Behi-izurri

Behi-izurri
Deskribapena
Mota	Morbillivirus infectious disease (en)
Espezialitatea	Albaitaritza
Arrazoia(k)	Rinderpest morbillivirus
Identifikatzaileak
MeSH	D012301

Behi-izurria behiei erasaten dien gaixotasun biriko kutsakor oso larria da, Morbillivirus generoko birus batek eragina. Sukarra, ahoko lesioak, beherakoak, nekrosi linfoideak eta heriotza-tasa altua dira gaitzaren ezaugarri kliniko nagusiak.^[1]

Birusa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Morbillivirus bat denez, behi-izurriaren birusa elgorriaren eta txakur-mukieriaren birusekin oso lotuta dago.^[2] Oso hilgarria bada ere, birusa bereziki hauskorra da eta azkar desaktibatzen da beroaren, lehortzearen eta eguzki-argiaren bidez.^[3]

Desagerpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mundu osoan kanpaina bat abiatu eta gero, azken kasu ezaguna 2001ean gertatu zen.^[4] 2010eko urriaren 14an, Nazio Batuen FAOk hainbat hamarkadatan gaixotasuna desagerrarazteko egindako munduko kanpainako landa-jarduerak amaitzen ari zirela, eta 2011rako , behi-izurria desagerrarazi zela baieztatzeko deklarazio formal bat aurreikusita zegoela iragarri zuen.^[5]

2011ko maiatzean, Animalien Osasunerako Mundu Erakundeak, hogei urte baino gehiago izurritea amaitzeko borrokan eman ondoren behi-izurria desagerrarazi zela berretsi zuen.^[6] Baztangaren ondoren, desagerrarazten den bigarren gaixotasuna izan zen.^[7]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Euskalterm: [Albaitaritza Hiztegia] [2018]
↑ (Ingelesez) Huygelen, C.. (1997). «The Immunization of Cattle against Rinderpest in Eighteenth-Century Europe» (PDF) Medical History 41 (2): 182–196. PMID 9156464. PMC 1043905..
↑ (Ingelesez) Rinderpest. in: Disease Facts. Institute for Animal Health.
↑ (Ingelesez) Normile, Dennis. (2008). «Driven to Extinction» Science 319 (5870): 1606–1609. doi:10.1126/science.319.5870.1606. PMID 18356500..
↑ (Ingelesez) «UN 'confident' disease has been wiped out» BBC 2010-10-14.
↑ «No more deaths from rinderpest». Animalien Osasunerako Mundu Erakundea (Ingelesez)
↑ «Deadly cattle plague to be declared officially eradicated by June». United Nations News Centre (Ingelesez)

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q157008
Multimedia: Rinderpest / Q157008

Artikulu hau medikuntzari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] Euskalterm: [Albaitaritza Hiztegia] [2018]

[huygelen-2] (Ingelesez) Huygelen, C.. (1997). «The Immunization of Cattle against Rinderpest in Eighteenth-Century Europe» (PDF) Medical History 41 (2): 182–196. PMID 9156464. PMC 1043905..

[3] (Ingelesez) Rinderpest. in: Disease Facts. Institute for Animal Health.

[Normile2008-4] (Ingelesez) Normile, Dennis. (2008). «Driven to Extinction» Science 319 (5870): 1606–1609. doi:10.1126/science.319.5870.1606. PMID 18356500..

[bbc-5] (Ingelesez) «UN 'confident' disease has been wiped out» BBC 2010-10-14.

[6] «No more deaths from rinderpest». Animalien Osasunerako Mundu Erakundea (Ingelesez)

[7] «Deadly cattle plague to be declared officially eradicated by June». United Nations News Centre (Ingelesez)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]