Heh

Heh jainkoa

Heh (Huh, Hah edo Hauh), egiptoar mitologian, espazio amaigabea eta betierekotasunaren jainkoa da.

Ikonografia

Heh, belaunikatutako gizon bezala irudikatua izan zen, edo urrearen ikur zen nubaren gainean eseria, baita igel buruarekin ere. Bere eskuetan, bi palmondo hosto ditu, egiptoarrentzako nahi lituzketen bizitza milioika urteak sinbolizatzen dituztenak.

Heh jainkoa, Howard Carterrek Tutankamonen hilobian aurkitu zituen objektuetako batetan irudikatua dago. Jainkoaren irudikapen bikainenetako bat, faraoi gaztearen eserleku zeremonialean agertzen da. Heh, ohitura jarraituz, urrearen ikur den nubaren gainean irudikatua dago, ankh gurutze batekin bere beso batetan eta palmondo hosto banakin esku banatan; palmondo hosto hauek, uraeusa babesten duen eguzki diska batetan amaitzen dira, eta bere lepotik ere zintzilik du ankh gurutze bat; jainkoaren buru gainean, eguzki diska, uraeus bikoitz batek babesten du.

Heh Aniren Papiroan.

Mitologia eta sinkretismoa

Heh, Egiptoko Inperio Berritik, bi egiptoar jainkoaren bateratzearen emaitza da; bat Hermopoliseko Ogdoadakoa (zortzi jainkoren elkartea), Hermopoliseko kosmologian funtsezko papera betetzen duena, eta bestea, denbora amaigabearena, betierekotasunarena.

Heh, jatorrizko jainkoa

Hermopolisen, non Jnum jainkoa, munduaren sortzaile zen buztingile bezala ikusten zen, bikote bakoitza, munduaren printzipio sortzaileetako baten ordezkari zen. Hehek, Hehet bere paredroarekin, espazio amaigabea irudikatzen zuen.

Heh, betierekotasunaren jainkoa

Heh, "betierekotasunaren jainkoa" sekula ez zen demiurgotzat hartu. Bere jatorria ezagutzen ez den arren, betierekotasunaren sortzea zortzi aldiz gertatu zela jakina da, "jatorrizko" Hehekin lotuz.

"Betierekotasuneko" zortzi Hehek, bikoteka jarrita, zeruko ganga eusten zuten, eta "zeruko zutabe" hauetako bakoitzak, zeruko gangaren zati bat babesten zuen. Zerua eusteko funtzio honetan, Heh, Shuren hipostasi bihurtu zen, airearen jainko bezala, bere bi besoekin zerua jasotzen duena (Nutek irudikatutakoa), eta lurretik banatzen duena (Gebek irudikatutakoa). Lau Heh pareak, orduan, lau haize bezala ikusten dira, baina, ezagutzen ez den arrazoi bategatik, haize hauek negatibotzat hartzen dira Seth jainkoaren ahotik sortu bailiran.

Gurtza

Heh, Behe Egipton eta Dajlako oasian gurtua izan zen. Antzinako Egiptoko oasietan, denbora amaigabearen jeinutzat zuten.

"Heh"en hiria

Amenemhat I.a faraoiak, hegoalderanzko kanpaina militar baten ondoren, "Heh" deitu zuen hiri bat sortu zuen, jainkoaren izenagatik, Niloren hirugarren urjauziaren ondoan. Mende bat beranduago, Sesostris III.ak sendotu zuen.

Heh hieroglifoa: infinitoa

Hehen hieroglifoetako irudikapena, belaunikatuta, besoak zabalik eta zerua eusten, milioia zenbakia irudikatzeko erabiltzen zen.

Matematika egiptoarretan, infinitua esan nahi zuen hieroglifoa ere bazen.