Edukira joan

Aurora Rodríguez Carballeira

Wikipedia, Entziklopedia askea
Aurora Rodríguez Carballeira

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakAurora Rodríguez Carballeira
JaiotzaFerrol, 1879ko apirilaren 23a
Herrialdea Espainia
HeriotzaCiempozuelos, 1955eko abenduaren 28a (76 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: minbizia
Familia
Seme-alabak
Familia
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jardueraksoziologoa
Aurora Rodríguez Carballeira epaiketan Hildegart alaba (argazkian) hiltzeagatik, Liburutegi Nazionala.

Aurora Rodríguez Carballeira (Ferrol, Coruña, 1879ko apirilaren 23a – Ciempozuelos, Madril, 1955eko abenduaren 28a) Hildegart Rodríguez Carballeiraren ama izateagatik historian sartu zen emakumea. Esperimentu zientifiko gisa hartu zuen alaba, bere nahien arabera, etorkizuneko emakumea irudikatzeko.[1]

Ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere adinari buruz gezurra esaten bazuen ere, eta bertsio asko zabaltzen diren arren, 1879an jaio zela uste da, Magdalena kaleko familiaren etxean. Beti damutu zitzaion heziketa formalik ez izana, eta horixe izango zen alabarekin esperimentatzeko arrazoia, eta ahal zituen ikasketa guztiak emateko arrazoia berak egin ezin zuen lana burutu zezan. Bere ikasketa falta ideia liberal eta aurrerakoiak zituzten liburuen irakurketarekin ordezkatu zuen, bereziki bere aitaren liburutegi ugarian aurkitzen zituen hainbat autore sozialista utopikoen liburuak.

Bere ahizpa Josefak seme bat izan zuen ezkondu gabe, Pepito Arriola, eta une horretan hamazazpi urte zituen Auroraren ardurapean utzi zuen. Berak hezi zuen haur-prodijio bihurtu eta bere amak Madrilera eraman zuen arte, han arrakasta handia izan zuen musikari bezala. Horrek Aurora Rodríguezen ideia eraldatzaile eta eugenesikoak sendotu zituen eta emakumearen eskubideen inguruan zituen kezkak areagotu. Orduan hasi zitzaion bururatzen bere ideiengatik eredu izan zitekeen emakume bat baldintza egokietan hazteko proiektua. Etorkizuneko haurra erreklamatzerik izango ez zuen aita bat bilatu zuen: Alberto Pallás izeneko apaiz militarra, zeinarekin «laguntzaile fisiologiko» gisa hiru «haragizko topaketa» izan baitzituen. Haurdunaldiaz seguru egon zenean, Madrilera joan zen alabari berak prestatua zion bizitza ematera.[2]

Emakume bat baldintza ezin hobeetan hazteko proiektua asmatu zuen, bere ideiengatik eredu izatera iritsiko zen emakumea. Etorkizuneko umea erreklamatzerik izango ez zuen aita baten bila ibili zen: María Rosa Cal Martínez irakasleak argudioei esker ezarri ahal izan zen Alberto Pallás izeneko apaiz castrense leridarra izan zela esperimenturako 'aita', «laguntzaile fisiologikoa», eta harekin hiru elkarketa fisiko izan zituela (Auroraren arabera), haurdunaldiaz ziur egon arte. Orduan, Madrilera joan zen alabari berak prestatutako bizitza emateko.

Esperimentuak hasieran Auroraren aurreikuspenak bete zituen. Hildegart nazioarteko pertsonalitate bihurtu zen, bere heziketa askatasunak konpromiso politiko sakon batera eta bere amarengandik aldentzen saiatzera eraman zuen arte. Aurorak bere «haragizko eskultura» hondatzeko konspirazioa suposatu zuen bere eroaldian. Alaba galtzeko beldurrez, azkenean erail egin zuen, 1933ko ekainaren 9an, lotan zegoela lau aldiz tiro eginda.[3] Inoiz ez zen bere hilketaz damutu, eta etengabe errepikatzen zuen berriro egingo zuela. Hogeita sei urteko kartzela zigorra ezarri zioten, eta Ciempozueloseko zentro psikiatrikoan bete zituen gehienak.[4][5]


Hasieran, esperimentuak Auroraren itxaropenak bete zituen. Hildegart nazioarteko ospetsu bihurtu zen. Jaso zuen hezkuntzak eman zion askatasunak konpromiso politiko sakona hartzera eraman zuen eta amarengandik bereizten saiatu zen arte; izan ere, amaren erotasunak (ustezko konspirazio batek, bere 'haragi-eskultura' suntsitzeko) eta alaba galtzeko beldurrak bultzatuta, 1933ko ekainaren 9an hil egin zuen, lau tiro emanda, lotan zegoela. Inoiz ez zen damutu bere hilketaz, eta berriro ere egingo zuela esaten zuen. 26 urteko kartzela-zigorra ezarri zioten, eta Ciempozuelosko zentro psikiatrikoan bete zuen. Bere historia medikoa 1977an ezagutu zen arte, gerran desagertu zela uste zen, baina benetan minbiziak jota hil zen zentro psikiatrikoan 1955eko abenduaren 28an. Hobi komun batean lurperatu zuten.[6]

Bere bizitzan inspiratutako lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Literarioak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Aurora de sangre: vida y muerte de Hildegart /Odol-Aurora: Hildegarten bizitza eta heriotza (Eduardo de Guzmán), arg. Gregorio del Toro, Madril, 1972.[7]
  • Aurora de sangre o la virgen roja/ Odol-Aurora edo birjina gorria (Rafael Azcona), Jet Films 1977. Fernán Gómezen filmaren gidoia, Eduardo de Guzmanen eleberrian oinarritua.[8]
  • Hildegart, la virgen roja/ Hildegart, birjina gorria (Joan Llarch Roig), Bartzelona, Producciones editorial, 1979. 155 or.[9]
  • La virgen roja/ Birjina gorria (Fernando Arrabal), arg. Seix Barral, Bartzelona, 1987.[10]
  • Mi querida hija Hildegart/ Hildegart, nire alaba maitea (Carmen Domingo), arg. Destinoa, 2008.
  • Auroras Anlaß (Erich Hackl), Diogenes Verlag, Zurich 1987[11] (gaztelaniaz: Los motivos de Aurora/ Auroraren arrazoiak. Arte eta Literatura, La Habana, 1991; Arg. Trilce, Montevideo, 1996; Xixon: Hoja de Lata, 2020[12]).
  • La madre de Frankenstein/ Frankenstein-en ama (Almudena Grandes), Tusquets 2020.[13] Bosgarren eleberria da, eta Historias de una guerra interminable/ Gerra amaiezin baten istorioak izeneko seriekoa da.

Filmak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Mi hija Hildegart/ Nire alaba Hildegart (1977), Fernando Fernán Gómezek zuzendua, zuzendariaren eta Rafael Azconaren gidoiarekin, Amparo Soler Leal (Auroraren paperean) eta Carmen Roldán (Hildegart-en paperean) protagonista dituela. Eduardo de Guzmán, filmaren oinarri den jatorrizko liburuaren egilea, Aurora de sangre, bere liburuko pertsonaietako bat da, Manuel Galiana aktoreak filmean interpretatua.[14]
  • The red virgin (2014), Sheila Pye-k zuzendua.[15]
  • Hildegart oder Projekt: Superwoman (2016), Barbara Casparek zuzendua.[16]
  • A virxe roxa (2021), Marcos Ninek zuzendua.[17]
  • La virgen roja (2024), Paula Ortizek zuzendua.[18]

Azterlan klinikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1989 - Guillermo Rendueles (psikiatra), Ciempozuelosen aurkitutako eskuizkribua: Aurora Rodríguezen historia klinikoaren analisia, Auroraren historia klinikoaren azterketa Ciempozueloseko ospitalean. Endymion, Madril, 1989, ISBN 84-7731-023-8.[19]
  • 2012 - Estudio psicoanalítico de la paranoia. El caso de la madre asesina de Hildegart/ Paranoiaren azterketa psikoanalitikoa. Hildegarten ama hiltzailearen kasua (Javier Fernández Soriano) Biblioteca Nueva, Madril, 2012.[20]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1972 - Guzmán, Eduardo: Aurora de sangre. Vida y muerte de Hildegart, Madrid: Gregorio del Toro. [21]
  • 1979 - LLarch, Joan (1979): Hildegart, la virgen roja, Barcelona: Producciones Editoriales. ISBN 84-3651-383-5 [22]
  • 1989 - Rendueles, Guillermo (1989): El manuscrito encontrado en Ciempozuelos: análisis de la historia clínica de Aurora Rodríguez, Madrid: Endymion. ISBN 84-7731-023-8. [23]
  • 1991 - Cal Martínez, Rosa (1991): A mí no me doblega nadie: Aurora Rodríguez, su vida y su obra (Hildegart), Sada (La Coruña): Ediciós do Castro. ISBN 84-7492-542-8[2]
  • 1998 - Montero, Rosa Historias de mujeres (18. edizioa). Madrid: Extra Alfaguara. 181-193 or. ISBN 84-204-8301-X. [24] 
  • 2006 - De Pepito Arriola a Hildegart, Francisco Martínez López, Ventura Ferrer Delso, Colección Solaste, Editado pola Sociedad Cultural Valle-Inclán. Colabora o Concello de Ferrol-Cultura.[25]
  • 2007 - Sinclair, Alison: Sex and Society in Early Twentieth-Century Spain. Hildegart Rodríguez and the World League for Sexual Reform, Cardiff: University of Wales Press. ISBN 978-0-7083-2017-4[26]
  • 2008 - Domingo, Carmen: Mi querida niña Hildegart,una historia que conmocionó a la España de la Segunda República Bartzelona: Destino.[27]
  • 2015 - Wittenzellner, Jana: Cómo escenificación la erudición: Hildegart Rodríguez y la sexología, Iberoromania, 81, or. 46-62.[28]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Gaztelaniaz) «La extraordinaria historia de Aurora Rodríguez Carballeira, la española que engendró una "hija perfecta" y terminó asesinándola» BBC News Mundo (Noiz kontsultatua: 2022-05-26).
  2. ↑ a b (Gaztelaniaz) Cal, Rosa. (1991). A mi no me doblega nadie: Aurora Rodríguez, su vida y su obra (Hildegart). Ediciós do Castro ISBN 978-84-7492-542-5. (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) «Hildegart, la niña prodigio asesinada por su madre de cuatro balazos: ella iba a ser "la mujer del futuro"» El Español 2019-07-07 (Noiz kontsultatua: 2022-05-26).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) País, El. (2020-02-01). «Fotos: El sumario por la muerte de Hildegart Rodríguez, ‘La virgen roja’, en 1933» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-05-26).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) Glez, Montero. (2021-06-10). «Manuscrito encontrado en Ciempozuelos» El País (Noiz kontsultatua: 2022-05-26).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Nast, Condé. (2018-12-28). «Aurora Rodríguez, la peor madre del mundo era española» Vanity Fair (Noiz kontsultatua: 2022-05-26).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) Guzmán, Eduardo de. (1973). Aurora de sangre: vida y muerte de Hildegart. G. del Toro ISBN 978-84-312-0155-5. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) «Aurora de sangre o La virgen roja guión cinematográfico» datos.bne.es (datos.bne.es) (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Llarch, Joan. (1979). La virgen roja. Producciones Editoriales ISBN 978-84-365-1383-7. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) Arrabal, Fernando. (2020). La virgen roja. Berenice ISBN 978-84-18089-17-6. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  11. ↑ (Alemanez) Hackl, Erich. (1989). Auroras Anlass. Verlag Volk und Welt ISBN 978-3-353-00493-2. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) Hackl, Erich. (2021-02-14). Los motivos de Aurora. Hoja de Lata Editorial ISBN 978-84-16537-75-4. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  13. ↑ (Gaztelaniaz) Grandes, Almudena. (2020-02-04). La madre de Frankenstein: Agonía y muerte de Aurora Rodríguez Carballeira en el apogeo de la España nacionalcatólica, Manicomio de Ciempozuelos (Madrid), 1954-1956. Tusquets Editores S.A. ISBN 978-84-9066-792-7. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  14. ↑ (Gaztelaniaz) Mi hija Hildegart (1977). (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  15. ↑ (Gaztelaniaz) The Red Virgin (C) (2011). (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  16. ↑ (Gaztelaniaz) Martínez, Malena. (2016-10-31). «Hildegart o el proyecto Superwoman, de Barbara Caspar» Las Críticas (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  17. ↑ (Gaztelaniaz) La virgen roja (2021). (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  18. ↑ (Gaztelaniaz) Aragón, Heraldo de. (2023-04-25). «Paula Ortiz rodará una película sobre la trágica historia de la 'hija perfecta' Hildegart» heraldo.es (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  19. ↑ (Gaztelaniaz) Glez, Montero. (2021-06-10). «Manuscrito encontrado en Ciempozuelos» El País (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  20. ↑ (Gaztelaniaz) Soriano, José Javier Fernández. (2012). Estudio psicoanalítico de la paranoia: el caso de la madre asesina de Hildegart. Biblioteca Nueva ISBN 978-84-9940-440-0. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  21. ↑ (Gaztelaniaz) Guzmán, Eduardo de. (1973). Aurora de sangre: vida y muerte de Hildegart. G. del Toro ISBN 978-84-312-0155-5. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  22. ↑ (Gaztelaniaz) Llarch, Joan. (1979). La virgen roja. Producciones Editoriales ISBN 978-84-365-1383-7. (Noiz kontsultatua: 2025-01-01).
  23. ↑ (Gaztelaniaz) Rendueles, Guillermo; Olmedo, Guillermo Rendueles. (1989). El manuscrito encontrado en Ciempozuelos: análisis de la historia clínica de Aurora Rodríguez. Ediciones de la Piqueta ISBN 978-84-7731-023-5. (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
  24. ↑ (Gaztelaniaz) Montero, Rosa. (2003). Historias de mujeres. Suma de Letras ISBN 978-84-663-0962-2. (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
  25. ↑ (Gaztelaniaz) Ferrol, Club de Prensa de. «De Pepito Arriola a Hildegart» Club de Prensa de Ferrol (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
  26. ↑ (Ingelesez) Sinclair, Alison. (2007). Sex and Society in Early Twentieth-century Spain: Hildegart Rodríguez and the World League for Sexual Reform. University of Wales ISBN 978-0-7083-2017-4. (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
  27. ↑ (Gaztelaniaz) Domingo, Carmen. (2008). Mi querida hija Hildegart: una historia que conmocionó a la España de la Segunda República. Ediciones Destino ISBN 978-84-233-4028-6. (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
  28. ↑ (Gaztelaniaz) Wittenzellner, Jana. (2015). «Cómo escenificar la erudición: Hildegart Rodríguez y la sexología» Iberoromania: Revista dedicada a las lenguas y literaturas iberorrománicas de Europa y América (81): 46–62. ISSN 0019-0993. (Noiz kontsultatua: 2025-01-02).
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aurora_Rodríguez_Carballeira&oldid=10020893"(e)tik eskuratuta