batxilergoa eta unibertsitate-ikasketak Granadako Unibertsitatean. Filosofia eta Letretako Fakultatean lizentziatu zen, Historia atalean (1968-1973).

Lan ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geografia eta Historiako doktorea da Granadako Unibertsitatean, Los niños expósitos de Ubeda (1665-1788) tesiarekin. Bertan, abandonatutako haurtzaroaren drama eta Úbedako Casa Cuna izenekoa aztertu zituen.

1980an, Ubedara joan zen bizitzera. Jaengo hiri horretan, irakasle, ikertzaile eta idazle gisa izandako bizitza osatzeko, Ubedako ondare-, historia- eta kultura-balioa zabaltzen lagundu zuen. Ibilbide osoa egindako lana eskertzeko, Adela Tarifak Úbeda hiriaren aintzatespena jaso zuen, Úbedako Adopziozko Alaba izendatuta.

Úbeda eta Jaén ordezkatzen ditu Errege Akademia askotan.

Artikulugile gisa kolaboratzen du Jaéngo Ideal egunkarian.[3]

Sari literario, historiko eta pedagogikoen epaimahaietan parte hartu du, hala nola Domínguez Ortiz Sariak, Andaluziako Juntako Hezkuntza Saileko Joaquín Guichot eta Santillana taldearen sariak, "Iberoamérica hoy" gaitzat hartuta.[4]

Jaengo IkazkiCarbonerosnen Errege Populazioaren kronista ofiziala da eta 2010etik RAECOkoa.[5]

Eterio Ortega Santillanak zuzendutako El sueño de Olavide dokumentalean parte hartu zuen.[6]

Nazioarteko proiekzio nabarmena du, eta jarduera batzuk aipa daitezke, hala nola, 2010ean Errumaniako gobernuak Espainiako kultura ezagutarazteko gonbita egin zion, irakasleei ikastaroak emanez. Europako Kontseiluarekin eta Andaluziako Juntako Hezkuntza Kontseilaritzarekin lankidetzan, “SOCRATES” programako ikastaroen koordinatzailea izan zen, Frantziako, Greziako, Britainia Handiko, Luxenburgoko, Italiako eta Txekiar Errepublikako teknikaeri adituentzat.[7]

Irakaskuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adela Tarifak hezkuntza-etapak egin ditu irakasle gisa, bigarren hezkuntzatik unibertsitatera eta irakasleen prestakuntzara:

Geografia eta Historiako katedradunak irakaskuntzan jardun du, Bigarren Hezkuntzako irakasle gisa hainbat institututan, eta azkena Ubedako San Juan de la Cruz BHIa izan da; Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionaleko irakaslea (UNED) eta ILZko zuzendaria (Egokitzapen Pedagogikorako Ikastaroa).

Hamaika urtez Historiako ikastaroak koordinatu zituen Unibertsitate Konplutentseko Udako Ikastaroetan, El Escorialen.[8] Espainiako Ilustrazioari buruzko Brasoveko udazkeneko ikastaroetan parte hartu zuen, Espainiako eta Errumaniako Hezkuntza Ministerioek babestuta.

Adela Tarifaren ustez, hezkuntza funtsezkoa da etapa guztietan, eta hauxe adierazi du:

Lehen Hezkuntzan irakasle handirik gabe, ez dugu kalitaterik izango Bigarren Hezkuntzan, eta hori gabe ez dugu prestakuntza onik lortuko gure unibertsitatean. Gazteen prestakuntzan inbertitzen ez duenak bere hondamen bidea egiten du. Gizarteak “maisu-maistren” irudia ezagutu behar du, hitz horren adiera eder eta zabalenean, eta hezkuntzan gehiago inbertitu. Bistan da gaur egun Ezagutzaren Ekonomian aurrera gehien egiten ari diren herrialdeak, beren hezkuntza-sistemak modu adostu, konstante eta dinamikoan hobetzen ari direnak direla.[7]

Zientzia eta Berrikuntza Ministerioak Andaluziako unibertsitateei emandako Ondarearen Nazioarteko Bikaintasunerako Campus Proiektuko Adituen Sareko kide izendatu zuten, Jaengo Unibertsitateak koordinatuta.

Lehen Hezkuntzan eta E-n ikasteko historiari buruzko testuliburuak idatzi ditu. Bigarren Hezkuntza, adibidez Conocimiento del Medio. Historia Moderna y Contemporánea/Ingurunearen Ezagutza. Historia Modernoa eta Garaikidea. Santillana Argitaletxea, LH 6rako edo Historia de España/Espainiako Historia, Batxilergoko 2. mailarako testuliburu ofiziala. Grazalema-Santillana argitaletxea, Madril, 2003.

Ikerketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adela Tarifaren lan-ildoek, Historia Garaikideko espezialista den aldetik, eduki sozial nabarmena dute: Historia Soziala, Haurtzaro abandonatua, emakumeak, gutxiengo marjinatuak, kolonoen mundua; Demografia historikoa eta emakumea historian; Jaen eta Ubedaren historia eta biografia historikoa.[9]

Granada eta Jaengo Unibertsitateetako ikerketa-taldeetan parte hartu du.

Historialari eta ikertzaile gisa, hainbat kongresu zuzendu ditu, hala nola Úbedan “Gizateriaren Ondare diren Hiriak”, Sierra Morenako eta Andaluziako Populazio Berrien Nazioarteko Biltzarra eta Ilustrazioaren Europako beste nekazaritza-kolonizazio batzuk. Kongresu hori 2017. urtean egin zen, 1767ko uztailaren 5ean Espainiako Karlos III.a erregeak emandako Biztanleria-foruaren zedularen aldarrikapenaren 250. urteurrenean.[10][11]

Granada Unibertsitateko Andalucía Oriental y su relación con América en la Edad Moderna/Aro Modernoan Ekialdeko Andaluziak Amerikarekin duen harremana aztertu duen HUM-149 Ikerketa Taldean parte hartu du.[12]

Hezkuntza eta Kultura Ministerioak beka eman zion Al-Andalus nazioarteko mintegian parte hartzeko, Europako Kontseiluak babestuta.[8]

Dialnet-en, Google akademikoan edo Miguel de Cervantes liburutegi birtualean[13] aurki daitezke bere ikerketen ondoriozko argitalpenak.[14][15]

Argitalpenen koordinatzailea eta idazlea

Jaengo Ikasketen Institutua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adela Tarifa Instituto de Estudios Giennenses (IEG) delako kontseilari zuzendaria da 2016. urteaz geroztik. Institutuaren zuzendaritzako lehen emakumea da, eta IEGeko zuzendariorde eta Historia Ataleko arduraduna ere izan da. 1998an, Jaengo Diputazio Probintzialeko organo autonomo bateko kontseilari numerario aukeratutako lehen emakumea izan zen.[9][1][16][17]

IEG kontseilu horretan Adela Tarifak lan handia egin du Jaengo Ikasketa Institutuaren presentzia handitzeko probintzia osoan, jarduera akademikoak Jaengo hainbat udalerritara eramanez, IEGaren bizitza akademikoa dinamizatzen lagunduz eta ikerketa lurralde baten garapenaren eragile gisa bideratuz, landa-mundua kontuan hartuz, ikertzaile gazteak lagunduz eta sarituz.[18][19]

IEGk, zuzendariak proposatuta, hiru atal berri sortu ditu, ekonomiari, genero-ikasketei eta landa-munduari buruzkoak. Genero Azterlanen Atalaren helburua berdintasunari eta genero ikuspegiari buruzko ikerketa eta sentsibilizazioa sustatzea da, probintziako emakumeen historia ezagutaraztea.[20]

Boletín del Instituto de Estudios Giennenses (CSIC) delakoaren Ikerketa Institutuko Aldizkariaren erredakzio-kontseiluko kide da eta Elucidario, Seminario Bio-bibliográfico Manuel Caballero Venzalá Boletín, eta Manuel Caballero Venzalá Boletín Biobibliografia-Mintegiko (2006an sortu zenetik) Erredakzio Kontseiluko kide.

IEGren “Historia”, “Olibondoaren kultura”, “Kultura tradizionala”, “Paisaia eta giza zientziak”, “Musika” eta “Genero-azterketak” ataletan parte hartu du.

Ordezkaritza karguak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jaengo probintziaren ordezkari ofiziala da Adela Tarifa, Espainiako kultur erakunde batzuetan. Izendapen hauexek ditu:

  • Giennenses Ikasketa Institutuko zenbakizko kontseilaria.[21]
  • Giennenses Ikasketa Institutuko zuzendaria
  • Jaengo “Virgen de la Capilla” Mariana Akademia Bibliografikoko kidea.[22][23]
  • Historiako Errege Akademiako akademikoa.[24]
  • Kordobako Zientzien, Letra Ederren eta Arte Nobleen Errege Akademiako akademikoa.[25]
  • Malagako San Telmo Arte Ederren Errege Akademiako akademikoa.[26]
  • Murtziako Real Academia Alfonso X el Sabioko akademikoa.[27]
  • Segoviako San Quirce Errege Akademiako akademikoa.[28]
  • Portuko (Jaen) Santistebaneko Ilugo Ateneoko kidea.[29]
  • Ekialdeko Andaluziako Albaitaritza Zientzien Errege Akademiako akademikoa.

Argitaratutako lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat artikulu argitaratu ditu boletin eta aldizkarietan, hala nola, Giennenses Ikerketa Institutuaren Buletinean (CSIC), Jaengo Industria eta Merkataritza Ganberaren Aldizkarian; Hespérides Urtekarian,bQuesada Hiribilduko Kultura Aldizkarian, , Andaluziako Elkarte Ofizialeko Liburutegiko irakasleen urtekarian.[30]

Adela Tarifari dagokionez, hainbat hitzaurre aldizkari eta obra kolektiboetako kapitulutan ere parte hartu du.

Zenbait argitalpen:[31][13]

  • Marginación, pobreza y mentalidad social en el antiguo régimen.Los niños expósitos de Úbeda (1665-1788)./Bazterketa, pobrezia eta pentsaera soziala antzinako erregimenean. Ubedako haur abandonatuak (1665-1788). 1994. Granadako Unibertsitatea argitaletxea.[32]
  • Úbeda en 1752, según las Respuestas Generales del Catastro de Ensenada/Ubeda 1752an, Ensenadako Katastroko Erantzun Orokorren arabera (Sarrerako Azterlana), Ed, Tabapress. Kudeaketa Katastraleko Zentroa, Ubedako Udala, Madril, 1994.
  • Antonio Domínguez Ortiz: Semblanza de un historiador/Antonio Domínguez Ortiz: historialariaren azalpena. Domínguez Ortiz Alteraciones Andaluzasen lanaren azterketa kritikoa, biografia eta irudiak. Arg. Andaluziako Juntako Hezkuntza eta Zientzia Sailaren aldetik, Sevilla, 1999
  • El humanista ubetense Juan Pasquau Guerrero y su época/Juan Pasquau Guerrero humanista ubetarra eta bere garaia.
  • Pobrezia eta gizarte-laguntza Espainia modernoan. Ubedako San Jose kofradia eta haur esposituak (XVIII. mendea). IGiennenses Ikasketen Institutua. 1994
  • Medicina social, demografía y enfermedad en la minería giennense contemporánea. El Centenillo: 1925-64/Medikuntza soziala, demografia eta gaixotasuna Jaengo gaur egungo meatzaritzan. El Centenillo: 1925-64, (bilduma: J.J. Martínez Ortiz), Ed. Giennenses Ikasketen Institutua, Jaén, 1999.
  • Reformismo y tradición en el siglo de las Luces. Úbeda durante el reinado de FelipeV/Erreformismoa eta tradizioa Argien mendean. Ubeda Felipe V.aren erregealdian
  • Poder y marginación en España. La mujer entre el Antiguo y el Nuevo Régimen/Boterea eta marjinazioa Espainian. Emakumea Erregimen Zaharraren eta Berriaren artean. Jaen, 2000.
  • Esposas, madres, mancebas y amas de cría: su reflejo en la Casa- cuna de Úbeda (siglos XVII-XVIII)/Emazteak, amak, neskame eta umatzeko amak: haien isla Ubedako Etxean (XVII-XVIII. mendea)
  • Discurso de Ingreso de doña Adela Tarifa Fernández en el Instituto de Estudios Giennenses./Adela Tarifa Fernández andrearen hitzaldia Giennenses Ikasketen Institutua. Giennenses Ikasketen Institutua. Jaen. 2007.[33]
  • La orden del Santi Espíritu en Úbeda y Santisteban del Puerto: aproximación histórica/ Ubedako Santi Espiritu eta Santisteban del Puertoko Ordena: teknikaren hurbilketa historikoa. Mundu hispanikoko kultura eta literatura ikasketak. José Checa Beltránen omenez. Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorena, 2021
  • Breve Historia de Úbeda/Ubedako historia laburra.
  • Los Derechos Humanos: Nuestros Derechos/Giza eskubideak: gure eskubideak
  • Poder y marginación en España. La mujer entre el Antiguo y el Nuevo Régimen/Boterea eta marjinazioa Espainian. Emakumea Erregimen Zaharraren eta Berriaren artean
  • Entradas al Diccionario Biográfico Español/Espainiako Biografiko Hiztegirako sarrerak. Arg. Historiako Errege Akademia. Madril, 2009-2012. ISBN ά96849-56-3.

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Jaengo idazleen saria.
  • 2003an Andaluziako Emakumearen Institutuak emandako Meridiana Saria, Kultura eta Hezkuntza Proiektuen kategorian.[34]
  • 2010ean Alfredo Cazabán Kronista saria, El Humanista ubetense Juan Pasquau Guerrero eta bere garaiagatik.[35]
  • 2010ean Sierra Morenako Carboneros herriaren Errege Populazioaren kronista ofizial izendatu zuten.
  • 2017an Jaengo Etxearen saria, Granada.[36]
  • 2019an “Andaluziako Enbaxadoreak” saria, FECOANek emana.
  • 2022an “Olivo Solidario” saria, Lumière Fundazioak eta Carbonerosko Udalak emana.
  • 2022an, Ubedako Adopziozko Alabaren aitorpena jaso zuen, hiriko ondare historikoa aztertu eta zabaltzeko egindako lanagatik. 2022ko otsailaren 25ean emana.[2]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b Press, Europa. (2020-10-17). «Adela Tarifa es reelegida como consejera directora del Instituto de Estudios Giennenses de la Diputación de Jaén» www.europapress.es.
  2. ↑ a b Román, Alberto. (2022-02-26). «Merecido reconocimiento de la ciudad para Juan José Almagro, Jesús Maeso y Adela Tarifa» Ideal.
  3. ↑ «Artículos escritos por Adela Tarifa» Ideal.
  4. ↑ UN ESPLÉNDIDO JURADO PARA EL II PREMIO DE NOVELA CORTA • EL CERTAMEN “DIARIO JAÉN” CIERRA EL PLAZO DE RECEPCIÓN DE OBRAS EL PRÓXIMO DÍA 28. .
  5. ↑ LA CRONISTA OFICIAL ADELA TARIFA FERNÁNDEZ, NOMBRADA HIJA ADOPTIVA DE ÚBEDA. .
  6. ↑ «Documental, El sueño de Olavide - Canal Sur» CanalSur Más.
  7. ↑ a b www.sdelsol.com. (2019-09-16). «▷ Adela Tarifa, una lección de historia viva» www.proajaen.org.
  8. ↑ a b www.sdelsol.com. (2019-09-16). «▷ Adela Tarifa, una lección de historia viva» www.proajaen.org.
  9. ↑ a b «“Jaén es un territorio vivo, que te abre las puertas para siempre”» vivajaen.es.
  10. ↑ [https://departamento.us.es/hmoderna/public/uploads/evento/35/programa_congreso_fueros.pdf Congreso Internacional Nuevas Poblaciones de Sierra Morena y Andalucía y otras colonizaciones agrarias en la Europa de la Ilustración.. ] 2017.
  11. ↑ ORDÓÑEZ, ANTONIO. (2017-10-19). ««Fue un modelo revolucionario que puso en marcha el reloj de la historia»» Ideal.
  12. ↑ Grupo de Investigación HUM-149. Andalucía Oriental y su relación con América en la Edad Moderna”. .
  13. ↑ a b «Adela Tarifa Fernández» Dialnet.
  14. ↑ «Google Académico» scholar.google.es.
  15. ↑ «Adela Tarifa Fernández - Biblioteca Miralles» Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes.
  16. ↑ Consejeros de Número. Instituto de Estudios Giennenses. .
  17. ↑ lainformacion.com. (2016-05-23). «Adela Tarifa, nueva consejera directora del Instituto de Estudios Giennenses de la Diputación» La Información.
  18. ↑ Córdoba, Universidad de. «Inicio» www.uco.es.
  19. ↑ «El IEG situará la investigación sobre el mundo rural como prioridad» www.diariojaen.es.
  20. ↑ Andújar, Redacción. (2022-01-12). «El IEG crea tres nuevas secciones dedicadas a la economía, a estudios de género y al mundo rural.» Campiña Digital.
  21. ↑ Consejeros de Número del Instituto de Estudios Giennense. Diputación de Jaén. .
  22. ↑ LA INMACULADA CONCEPCIÓN PATRONA DE LAS NUEVAS POBLACIONES. .
  23. ↑ «La academia mariana recibe a sus dos nuevos miembros» www.diariojaen.es.
  24. ↑ «Académicos Correspondientes en España» Real Academia de la Historia.
  25. ↑ «Académicos correspondientes en otras provincias» www.racordoba.es.
  26. ↑ «Académicos Correspondientes» REAL ACADEMIA DE BELLAS ARTES DE SAN TELMO DE MÁLAGA.
  27. ↑ «La Academia Alfonso X el Sabio designa nuevos académicos correspondientes y homenajea a Miguel Ortuño Palao - Región de Murcia Digital» www.regmurcia.com.
  28. ↑ Académicos Correspondientes – Real Academia de San Quirce. .
  29. ↑ Soria, Doce Linajes de. «Acto de conferencia de ingreso de la Dra. Dña. Adela Tarifa Fernández, en el ATENEO DE ILUGO.» Doce Linajes de Soria.
  30. ↑ «Todos los libros de la editorial Asociacion De Profesores De Geografia E Historia De Bachillerato Deandalucia Hesperides Jaen» www.todostuslibros.com.
  31. ↑ «datos.bne.es» datos.bne.es.
  32. ↑ «datos.bne.es» datos.bne.es.
  33. ↑ «Discurso de Ingreso de doña Adela Tarifa Fernández en el Instituto de Estudios Giennenses de Tarifa Fernández, Adela: Bien tapa blanda (2007) | Alcaná Libros» www.iberlibro.com.
  34. ↑ Listado de Premios Meridiana. Instituto Andaluz de la Mujer. Junta de Andalucía.. .
  35. ↑ «Adela Tarifa premiada con el Cronista Cazabán» vivasevilla.es.
  36. ↑ ARGÜELLES, F.. (2017-10-07). «La Casa de Jaén en Granada concede sus galardones anuales» Ideal.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Adela_Tarifa_Fernández&oldid=9556350"(e)tik eskuratuta