Edukira joan

Alice Recoque

Wikipedia, Entziklopedia askea
Alice Recoque
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakAlice Maria Arnaud
JaiotzaCherchell1929ko abuztuaren 29a
Herrialdea Frantzia
HeriotzaBallainvilliers2021eko urtarrilaren 28a (91 urte)
Hezkuntza
HeziketaÉcole supérieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakingeniaria, patent inventor (en) Itzuli eta informatikaria
Enplegatzailea(k)École Centrale Paris
Joseph Fourier University (en) Itzuli
Société d'électronique et d'automatisme (en) Itzuli
Catholic University of Paris (en) Itzuli
Supélec (en) Itzuli
CII (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaSociété informatique de France (en) Itzuli

Alice Maria Recoque, jaiotzez Alice Maria Arnaud (Cherchell, Aljeria, 1929ko abuztuaren 29a - Ballainvilliers, 2021eko urtarrilaren 28a) frantziar informatikaria izan zen.[1] Ordenagailuen arkitekturaren arloan nabarmendu da bereziki. CAB500 miniordenagailuaren garapenean parte hartu zuen 1959an, eta gero Mitra 15 miniordenagailuaren proiektuaren zuzendaria izan zen, arkitektura paraleloei eta adimen artifizialari buruz ikertzen hasi aurretik. Geroago, 1978an, Commission nationale de l'informatique et des libertés (Cnil) sorreran parte hartu zuen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alice Recoque 1929ko abuztuaren 29an jaio zen Cherchell-en, Aljerian.[1] Ingeniaritza ikasi zuen Parisko Fisika eta Kimika Industrialeko Goi Mailako Eskolaren (ESPCI) 69. promozioan eta 1954an lortu zuen ingeniari titulua.[2][3]

Karrera profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1954an, Société d'électronique et d'automatisme (SEA) enpresan hasi zen lanean, hau da, lehen ordenagailu frantsesak eraiki zituen enpresan.[3] CAB500en garapenean parte hartu zuen, eta CAB1011rako ferritazko nukleo-memoriak aztertu zituen, hurrengo urtean Kanpo Dokumentazio eta Kontraespioitza Zerbitzuaren (SDECE) zerbitzura instalatutako ordenagailua.[3]

Ondoren, zenbait proiektutan parte hartu zuen, hala nola CAB500 miniordenagailuaren garapenean (1959), lehen ordenagailu finkoa, Françoise Becqueten laguntzarekin, André Richard eta François-Henri Raymonden zuzendaritzapean. Ondoren, CINA ordenagailu industrialean lan egin zuen eta CAB 1500 proiektua zuzendu zuen, ALGOL lengoaiadun makinekin zerikusia duena.

Compagnie Internationale pour l'Informatique (CII) erakundeak SEA absortziotu zuen 1966ko amaieran, eta haren zuzendaritza erantzukizun teknikoetatik aldendu zen. Ondoren, une horretan J. Y. Leclerc-ek zuzendutako ikerketaranzko trantsizioa egin zuen.[4][3] , zeinarekin makinen arkitekturaren etorkizuneko bilakaerari buruzko oinarri batzuetan sakondu baitzuen. Orduan, CIIren ordezkari izateko eskatu zitzaion, INRIA izeneko proiektu batean, Paul-François Gloess lagunak zuzentzen zuen MIRIA delakoan. Hilabete batzuk besterik ez zuen iraun han, proiektuaren zenbait ezaugarri, berez interesgarriak direnak, ez zirelako egokitzen CIIren beharretara.[5]

Gainera, azken horiek ordenagailu txikien arloan zituzten beharrak gero eta argiagoak ziren, eta Alice Recoqueri eskatzu zitzaion horiek proiektu bat garatuz zehazteko. Merkatu objektiboa aplikazio industrial eta zientifikoena zen, IRIS ordenagailu zentralen gama osatzeko, kudeaketa-aplikazioetara oso bideratuta.

Proiektu horren izena Q0 zen, eta enpresako zuzendaritzak hartu eta Mitra gama sortu zuen. Alice Recoque CIIko "Ordenagailu Txikiak eta Sistema Elkartuak" dibisioko Ikerketa eta Garapeneko buru izendatu zuten, eta Mitra 15 proiektua zuzendu zuen industrializatu arte.[6]

Alice Recoque, Honeywell-Bull enpresak CII hartu ondoren, arkitektura masiboki paraleloak ikertzu ziren, bereziki multimikroprozesadoreetan, eta ikerketarekin eta goi-mailako irakaskuntzarekin dituen harremanen arduraduna zen. Harreman horien alderdi funtzionalez gain, epaimahaietan eta tesien zuzendaritzan parte hartu zuen. 1982an, Ikerketa Zientifikoko Batzorde Nazionaleko informatika-batzordeko kide izendatu zuten, CNRSk sektore horretan zuen politika definitzen zuena.[6] Batzorde horrek definitu zuen CNRSk sektore horretan zuen politika. Ordenagailuen arkitekturari buruzko kapitulua idazteko aukeratu zuten Techniques de l 'ingénieur erreferentziazko argitalpenean.[7]

1978an, Informatika eta Askatasunen Batzorde Nazionalak (Commission nationale de l'informatique et des libertés) sortutako bileran parte hartu zuen. Kezka azaldu zuen, eta "enpresen eta estatuen zaintza-ahalmen gero eta handiagoaren" aurkako babesa ezartzeko beharra adierazi zuen.[3]

1985eko urtarrilean, Bull taldeak "Adimen artifiziala" izeneko misioaren zuzendari izendatu zuen. Adimen artifizialaren kontzeptua zabaldu zuen, lehen programazio informatikoaren alderdietara mugatuta zegoena, giza portaera aztertzeko metodo eta teknika guztiak sartzeko, hura ulertu eta erreproduzitzeko.[8] Misio hori ikerketa-erakunde publikoekin lankidetza estuan egin zen, hala nola Informatika eta Kontroleko Ikerketarako Institutu Nazionalarekin (INRIA), eta Bullek garatu behar zuen produktu sorta definitu zuen adimen artifizialaren eskaintza koherentea eskaintzeko. Besteak beste, Prolog II izeneko gramatika bat garatzea, hizkuntza naturalean (frantsesez) formulatutako idatziak ulertzeko, Ezagutza Irudikatzeko Objektuetara Bideratutako Hizkuntzaren diseinua (KOOL), Lispen garatua Bull SPS-7 makinetarako (CNETen SM-90etik eratorriak) eta ezagutzaren eta hainbat sistema adituren irudikapenera bideratua.

1989an, Alice Recoque Conseil Général des Ponts et Chaussées-eko kide elkartu izendatu zuten; 1993an, izendapen hori hiru urterako berritu zuten.

1990-1992an, Eurotra itzulpen automatikoaren Europako proiektuaren ebaluazio-batzordeko kidea izan zen, lehenik idazkari zientifiko gisa, baina laster, eskubide osoko kide gisa, eta, ondoren, azterketa-batzordekoa, bi batzordeak André Danzin-en lehendakaritzapean, Europako Batzorderako.[9]

Ikerketa eta irakaskuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alice Recoquek egitura informatikoa sortu eta irakatsi zuen ISEPn urte askoan.[10] Beste eskola batzuetan ere eman ditu informatika-eskolak, hala nola École centrale Paris, Supélec eta Parisko Institutu Katolikoan.[11]

Omenaldia eta heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pierre Mounier-Kuhn informatikaren historialariarentzat, Alice Recoqueren lanak denbora behar izan da ezagutzeko , Frantziako ingeniariei buruz gutxi hitz egiten delako eta emakume bat delako, eta horrek azalduko luke "Wikipediak Alice Recoqueren fitxa ezabatu ez zezan" egin behar izan zen borroka.[3]

2021eko urtarrilaren 28an, Alice Recoque Ballainvilliersen hil zen, Essonneren sailean.[1][12] 1983tik 1986ra, CNRSko Batzorde Nazionaleko 08 ataleko (Informatika, Automatizazioa, Seinaleak eta Sistemak) kide izan zen.

Patentea (zerrenda ez da zehatza)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alice Recoquek patente askoren jabea izan da bere bizitza profesionalaren hasieratik, bakarrik edo elkarlanean:

  • Circuits à noyaux magnétiques saturables, 1956ko maiatzaren 3an.[13]
  • Circuits de transnaut et manipulation d'informations binaires, 1956ko abenduaren 31n eskatutako patentea.[14]
  • Circuits de commutation à noyaux magnétiques, 1957ko otsailaren 5ean eskatutako patentea.[15]
  • Magnetic core switching devices, Electronique & Automatisme, 1966ko ekainaren 14a.[16]
  • Multiple peripheral coupled data processor system. Compagnie International pour L'Informatique, 1973ko urriaren 23a.[17]
  • Hierarchised priority task chaining apparatus in information processing systems. Compagnie Internationale Pour L'Informatique, 1973ko azaroaren 20a.[18]
  • Bi-processor data handling system barne hartzen du exchangeen kontrol automatikoa, kanpo-ekipamenduekin eta automatikally activated maintenance operation, 1977ko martxoaren 15ean.[19]

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Alice Recoque Merituaren Ordena Nazionaleko Zaldun izendatu zuten 1978ko abenduaren 12ko dekretuaren bidez. Dekretu hori Frantziako Errepublikako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen, 1978ko abenduaren 17an, Industria Ministroak enpresa bateko Ordezkari Zientifiko gisa proposatuta.
  • 1985eko abuztuaren 7ko Dekretuz, 1985eko abuztuaren 10eko Aldizkari Ofizialean argitaratua, enpresa bateko misio-buru gisa, Ikerketa ministroak proposatuta, ofizial mailara igo zen.
  • Frantziako Société informatiqueko ohorezko kidea.[20]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c «matchID - Moteur de recherche des décès» deces.matchid.io.
  2. Les ingénieurs de la 69e promotion de l’ESPCI Paris en la página web de la Escuela Superior de Física y de Química Industriales de París. .
  3. a b c d e f «Elles ont marqué l'histoire de la technologie : Alice Recoque, le génie informatique à la française» LEFIGARO.
  4. Raymond, François-Henri. (1988). «Le Plan Calcul» Colloque sur l’histoire de l’informatique en France, Grenoble.
  5. «Accueil | Inria» www.inria.fr.
  6. a b CNRS, Liste des membres du Comité national de la recherche scientifique, 1982-1986
  7. Alice Recoque, « Structure interne des ordinateurs », Techniques de l'ingénieur, H740, Paris, 1984.
  8. Chazal, Gérard. (1993-01-01). Le miroir automate : introduction à une philosophie de l'informatique. Dijon (Noiz kontsultatua: 2024-05-26).
  9. La Traduction littéraire scientifique et technique: actes du colloque international, Association européenne des linguistes et des professeurs de langues, La Tribune Internationale des Langues Vivantes, 1991 Txantiloi:P.
  10. P. Mounier-Kuhn, L’Informatique en France, de la seconde guerre mondiale au plan Calcul. L’émergence d’une science, Paris, PUPS, 2010, p. 347. Et livrets des enseignements de l'ISEP.
  11. texte, Institut catholique de Paris Auteur du. (1977-02-XX). «Nouvelles de l'Institut catholique de Paris» Gallica.
  12. Chloé Woitier. (29 de enero de 2021). «Alice Recoque, pionnière de l'informatique et de l'intelligence artificielle, est décédée» Le Figaro.
  13. BrevetFR 70039 E.
  14. Brevet FR 1160445 A.
  15. Brevet FR 1166836 A.
  16. US3256445
  17. US3768076
  18. US3774163
  19. US Patent 4,012,717, 1977
  20. «F. Bancilhon, M. Delest, S. Krakowiak, A. Recoque : Membres d’honneur de la SIF, 2016» SIF 2016-01-04.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]